Hoogbegaafdheid is een brede term die nog steeds veel verwarring veroorzaakt en waarvoor geen eenduidige officiële wetenschappelijke definitie is. Eigenlijk laat hoogbegaafdheid zich ook niet in maar één uitleg vangen. Onder hoogbegaafden is namelijk veel diversiteit te vinden. De ene hoogbegaafde is echt de andere niet. Zelfs tussen broers en zussen kan de uitwerking heel verschillend zijn. Bij de één komt bijvoorbeeld het intelligentie component meer naar voren terwijl bij de ander het creatieve component duidelijker zichtbaar is.

Het is daarom ook onmogelijk om aan een andere HB’er “af te meten” of en in hoeverre jij zelf hoogbegaafd bent. Net als dat mensen in jouw omgeving in die zin dat ook niet kunnen beoordelen over jou. 

Ondanks dat er geen eenduidige definitie is, is er wel overlap te vinden in de meest gehanteerde definities. Zo kennen deze de overeenkomst dat er sprake is van een hoge/bovengemiddelde intelligentie. Dit kun je testen met een erkende intelligentietest. Een IQ-score van boven de 130 geeft daarbij aan dat er sprake is van een bovengemiddelde intelligentie.

Het onderdeel wel of niet testen, komt overigens later in dit artikel verder aan bod. Voor nu is het belangrijk om te weten dat alleen hoogintelligent zijn, nog niet het hele plaatje is. Een IQ score is namelijk slechts een onderdeel van wat hoogbegaafdheid is en niet per definitie het makkelijkste kenmerk om je in te herkennen.  Het herkennen van hoogbegaafdheid bestaat namelijk uit veel meer onderdelen en die gelden dan ook weer niet voor iedereen hetzelfde.

Wat zijn de hoofdkenmerken van hoogbegaafdheid?

In grote lijnen is hoogbegaafdheid een set aan eigenschappen die een typerende uitwerking hebben op jouw levensloop en de manier waarop je de wereld om je heen ervaart en waarneemt.Hoogbegaafdheid is daarbij meer dan de losse kenmerken. Het is vooral een optelling van bepaalde kenmerken die samen onderdeel vormen van de persoon vormen die jij bent. Herkenning vinden in een aantal deelkenmerken zoals perfectionisme of bovengemiddelde gevoeligheid, maakt dus nog niet hoogbegaafd. Daarom is het kunnen aanvinken van een korte checklijst ook nog niet voldoende. Dat geeft slechts een vermoeden.

Tegelijkertijd zul jij je ook weer niet herkennen in alle deelkenmerken van hoogbegaafdheid. Sommige kenmerken van hoogbegaafden zijn minder op jou van toepassing of minder tot uiting gekomen vanwege de omgeving waarin je functioneert en/of hebt gefunctioneerd. 

Ondanks de diversiteit onder hoogbegaafden, zijn er wel 3 hoofdkenmerken te onderscheiden die samen het totaalplaatje vormen. Dit zijn de kenmerken (1) anders, (2) intens en (3) snel.

1. Anders zijn en anders voelen

Als hoogbegaafde ben je fundamenteel anders. Anders bedraad. En hoewel je hoogbegaafd kunt zijn zonder dat dit wordt opgemerkt of vastgesteld, merk je dat zelf wel. Je voelt je namelijk ook anders. En dat anders-zijn, is niet per se te verklaren of gemakkelijk onder woorden te brengen. 

Het anders-zijn brengt mee dat je anders in de wereld staat en anders tegen de wereld aankijkt. Daardoor heb je soms het gevoel alsof je een soort van alien bent in deze wereld, op de verkeerde plek geboren of in de verkeerde tijd. Je ziet wat anderen niet zien, of op een andere manier. Als gevolg interpreteer je vragen, opdrachten, toelichtingen en afspraken anders waardoor je per ongeluk, of express vanuit rebellie, niet doet wat de bedoeling is.

