Ik weet nog goed de eerste dag van het hbo. De directrice vertelt ons dat ze ons in de loop van onze studie uitnodigt om bij haar langs te komen als het of heel erg slecht gaat of heel erg goed. Een half jaar later staan er alleen maar negens en tienen op mijn cijferlijst en ik wacht geduldig op een uitnodiging. Als een soort bevestiging dat ik het goed doe. Maar de uitnodiging komt niet en ik denk bij mezelf, “dan zal het wel niet zo bijzonder zijn”.
Fast forward naar het nu. Want als ik nu mijn hbo tijd onder de loep leg, of zelfs mijn hele school carrière daarvoor, dan zie ik meteen de signalen van HB. Het perfectionisme, de hoge verwachtingen van mezelf, de intensheid, de gedrevenheid, soms tot het obsessieve aan toe, het “overal wel bij horen, maar nergens echt bij horen”. Nu zie ik het duidelijk. Maar toen? Toen had ik geen idee. Toen wist ik niet wat de kenmerkende eigenschappen zijn of hoe dat zich uit in je leven. En als je niet weet waar je op moet letten, dan ga je het ook niet zien.
Wordt hoogbegaafdheid altijd opgemerkt?
Hoogbegaafdheid is een onderdeel van je zijn en komt daarom tot uiting in de dingen die je doet en zegt. In die zin laat HB zich altijd zien. Maar dat is niet altijd op een manier die de meeste mensen verwachten bij hoogbegaafdheid. Het wordt daarom ook niet altijd gezien als hoogbegaafdheid. Te weinig mensen weten nog wat hoogbegaafdheid precies is. En dan wordt het heel moeilijk om het bij iemand te herkennen.
Ik spreek dan ook veel mensen rond de 40-50-60 jaar die er nu pas achterkomen dat ze hoogbegaafd zijn. Die al die jaren nooit zijn “ontdekt” als hoogbegaafde. Sommige hebben bovengemiddelde potentie laten zien of zelfs bovengemiddelde prestaties geleverd. Sommige hebben een leven lang ondergepresteerd.
Dat onderpresteren kan inhouden dat je functioneert onder jouw eigen niveau, maar ook dat je functioneert onder het gemiddelde niveau. Vaak is dat het geval als de lesstof niet passend wordt aangeboden of niet aansluit bij de eigen interesses. Het kan ook zijn dat er sprake is van een leerstoornis of dat je steeds maar niet uitgedaagd wordt. En als je niet op je eigen tempo mag gaan, dan verlies je uiteraard ook je interesse. Dan ga je niet alles wat je in je hebt aanboren, dat heb je ook niet nodig. Ik heb het geregeld gezien dat HB’ers daarom denken en ook bestempeld worden als iemand die ‘niet zo slim is’. Of als iemand die ‘lui’ is. Volledig onterecht. Het is meer een gebrek aan een passende uitdaging en aanbod,
Als gevolg gaan deze HB’ers niet meer op zoek naar hun eigen talenten, want ze zijn er inmiddels van overtuigd geraakt dat ze daar niet slim genoeg voor zijn. Hierdoor bouwen we aan een samenleving met talentvolle mensen die in staat zijn tot mooie dingen, maar ervan overtuigd zijn dat ze geen talenten hebben. Dat ze nergens in zullen uitblinken.
Wat kun je doen?
Wacht niet tot iemand anders jou “ontdekt”. Ontdek het zelf. Wanneer jij je herkent in kenmerken van hoogbegaafdheid, onderzoek het dan verder. Dat niemand het bij jou destijds heeft opgemerkt, betekent niet dat er geen sprake van is. Verdiep je in hoogbegaafdheid. Lees boeken, stel vragen en wees nieuwsgierig naar hoe je jezelf daardoor nog beter kan leren kennen.
Laat los aan de “had ik het maar eerder geweten”. Je bent waar je nu bent en met de kennis van nu kun je weer volgende stappen zetten.
