In een Q&A sessie voor de deelnemers van het programma de ‘Valkuilen van hoogbegaafdheid’ kwam een tijd terug de vraag over of je zowel overprikkeld en onderprikkeld tegelijkertijd kunt zijn.
Dat is een mooie vraag, omdat het een misvatting is dat je of het één of het ander bent. Je kunt zeker overprikkeld en onderprikkeld tegelijkertijd zijn.
Om dit te kunnen begrijpen, is het nodig om te weten dat er verschillende soorten prikkels zijn.
Ik onderscheid in het programma ‘De valkuilen van hoogbegaafdheid’ deze vier soorten prikkels:
👉 De zintuigelijke prikkel
👉 De sociale prikkel
👉 De mentale prikkel
👉 De lichamelijke prikkel
Dat betekent dat je bijvoorbeeld op de sociale prikkel overprikkeld kunt zijn, terwijl je op de mentale prikkel onderprikkeld bent.
Wanneer je niet weet dat je dit allebei bent, loop je het risico om één van de twee te gaan verergeren. Je denkt bijvoorbeeld dat je vooral overprikkeld bent en je gaat focussen op herstel en prikkelmijding en daardoor wordt de mentale onderprikkeling juist erger.
Het is dus belangrijk om niet alle prikkels op één hoop te gooien, ook omdat elke prikkelsoort een andere oorzaak én een andere oplossing heeft. Logischerwijs is het oplossen van de sociale overprikkeling anders dan het oplossen van een zintuigelijke overprikkeling.
Daarom is het nodig dat je steeds kunt herkennen door welke prikkelsoort je over- of onderprikkeld bent geraakt, zodat je de juiste acties kunt ondernemen om de over- of onderprikkeling op te lossen.
Daarnaast is het zo dat je voor elke prikkel een persoonlijke gevoeligheid en verlangen hebt. Als je niet weet wat jouw verlangen en gevoeligheid zijn per prikkelsoort, dan is de kans op overprikkeling en onderprikkeling veel groter.
Laatst in de Q&A van het Valkuilen-programma heb ik aandacht gegeven aan wat ik noem de prikkelbalans, waarmee je gaat kijken naar die gevoeligheid en het verlangen.
Klik hier als je een fragment van deze Q&A wilt bekijken waarin ik het heb over de prikkelbalans. Het fragment staat alleen komende week online.