Tegelijkertijd blijkt dat wat jij heel logisch vindt, voor anderen weer niet zo logisch of vanzelfsprekend blijkt te zijn, waardoor onbegrip en miscommunicatie ontstaat. En wanneer jij steeds de enige bent die iets op een bepaalde manier ziet, ga je op een bepaald moment ook je aan jezelf gaat twijfelen. Dit heeft een negatieve impact op jouw zelfbeeld en op het vertrouwen in jouw eigen intuïtie. Veel HB’ers zien zichzelf daarom bovendien niet als intelligent, althans niet intelligent genoeg om hoogbegaafd te kunnen zijn.

In contact met anderen ervaar je daarnaast dat je functioneert op een andere frequentie. In groepen hoor je er steeds net niet helemaal bij. Je bent eerder een beetje de vreemde eend in de bijt. De vreemde vogel. Dit maakt het moeilijk om op dieper niveau een hechte connectie aan te gaan met de ander, wat gevoelens van eenzaamheid meebrengt.

Het vergroot ook de kans dat jij jezelf bovengemiddeld gaat aanpassen. Als mens zijn we namelijk sociale wezens en vinden we het belangrijk om onderdeel te zijn van een (sociale) groep. Aanpassen is op zichzelf niet vreemd of een probleem. Dat doen we allemaal in het contact met de ander. Het is als het ware het compromis dat we met elkaar sluiten zodat we elkaar kunnen begrijpen, een gedeelde frequentie kunnen vinden.

Wanneer je weinig gelijkgestemden om je heen hebt, dan is de aanpassing die je moet maken echter relatief groot. Je hebt een langere afstand te overbruggen bij het vinden van eenzelfde frequentie waarbij HB’ers vrijwel automatisch die extra afstand afleggen. Helaas kost dit veel energie. Naast dat dit kan leiden tot een burn-out, staat het jou vooral ook in de weg bij het vinden van wat klopt voor jou en het kunnen inzetten van jouw unieke gaven

In omgevingen met gelijkgestemden, is het gevoel van anders en alleen zijn overigens veel minder aanwezig. Het anders-zijn is immers in relatie tot het gemiddelde en de mensen om je heen. De aanpassing die je maakt in het contact met gelijkgestemden, is daarbij relatief klein omdat de frequenties waarop je functioneert dichterbij elkaar liggen. Wanneer je een passende plek in de samenleving hebt gevonden, uit jouw anders-zijn zich bovendien vooral als een gave. De gave om buiten de lijntjes te kleuren. Autonoom te zijn. Te zien wat anderen niet zien, de discrepanties. En om tot andere, niet voor de hand liggende, oplossingen en inzichten te komen. 

 

2. Intenser

Het tweede hoofdkenmerk omvat het intens ervaren, waarnemen en verwerken van prikkels, zoals Dabrowski beschrijft in zijn ‘Overexcitabilities’ (hierover later meer). En het omvat het intens-zijn (en doen).

De verhoogde intensiteit van waarnemen, brengt hierbij mee dat jij je bovengemiddeld bewust bent van jouw omgeving. Het kenmerkt zich onder andere door het waarnemen van zelfs de kleinste details, alsof je met een vergrootglas rondloopt. En tegelijkertijd kun je het totaal van wat er is overzien en waarnemen. Alsof je als buitenstaander naar jezelf kijkt in deze specifieke situatie.

Wanneer jij je in een bepaalde ruimte begeeft, voel je daarnaast de sfeer haarfijn aan. Je voelt dat wat onuitgesproken is en dat wat er van jou verwacht wordt. Door deze intensiteit van waarnemen, kun je gemakkelijk overprikkeld raken in omgevingen waarin er veel om jou heen gebeurt en in nieuwe situaties.

