In één van mijn banen in loondienst kreeg ik het voor elkaar om 80 uur te werken en 40 uur betaald te krijgen. Ik voelde namelijk de passie en de gedrevenheid. Ik stond achter de missie en ik geloofde in wat we deden. Tegelijkertijd zag ik overal dingen die beter konden en daar voelde ik me ook meteen verantwoordelijk voor. Ik ben sowieso al heel verantwoordelijk ingesteld, maar dit was wel next level verantwoordelijk. Dat ik geen burn-out heb gekregen toen was overigens een wonder, al scheelde het zeker niet veel.
Deze vorm van verantwoordelijkheid noem ik ‘oververantwoordelijk’. Daar waar verantwoordelijkheid een mooie eigenschap is, zorgt oververantwoordelijkheid ervoor dat je dingen gaat doen die ten koste gaan van jou en die structurele oplossingen in de weg staan.
In de live Q&A sessies die onderdeel zijn van Insight, hebben we het regelmatig over dit onderwerp. Ik zie namelijk veel bij hoogbegaafden dat ze zich oververantwoordelijk maken. En dat is niet gek. Want, juist omdat je meer ziet dan anderen, meer kunt overzien, sneller denkt en stappen voorloopt, is het logisch dat jij voelt dat je nu de enige bent die een brandje kunt blussen en toekomstige problemen kunt voorkomen. Als je goed kunt aanvoelen wanneer er in een bedrijf niet gedaan wordt wat er wel gezegd wordt, is het logisch dat jij voelt dat je dit recht te zetten hebt. En als jij ziet wanneer een collega geen goed werk doet of overvraagd wordt, is het logisch dat je hem of haar wilt helpen.
Maar, dat helpen en het oplossen van problemen kan op verschillende manieren. Het betekent zeker niet dat jij het allemaal maar moet gaan doen.
Eén van de meest recente voorbeelden tijdens de live Q&A sessie van Insight ging over wat je kunt doen als je ziet dat een collega overvraagd wordt. En dat is dus niet: het werk uit handen nemen. Want, wat je dan doet is van het probleem van jouw collega jouw probleem maken. Dan red je misschien jouw collega van een burn-out, maar kom je er uiteindelijk zelf in terecht. Misschien houd jij het iets langer vol dan je collega, maar wat je vooral doet, is een onprettige situatie langer laten duren. Want, in de tussentijd wordt er niets gedaan aan de (blijkbaar te hoge) werklast, omdat jij dit aan het ondervangen bent.
Heel plat gezegd zul je soms iets zien gebeuren wat je niet helemaal zelf kunt oplossen zonder de gevolgen te moeten dragen. Niet alles is ook aan jou om zelf op te lossen. Daarom is het heel belangrijk dat je weet waar jij feitelijk voor verantwoordelijk bent en waar niet voor. Dat je weet wat op jouw bordje ligt en wat niet. Dat betekent niet dat je er niets mee doet. Het betekent dat je dingen aankaart bij de juiste personen, in plaats van dat je ze zelf gaat oplossen. Dat je er oké mee gaat zijn dat er soms dingen gebeuren die op het moment zelf niet fijn zijn en je misschien wel een schuldgevoel geven, maar dat alleen door die dingen te laten gebeuren, er een oplossing kan komen die dezelfde situatie een volgende keer kan voorkomen.
Aan Insight hebben we overigens een heel uitgebreid programma over hoogbegaafdheid toegevoegd waarin je ontdekt hoe je met bepaalde HB-gerelateerde issues omgaat (zoals oververantwoordelijkheid), zodat je vooral de gaven van hoogbegaafdheid kunt benutten. Momenteel is er een wachtlijst voor Insight. Maar, als je je hier aanmeldt voor de wachtlijst, hoor je als eerste wanneer Insight opent en wat je allemaal gaat ontdekken met Insight.
