Door het IHBV werd onderzoek gedaan over waarom hoogbegaafde volwassen (ongewenst) werkloos thuis zitten. Dit werd snel opgepikt door diverse media en ging in sneltreinvaart door Nederland heen. Er volgde een golf van herkenning en opluchting van hoogbegaafden die met de uitkomsten van het onderzoek nu beter kunnen verklaren waarom ze steeds tegen problemen aanlopen. Tegelijkertijd kwamen er ook van de andere kant geluiden “je bent toch hoogbegaafd, dan ben je toch slim genoeg om daar wat op te verzinnen?” Uiteenlopende reacties vlogen voorbij op social media met eigenlijk maar één conclusie: we kijken er allemaal net weer anders naar.
We vinden er wat van, en dat is wel kenmerkend voor onze Westerse samenleving; dat we er wat vinden, en ook dat we dit andere mensen willen laten weten. Maar het is belangrijk om te beseffen dat dit slechts onze waarheid is, geen universele waarheid. Onze waarheid komt tot stand vanuit onze ervaringen, de plekken die we hebben gezien, de mensen die we hebben gesproken, de lessen die we hebben geleerd. We worden gekleurd door ons eigen verleden. Vanuit deze kleuring geven we steeds weer invulling aan onze zienswijze en vormen we een mening over wat we horen, zien of lezen. En vanuit die mening, die zienswijze, kunnen we met de ander in gesprek. Niet om onze waarheid op de ander te leggen, maar om onze waarheden te delen en er samen rijker van te worden.
Voor hoogbegaafden is het belangrijk dat de resultaten van dit onderzoek, en van onderzoeken die er al zijn en die nog gaan komen, opgemerkt worden door uiteenlopende mensen in de samenleving. Enerzijds omdat sommige hoogbegaafden zich nu pas realiseren waarom ze zich voelen zoals ze zich voelen; het brengt hen nieuwe inzichten en meer begrip in zichzelf. Anderzijds omdat we als samenleving moeten (h)erkennen dat we als mens verschillend zijn, dat we elkaar, ondanks de verschillen in waarde moeten laten, en dat we elkaar gaan zien en inzetten op de individuele krachten. Dan kunnen we er als samenleving toch pas samen echt iets moois van maken?
Misvattingen en vooroordelen
Momenteel draagt de term hoogbegaafdheid echter meerdere vooroordelen met zich mee waardoor het een beladen term is geworden. Veel mensen zien hoogbegaafden als extreem slimme mensen die zichzelf beter vinden dan de rest en hoger in de rangorde staan. Maar, hoogbegaafdheid betekent niet ‘beter dan de rest’, het betekent een eigen wijze van denken, beleven en communiceren hebben. En deze ligt soms verder af van het gemiddelde. Als gevolg hiervan is het niet vanzelfsprekend dat hoogbegaafden het goed doen in alle omgevingen. Dat is overigens voor niemand het geval; je bent als mens steeds op zoek naar een omgeving die bij jou past.
Hoe beter je jezelf kent en begrijpt, des te makkelijker het wordt om te weten in wat voor soort omgeving jij het beste past. Omdat de term hoogbegaafd vaak gekoppeld wordt aan IQ, aan de gedachte dat hoogbegaafden slim zijn, herkent een groot gedeelte van de (creatief) hoogbegaafden zich niet in deze definitie. Ze voelen zich eerder dom, anders en onbegrepen. Als je namelijk een andere zienswijze hebt en een andere manier van informatieverwerking, dan krijg je regelmatig de feedback dat mensen je niet begrijpen of het maar raar vinden wat jij denkt. Dit veroorzaakt o.a. een laag zelfbeeld, laag zelfvertrouwen en ongeloof in de eigen kwaliteiten. Hoewel iemand dan precies zou passen in de omschrijving van de creatief begaafde, gaat dit tegen de eigen overtuiging in: “ik kan niet hoogbegaafd zijn, want ik ben niet slim genoeg”.
Veel creatief hoogbegaafden hebben een andere rol en functie in de samenleving te vervullen, niet meer of minder, maar anders. Nu weten ze echter, o.a. vanwege gebrek aan de juiste informatie, vaak niet in welke omgeving ze het beste tot hun recht komen. Hierdoor zitten ze vaak op de verkeerde plek, voelen ze zich ondergewaardeerd, ontstaan er conflicten of wordt iemand ernstig vermoeid omdat hij of zij zich heel lang heeft moeten aanpassen aan een onwenselijke situatie.
En dat hoeft niet.
Naast dat we moet erkennen dat er in de samenleving verschillende mensen zijn met allemaal een eigen rol en functie, mogen we ook best iets vaker naar de ander als een ander kijken; niet als een reflectie van onszelf, maar naar de ander zoals deze anders is. Het is belangrijk dat we vanuit respect en wederzijdse acceptatie de ander gewoon de ander kunnen laten zijn. We hebben allemaal een eigen waarheid en vanuit deze waarheid kunnen we samen tot nieuwe inzichten komen. We mogen veel meer gaan omarmen dat we verschillend zijn en dat we door deze verschillen elkaar juist kunnen aanvullen en verder helpen. Hoogbegaafd of niet, je bent precies zoals je moet zijn. En wat je vindt, mag je houden.
Heb jij mijn E-book over hoogbegaafdheid al gelezen?
Die kun je hier gratis aanvragen!