Af en toe overprikkeld raken, is overigens op zich geen probleem. Zolang je daarna maar voldoende tijd neemt om te verwerken, te herstellen en weer op te laden. Vanwege de diepere verwerking van dat wat jij waarneemt, zul je daarbij wel een bovengemiddelde verwerkingstijd en hersteltijd nodig hebt. Het is dus niet nodig om continue in prikkel-vrije omgevingen te functioneren. Het is wel nodig dat je voorkomt langdurig overprikkeld te zijn. Langdurige overprikkeling kan namelijk wederom leiden tot een burn-out. 

De intensiteit kenmerkend voor HB’ers kan zich er daarnaast in vertalen dat je vol enthousiasme jezelf ergens in stort, je ergens intens in verdiept of intens bezig bent met bijvoorbeeld een project of idee, waardoor je je eigen energiebalans uit het oog verliest. 

Naast het intens doen en ergens intens mee bezig zijn, kunnen anderen jou ook als intens ervaren. Veel HB’ers worden daarom regelmatig een beetje “te” genoemd: “te gevoelig, te intens, te emotioneel, te moeilijk doen of denken, te kritisch, te betweterig, te koppig”, etc. 

Wanneer je vaak “te” wordt genoemd, kun je herkennen dat je functioneert in een omgeving waar je blijkbaar niet jouw natuurlijke energie en enthousiasme in kwijt kunt. Daardoor ben je dan de hele tijd jezelf aan het inhouden en creëer je een leven waarin je tegen jouw eigen natuur in gaat. Een leven waarin je op de rem leeft. Maar het is juist jouw intens-zijn, het zijn juist jouw “te’s” die jou maken wie jij bent en het mogelijk maken om te doen wat voor jou de bedoeling is.

Het is daarom belangrijk dat jij jezelf leert kennen. Dat je weet wat jouw blauwdruk is; de optelling van wie jij bent, hoe je bedraad bent, en wat past bij jou en jouw weg. Want wanneer je in lijn leeft met jouw blauwdruk, kun je de omgevingen gaan vinden of creëren waarin jouw intens-zijn benut wordt. Hierdoor kun je jouw gaves van het bovengemiddeld waarnemen inzetten terwijl je voldoende ruimte krijgt voor het verwerken van de prikkels die je ervaart.

3. Snel

Dit laatste kenmerk uit zich al op jonge leeftijd. Hoogbegaafden lopen namelijk voor in hun ontwikkeling. Zo wordt bij baby’s gezien dat ze al vroeg glimlachen, oogcontact maken en alerter zijn. Ze kijken ‘wakker’ of ‘onderzoekend’ uit de ogen. Ze kunnen al vroeg lopen, of later, maar dan zonder het vallen en opstaan. En er vindt soms sprongsgewijze ontwikkeling plaats in de zin dat ze ineens iets al meteen kunnen. Sommige HB’ers slaan bijvoorbeeld de kruipfase over.

Daarnaast zijn hoogbegaafden sneller in de vorm van het al op jongere leeftijd iets kunnen. Als hoogbegaafde kun je eerder lezen en/of praten dan leeftijdsgenoten, of later maar dan wel al meteen met volzinnen. Op school ben je sneller in het begrijpen van de lesstof en heb je minder herhaling nodig. Vooral ook vanwege de kenmerkende leergierigheid en nieuwsgierigheid.

Soms kan dit overigens worden verbloemd door een leerbelemmering, zoals dyslexie. Hierdoor lijkt het alsof je een gemiddelde leerling bent. Zowel de hoogbegaafdheid als de leerbelemmering kan dan zelfs volledig onopgemerkt blijven.

Ook kenmerken als perfectionisme, het hebben van een goed geheugen en de bovengemiddelde hoeveelheid aan waarom-vragen, kunnen op jonge leeftijd al naar voren komen. Daarbij is het wel zo dat je als hoogbegaafd kind een ontwikkelingsvoorsprong kunt hebben, maar op sociaal-emotioneel niveau uit de pas loopt met jezelf. Dit ontwikkel je namelijk aan de hand van het contact met gelijkgestemden en door de ervaringen die je als mens opdoet. 