Van diverse sessies met doktoren, haptonomen, psychologen, zelfs psychiaters, diverse spiritueel ingestoken, deelgenomen aan onderzoeken naar ADHD, hoogsensitieviteit, depressiviteit, tot aan medicatie op diverse vlakken en nog steeds het gevoel van zoveel doen maar vast niks goed. Anderen kunnen het beter en dus nog meer doen, nog harder presteren, nog meer proberen en uiteindelijk het idee dat er toch meer moet zijn of dat je een keer wakker wordt en dat alles 1 grote test blijkt te zijn.
Uiteindelijk dus nul resultaat, 20 jaar verder na de start van de 1e serie aan sessies, en nog steeds op zoek naar dat er toch iets gaat gebeuren waardoor bevestigd wordt dat je het goed doet, je anders bent, trots en bijzonder…
Is dat gewoon gebrek aan zelfvertrouwen, intelligentie, verbergen van gebreken, of een stille hoop naar een verklaring voor de fouten, luiheid of dat ‘anderen het beter kunnen’ en slechts bezig met het maskeren van de echte redenen, die totaal niks met hb te maken hebben.
Volgende stap, test op ‘begaafdheid’, zit er echt meer of is ook dit weer een stille hoop op het verklaren van emotie en ratio door het verkrijgen van een stempel.
Je blog is bijna pijnlijk om te lezen, niet omdat het slecht is maar omdat het confronterend is. Veel succes!
Ik weet niet wanneer ik deze eigenschap van mezelf had ontdekt als ik niet was herkend door een andere HBer, die inmiddels mijn echtgenoot is. Aanvankelijk wilde ik er niks van weten, vond mezelf vooral dom door dingen waar ik wel moeite voor moest doen om ze me eigen te maken, maar aangezien ik de gewoonte heb om alles te onderzoeken en een (statistische) afweging te maken wat het meest waarschijnlijk was, ben ik informatie gaan verzamelen. Ik hield steeds minder argumenten over om HB als verklaring voor mijn levensloop en eigenschappen af te wijzen.
Hoewel ik nog steeds erg terughoudend ben om het er over te hebben, was ik uitermate verbaasd door de reacties van mensen om mij heen die ik al lang en goed ken, die riepen stuk voor stuk: natuurlijk!! en waren op hun beurt verbaasd….. Zelf dacht ik elke keer: als iedereen het wist, waarom heeft dan nooit iemand het aan mij verteld???? Dan waren veel puzzelstukken eerder op hun plek gevallen.
Erg herkenbaar… Ik ben zelf ook letterlijk tot de bodem moeten gaan… Ik ben er gelukkig nog , loop vast bij de behandelaar, en ga begin feb. ’20 GELUKKIG duidelijkheid krijgen waarom mijn leven zo moest lopen. Succes enne……kop op ??
Veel dank voor je fijne blogs adrienne. Ze komen altijd op het juiste moment binnen. De thema’s zijn zo herkenbaar.
Op de lagere school weigerde ik om huiswerk te maken, absurd vond ik het. De hele dag op school zitten en dan thuis zeker nog een keer. Middelbare school weigerde ik om huiswerk te maken. Zou eerst naar het gym gaan maar dat werd brugklas, de hoofdmeester vond mij te lui en het ging te makkelijk dus ik moest eerst maar eens bewijzen dat ik het waard was. Westervaarder heet(te) die incompetente zak hooi. Uiteindelijk heb ik op 8 verschillende middelbare scholen gezeten waarvan 4 met Engelstalig onderwijs en 2 daarvan in Engeland. Op zo’n Engelse school deed ik wel aan huiswerk want daar hadden ze les uren die je in de bibliotheek moest doorbrengen en daar had je niks anders te doen dan je huiswerk en op zo’n ‘public’ school waren de repercussies van het niet doen van je huiswerk iets anders dan in Nederland. Uiteindelijk een equivalent van VWO gehaald maar dan als O en A levels. Pertinent niet gaan studeren. Ik moest er niet aan denken. Ik heb een leuk nieuw woord geleerd in Adrienne haar E-book; bore out. Bij de gedachte aan studeren kreeg ik op voorhand al een bore out. Ondernemer worden, dat is wat ik wilde….. Klinkt allemaal herkenbaar?