Op latere leeftijd merk je vooral dat je regelmatig 10 stappen voorloopt op de mensen om je heen, dat jouw gedachtes zich als een razende opvolgen en dat je snel verbanden legt en processen doorziet. Je kunt daarnaast, soms ook juist daardoor, bovengemiddeld snel jouw interesse ergens in verliezen en je bent op veel plekken snel weer uitgeleerd (lees hier meer over in dit artikel: hoogbegaafd en snel verveeld).

Zeker het snel verveeld en het snel uitgekeken zijn op werk of bepaalde mensen, is een groot frustratiepunt voor HB’ers. Maar meestal vooral omdat we ergens hebben geleerd dat dit niet mag, niet goed is. Dat we iets moeten kiezen en daarbij moeten blijven. Maar in de reis die we maken, leren we steeds bij en worden we steeds beter in wat we doen.

In ons als mens zit bovendien het verlangen naar groei. En als je je herkent in hoogbegaafdheid, dan heb je nu eenmaal dingen bovengemiddeld snel in de vingers, en ben je dus ook bovengemiddeld snel toe aan de volgende stap in jouw reis. Ook hier speelt het helder hebben van jouw blauwdruk een belangrijke rol. Want als je weet wat klopt voor jou en past bij jouw weg, dan kun je steeds volgende stappen zetten in het verlengde daarvan. Zo zet je stappen voorwaarts, in plaats van zijwaarts, en kun je de benodigde uitdaging vinden in wat je doet terwijl je jouw skill-set verder ontwikkelt. Daardoor kun je iets gaan vinden wat voor langere tijd jouw aandacht kan behouden.

Dabrowski’s Overexcitabilities 

Daar waar de term hoogbegaafdheid voor mensen vaak ongrijpbaar is, geven de overexcitabilities van Dabrowski een mooi totaalplaatje. Kazimierz Dabrowski ziet de overexcitabilities als iets bijzonders, een soort superkracht. Hij heeft de volgende 5 beschreven: 

(1) Intellectuele overexcitability: kenmerken zijn een enorme nieuwsgierigheid, het stellen van diepgaande vragen, goede concentratie, hyperfocus op iets wat jouw interesse gewekt heeft en jou intrigeert en het probleemoplossend vermogen en theoretisch denken. Je hebt een ongelofelijk snelle geest die altijd kennis wil vergaren en je bent steeds op zoek naar begrip, waarheid en oplossingen voor problemen. Je verslindt boeken om jouw leerhonger te voeden en je houdt van mentale uitdagingen. Daarnaast kun je lang rustig zitten nadenken over jezelf. Je bent vaak bezig met morele aangelegenheden en zaken die met eerlijkheid te maken hebben. Je bent een onafhankelijke denker en een scherpe observator die ongeduldig kan worden als anderen jouw opwinding niet delen of niet in jouw tempo meelopen.

(2) De overexcitability van de verbeeldingskracht: op jonge leeftijd had je denkbeeldige vriendjes waarmee je gecompliceerde plannen beraamde, meestal met veel drama. Op jonge leeftijd kon je feit en fictie nog weleens mengen en in de klas was je met jouw gedachten regelmatig afgedwaald naar een denkbeeldige eigen wereld. Er werd daardoor ook wel gezegd dat je afwezig en dromerig overkwam. Je was/bent graag bezig met fantasiespellen en dagdromen en het in je hoofd van alles uitdenken en voor je zien. Je hebt een rijke verbeelding, kunt analytisch denken en ook het gebruik van metaforen is kenmerkend.

(3) Emotionele overexcitability: intense, extreme en complexe emoties zijn kenmerkend voor deze overexcitability. Je hebt een verhoogde belangstelling voor, en reactie op jouw omgeving, je hecht je sterk aan mensen, plaatsen, symbolen en dingen en je wordt weleens beschuldigd van ‘overreageren’. Op jonge leeftijd had je veel driftbuien en kon je in woede uitbarsten als je een spelletje verloor, je buitengesloten voelde of als dingen niet gingen zoals jij dat wilde. Als hoogbegaafde volwassene ben je vaak betrokken bij sociale kwesties waarbij je vanuit idealisme iets wilt betekenen.

(4) Psychomotorische overexcitability: kenmerken zijn o.a. de verhoogde prikkelbaarheid van het zenuwstelsel en een vergrote capaciteit op het gebied van actief en energiek zijn. Je houdt van bewegen om het bewegen en je hebt een overschot aan energie, vaak gemanifesteerd in snelle speeches, vurig enthousiasme en een behoefte aan (intense) fysieke activiteit en actie. Als je emotioneel gespannen bent, kun je onafgebroken gaan praten, impulsief handelen, nerveus worden, een intense gedrevenheid laten zien (workaholism), dwangmatig gaan handelen, competitief worden of je zelfs gaan misdragen. Anderen kunnen jou dan erg overweldigend vinden.

(5) Zintuiglijke overexcitability: jouw zintuigen (zien, ruiken, voelen, aanraken, horen) werken intensiever waardoor je het labeltje van t-shirt intens kunt ervaren. De structuur van bepaald voedsel, fel licht en hard of hoog geluid kun je als zo vervelend ervaren dat het je in de weg staat van “normaal” functioneren. Je kunt als het ware bovengemiddeld waarnemen met jouw zintuigen. Dat kun je ervaren als een last, maar aan de andere kant kun je er ook intens plezier van beleven. Intens genieten van muziek, natuur, taal, kunst of eten.

 

Voor veel hoogbegaafden zijn de overexcitabilities van Dabrowski een gemakkelijke manier om beter te begrijpen wat hoogbegaafdheid meebrengt. Wanneer je iemand in jouw omgeving meer wilt uitleggen over hoogbegaafdheid, kun je daarom beginnen met de verwijzing naar de overexcitabilities. 

Wat is het verschil tussen hoogbegaafd en hoogsensitiviteit?

Wanneer je alleen hoogsensitief bent en niet hoogbegaafd, vind je ook veel herkenning in de overexcitabilities en in de hoofdkenmerken anders en intens. Hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit (HSP) vertonen in veel kenmerken ook overlapping. Zo wordt zowel HB als HSP gekenmerkt door het vermogen tot diepgaande verwerking van informatie en prikkels en delen het gevoel ‘anders’ te zijn.

Er is niet een hele duidelijke grens tussen deze twee, al wordt vaak het intelligentie component gezien als de doorslaggevende factor aangezien er alleen bij hoogbegaafdheid sprake is van een bovengemiddelde intelligentie. Dit vertaalt zich overigens vooral in het hoofdkenmerk snel (snel denken, stappen voorlopen, snel verbanden trekken) en uit zich ook in het sterk ontwikkelde analytische vermogen. 

De grenslijn tussen HB en HSP is vrij dun. Het is daarom moeilijk om bij jezelf vast te stellen of er sprake is van alleen hoogsensitiviteit of van hoogbegaafdheid. Toch weet je / voel je vaak wel dat HSP voor jou niet de hele lading dekt. Dit is dan wel geen wetenschappelijk antwoord, maar uiteindelijk gaat het ook niet zo zeer om het label. Het gaat er om dat jij begrijpt hoe jij bedraad bent, wat jouw blauwdruk is en dat jij leeft en doet zoals dat past bij jou.

Zijn alle hoogbegaafden ook HSP?

De meeste hoogbegaafden herkennen zich in de kenmerken die bij hoogsensitiviteit benoemd worden. Er is vaak verwarring rondom het vraagstuk of alle HB’ers ook HSP zijn. Sommige experts zeggen van wel, maar ook hierbij geldt dat het vooral gaat om wat klopt voor jou.