Jij hoogbegaafd;)! ?????
Hilarisch!!! Kan niet tot 10 tellen…
Ja, het eerste stuk is herkenbaar voor mij en in het tweede stuk over onderpresteren herken ik mijn man. Grappig toch dat HB op sommige punten zo duidelijk van elkaar kan verschillen. Zo kwam ik laatst ook zowel specialist- als generalist-HB-personen tegen.
Dank je Adriene, voor elke zaterdag zo’n herkenbare en hart onder de riem stekend stukje. Ik kijk er elke zaterdag weer naar uit.
Hmm, in mijn geval ging het nog even iets anders. Ondanks aanbevelingen voor havo of gymnasium van lagere scholen werd ik naar de mavo gestuurd. Diploma na 4 jaar, ik had samen met mijn vriendin de beste cijfers van dat jaar. Alleen had het schoolbestuur mijn 10 voor engels veranderd naar een 9 op mijn cijferlijst. Anders werd ik maar verwaand. Zo zei een woedende docent engels. En na de mavo? Huishoudschool, want dan leert ze tenminste nog koken (citaat van de decaan). Onderwijs voor meisjes in de vroege jaren zeventig in Friesland.
Ik denk inderdaad dat zelf ontdekken belangrijk is. Er is momenteel genoeg informatie te vinden op het internet… de 40, 50 en 60 jarige in de tekst konden dat niet, maar nu wel. Niet iedereen zal het ontdekken, maar de meeste wel, ze zijn niet voor niks hb.de..???? Ik heb daarom wel moeite met HB- coaching bureaus… zelf ontdekken en uitvinden werkt juist bij hoogbegaafden het beste. Als het kwartje valt is de weg naar “Ik ben hoogbegaafd ” er, en een weg terug is er niet. Hoe lang iemand onderweg is en twijfelt zal verschillend zijn, of jezelf wel durft te geloven of je “het” wel bent. … Maar dat zelf ontdekken is een typische HB-weg, en m.i. daarmee de beste… de kwartjes vallen met terugwerkende kracht op z’n plek…
Bij twijfel doe je een officiële iq-test, niet dat dat bepaalt of je HB bent, maar het helpt de twijfelaar wel…
@Marijke: Het lijkt mij juist heel goed dat er vervolgens HB-coaches zijn, want op het moment dat je het ontdekt weet je nog niet wat het allemaal betekent. Welke dingen waar je tegen aanloopt zijn te verklaren door hoogbegaafdheid, en hoe ga je daar beter mee om? En hoe kom je weer bij jezelf terug als je je altijd zo gemakkelijk hebt aangepast aan de wereld om je heen?
Ik sluit mij aan bij Mascha. HB’ers zijn vaak goed in het “zelf doen”, maar daar ligt dan ook meteen een enorme valkuil. Hoe fijn is het om juist niet alles zelf uit te hoeven zoeken. Ik heb de afgelopen jaren vele HB’ers verder op weg mogen helpen en daarvoor ook zelf ervaren wat de waarde is van het ondersteund worden door iemand die deze weg al heeft belopen. Uiteindelijk maakt ieder voor zichzelf op waar ze in ondersteund willen worden, maar het gaat over het algemeen een stuk sneller als je open staat voor hulp.
Van harte eens met Mascha en Adrienne.
HB ers kunnen heel veel zelf. Maar als je van jezelf niet weet dat je een HB er bent, er zelfs geen vermoeden van hebt, ligt het heel anders.
Hulpverleners zonder specifieke kennis van HB zullen waarschijnlijk minder snel denken aan HB als oorzaak van de problemen waar iemand mee komt. Dan zal de hulpvraag minder goed te definiëren zijn, omdat onderliggend HB een rol speelt zonder dat dit bekend is.