Daarbij is het zo dat hoogbegaafden over het algemeen meer ratio-gericht zijn en daarom lange tijd hun eigen sensitiviteit niet herkennen of erkennen. Dit is vooral het geval wanneer er sprake is geweest van een omgeving die niet goed heeft aangesloten. Wanneer jij je namelijk veel moet aanpassen, wordt het een overlevingsmechanisme om het gevoelsaspect af te sluiten. En met weinig gelijkgestemden, is vaak het sociaal-emotionele vlak minder ontwikkeld.

Hoogbegaafden zijn bovendien vaak wat meer denk-georiënteerd, kunnen heel erg in het hoofd zitten. Als het voelen minder ruimte heeft gehad, minder ontwikkeld is, wordt het gemakkelijk aan de kant gezet als het als niet “dienend” wordt ervaren. Juist het vinden van een balans tussen denken en voelen, maakt dat je steviger in het leven staat en ook vol kunt leven. Dat begint met zelfkennis.

Zijn alle HSP’ers ook hoogbegaafd?

Gekeken naar de cijfers, komt HSP ongeveer bij 1 op 5 mensen voor. Hoogbegaafdheid komt bij 2 à 3 % van de bevolking voor. Dit betekent dat een meerderheid van de hoogsensitieve mensen niet hoogbegaafd is. Overigens lijkt 2-3% weinig, maar in aantallen is dat nog best veel.

Ben ik hoogbegaafd? Hoe weet ik dat?

Wanneer je herkenning vindt in de kenmerken van hoogbegaafdheid, kun je het zonder externe bevestiging wellicht moeilijk vinden om jezelf hoogbegaafd te noemen. Bijvoorbeeld omdat je het eerst “zeker” wilt weten, of omdat je iets wilt hebben om aan anderen te kunnen laten zien: “hier staat dat ik hoogbegaafd ben”. 

Daarnaast zijn er nog veel misvattingen in omloop waardoor hoogbegaafden nog vaak worden weggezet als super slimme mensen die altijd succesvol zijn. Daarom is het begrijpelijk als je het moeilijk vindt om te erkennen dat je hoogbegaafd bent of om jezelf hoogbegaafd te noemen als je dit niet hebt laten vaststellen, want “wie ben ik om mezelf hoogbegaafd te noemen” en “iedereen kan zich dan wel hoogbegaafd gaan noemen”.

Aan de andere kant, weet je vaak diep van binnen wel of hoogbegaafdheid past bij wie jij bent. Het raakt aan de kern van jouw zijn waardoor het emotie bij je oproept als je er over leest of de verhalen en kenmerken van andere HB’ers hoort.

Als je tegen bepaalde dingen aanloopt, bepaalde valkuilen die bij hoogbegaafdheid passen, vraag jezelf dan vooral af, wat betekent het voor de oplossing? Als je accepteert dat de kans aanwezig is dat jij hoogbegaafd bent, wat ga je dan veranderen in jouw leven, in jouw relaties of in jouw werk?

Leer vooral begrijpen wat het voor jou betekent en voor de wijze waarop jij jouw leven inricht. Bepaal wat voor jou belangrijk is en hoe jij in het leven staat en wilt staan. Leer jezelf kennen. En neem daarin dan de kenmerken van hoogbegaafdheid mee. Je zult ook merken dat wanneer je jouw blauwdruk helder hebt en daarnaar leeft, je minder last hebt van de valkuilen die hoogbegaafdheid mee kunnen brengen. 

Hoe kan ik hoogbegaafdheid officieel laten vaststellen?

Hoogbegaafdheid is geen stoornis en komt daarom niet voor in de DSM. Er is dus ook geen sprake van een diagnose. Je kunt hoogbegaafdheid wel laten vaststellen aan de hand van een begaafdheidsonderzoek en/of IQ test.

Als je een IQ test overweegt, houd er dan wel rekening mee dat er genoeg situaties denkbaar zijn waardoor je tijdens het afnemen van de test niet optimaal presteert. Denk aan faalangst, of het anders interpreteren van de vragen. Wanneer er dan een score van onder de 130 uitvalt, hoeft dat niet te betekenen dat je niet hoogbegaafd bent. Daarbij is de IQ test maar een momentopname en meet het niet alle vormen van intelligentie. Volgens Howard Thurman zijn er zelfs wel 7 verschillende soorten intelligentie te onderscheiden.

Een IQ-test kan dus jouw hoogbegaafdheid wel bevestigen, maar niet per se ontkrachten. Het vaststellen van hoogbegaafdheid wordt daarnaast niet in alle gevallen vergoed, en dan kunnen de kosten voor een onderzoek flink oplopen. Denk er daarom goed over na hoe belangrijk deze externe bevestiging voor je is.

Als het nodig is voor je om je ergens bij te kunnen aansluiten, zoals Mensa, onderzoek dan allereerst wat de eisen voor deelname zijn. Als het voor jou persoonlijk nodig is om verder te kunnen, ga dan in ieder geval op zoek naar iemand die kennis en weet heeft van hoogbegaafdheid. Het belangrijkste is vooral dat je niet te lang blijft hangen in de vraag ‘ben ik hoogbegaafd?’ Maar dat je vooral kijkt wat het voor jou en jouw weg betekent. 

Heb jij je herkent in de kenmerken van hoogbegaafdheid en heb je jouw intelligentie laten testen waaruit bovengemiddelde resultaten voortkwamen? Dan mag je er vanuit gaan dat er sprake is van hoogbegaafdheid.

Wat kun je in ieder geval al doen?

Ongeacht of je “zeker” weet of je hoogbegaafd bent of niet, kun je al wel een aantal acties ondernemen. Richt je daarbij vooral op wat jij nodig hebt en waar je naar toe wilt. Soms zijn hoogbegaafden na hun ontdekking geneigd om oud zeer van het verleden op te halen en te blijven hangen in gedachtes als “had ik maar” en “wist ik meer eerder”. Maar je bent waar je nu bent en aan het verleden kun je niets veranderen. Richt je op de toekomst die jij wenst en wie jij in deze wereld wilt zijn, inclusief hoogbegaafdheid. Een aantal tips:

• Ga meer over hoogbegaafdheid lezen, begrijp wat het meebrengt en vooral wat het voor jou betekent. Als je ergens tegenaan loopt, ga dan op zoek naar oplossingen. Als je vermoed HB te zijn, bekijk die oplossingen dan ook vanuit dat kader. 

• Word lid van (online) netwerken waar je herkenning kunt vinden en jouw verhaal kunt delen. Deel het met mensen die jij vertrouwt en die er voor open staan. Als mensen reageren met “nee, jij kunt niet HB zijn want…” hecht daar dan niet te veel waarde aan. Ook niet als zij zelf hoogbegaafd zijn. Ga niet twijfelen aan jouw gevoel omdat iemand het in twijfel brengt. Niet alle HB’ers zijn hetzelfde en er zijn nog genoeg misvattingen in omloop waardoor de meeste mensen niet goed begrijpen wat HB is en niet weten dat het meer is dan intelligentie.

• Ga op zelfonderzoek uit. Leer jezelf kennen, in zelfkennis liggen alle antwoorden. Zorg dat je jouw blauwdruk helder hebt zodat je weet wat jij nodig hebt in jouw leven en je op de juiste plekken jouw unieke gaves kunt gaan inzetten. Daarmee geef je jezelf en de wereld het mooiste cadeau.

Meer ontdekken over hoogbegaafdheid?

Doe dan mee aan de gratis online masterclass: >> klik hier voor meer info en om te zien wanneer de volgende is.