Als hoogbegaafde heb je een bovengemiddelde intelligentie. Slechts 2-3% van de samenleving is hoogbegaafd. Vanwege die bovengemiddelde intelligentie kun je het lastig vinden om over jezelf te zeggen dat je hoogbegaafd bent, als dit niet op een officiële manier is vastgesteld.  

Het officieel vaststellen van hoogbegaafdheid gebeurt hoofdzakelijk door middel van een IQ-test. Als uit een IQ-test een score komt van 130+ kan er vastgesteld worden dat er sprake is van hoogbegaafdheid. Aan de andere kant echter, sluit een score onder de 130 hoogbegaafdheid niet automatisch uit. 

Er zijn daarom twee punten waar in ieder geval rekening mee moet worden gehouden bij een IQ-test als het gaat om vaststellen van hoogbegaafdheid: 

1. De IQ-test is een momentopname 
2. Hoogbegaafdheid is meer dan IQ 

De IQ-test is een momentopname 

Om te beginnen met de momentopname. Het resultaat van een test die je nu doet, is voor een deel afhankelijk van hoe je in je vel zit. Hoe je geslapen hebt, etc. Je kunt daarnaast op bepaalde vlakken in staat zijn tot bovengemiddelde prestaties, maar je bent als hoogbegaafde niet overal goed in. Als je daardoor bepaalde vragen op een IQ-test minder gemakkelijk maakt, zie je dat terug in de IQ score. Maar dat sluit nog geen hoogbegaafdheid uit. Een IQ-test kan hoogbegaafdheid in die zin wel bevestigen, maar niet ontkrachten.  

Hoogbegaafdheid is meer dan IQ 

Een IQ-test is een meetinstrument wat maar één aspect meet: het Intelligentie Quotiënt. Iemand die een hoge intelligentie heeft zonder de andere kenmerken van hoogbegaafdheid, is ‘enkel’ hoog-intelligent. Hoogbegaafd omvat meer dan dat. Bij Gifted People omschrijven we hoogbegaafdheid aan de hand van de drie hoofdkenmerken: anders, intens en snel.  

Anders: het gevoel van ‘anders zijn’ houdt o.a. in dat je op een net iets andere frequentie zit dan de mensen om je heen. Dat je anders denkt, voelt en doet. Daardoor heb je regelmatig het gevoel niet begrepen te worden. En dat wat voor jou zo vanzelfsprekend is, wordt door anderen niet gezien. Het lijkt soms alsof je een andere taal spreekt. Wanneer jij je in een omgeving met weinig gelijkgestemden bevindt, is het bovendien moeilijk om met anderen een diepgaande connectie te kunnen maken. Om echt het gevoel te hebben dat je erbij hoort. 

Intens: het ‘intens zijn’ houdt in dat je intenser waarneemt en intenser de prikkels om je heen verwerkt. Het brengt mee dat jij je ergens intens in kunt storten als het je aandacht heeft. Je kunt goed de sfeer aanvoelen als je ergens binnenloopt. Je kunt intens last hebben van een label in je shirt, maar ook juist intens genieten van iets, bijvoorbeeld van dat ene mooie liedje. 

Snel: het kenmerk ‘snel’ houdt in dat je op de eerste plaats als hoogbegaafde voorloopt in je ontwikkeling. Soms valt dat op, maar het kan ook verbloemd worden door bijvoorbeeld een leerbelemmering (dyslexie, etc.). Het brengt mee dat je een sterk ontwikkeld analytisch vermogen hebt, snel verbanden kunt trekken, sneller denkt dan de mensen om je heen en daardoor regelmatig een aantal stappen voorloopt. Als mens hebben we het daarnaast nodig om te kunnen groeien in wat we doen. Omdat jij bovengemiddeld snel dingen onder de knie hebt, verlies je in veel dingen ook bovengemiddeld snel de uitdaging en raak je erop uitgekeken.  

In de online introductie masterclass over hoogbegaafdheid ontdek je meer over deze kenmerken.  

Mag ik mezelf hoogbegaafd noemen zonder een IQ-test? 

Wellicht herken jij je in veel van de kenmerken, maar heb je nog steeds die twijfel. Dan ben je niet de enige. Vanwege het woord hoogbegaafd vinden we het moeilijk om onszelf hoogbegaafd te noemen. Alsof we ermee zeggen dat we onszelf beter vinden. Maar hoogbegaafdheid zegt niets over beter zijn. Hoogbegaafdheid is een woord dat we gebruiken om iets te omschrijven. Een samenvoeging van de kenmerken die hoogbegaafdheid meebrengt.  

Op zoek naar het antwoord op de vraag ‘Ben ik hoogbegaafd?’ zien we veel mensen lange tijd zoeken en twijfelen. ‘Ben ik het wel, of ben ik het niet?’ Op zoek naar externe bevestiging zien we mensen IQ-testen doen waar hoogbegaafdheid niet altijd uitkomt en die vervolgens (onterecht) hoogbegaafdheid aan de kant schuiven, of blijven twijfelen. Ik ben daarom zelf geen voorstander van de IQ-test, maar als het voor jou belangrijk is om je te laten testen, go for it.   

Ook zonder deze externe bevestiging mag je ervoor kiezen om jezelf hoogbegaafd te noemen. Hoogbegaafdheid is geen stoornis en heeft dus geen officiële diagnose nodig. Als jij je herkent in de kenmerken, als jij voelt dat dit over jou gaat, durf het dan minstens in overweging te nemen. En ga op zoek naar oplossingen voor jouw HB-vraagstukken. Ook als later blijkt dat je niet hoogbegaafd bent, hou je er toch waardevolle inzichten over jezelf aan over. 

Bevestiging versus zelfkennis 

Één van de dingen die wij daarnaast regelmatig communiceren is dat het niet gaat om het label. Het gaat om wat het zegt over jou. Als jij je herkent in kenmerken van hoogbegaafdheid, is het belangrijk dat je gaat onderzoeken wat dat betekent voor jou. Wat betekent het voor hoe je in de wereld staat en wat voor jou belangrijk is? Vraag jezelf af wat het betekent voor de antwoorden die je zoekt. Wat heb je nodig om je leven passend in te richten? Welke omgevingen passen bij jou? Deze vragen helpen je veel verder dan de vraag ‘Ben ik het wel, of ben ik het niet?’ 

Een label is slechts een label en hoogbegaafdheid heeft op iedere hoogbegaafde weer net een andere uitwerking. Als blijkt uit een IQ-test dat je bovengemiddeld scoort, kun je het makkelijker vinden om jezelf HB te noemen, maar dan? Dan begint het eigenlijk pas.  

Wat kun je doen? 

Gun jezelf allereerst het plezier van zelfkennis. Het vinden van de juiste omgeving en jouw plek in deze wereld begint namelijk altijd met zelfkennis. Helderheid over wie jij bent, wat jij nodig hebt en wat jij wilt. Investeer daarom tijd, energie en geld in dit zelfonderzoek. Je gaat merken dat je in de juiste omgeving veel plezier hebt van jouw unieke kwaliteiten en zienswijze. Je gaat merken dat het door jezelf te kennen makkelijker wordt om contact te maken met anderen en om gelijkgestemden te vinden.  

Wacht niet totdat je antwoord hebt op de vraag ‘Ben ik hoogbegaafd?’. Zelfs na het doen van een IQ-test kun je daar nog over twijfelen. Veeg het niet van tafel als er bepaalde kenmerken zijn waar jij je niet in herkent. De ene hoogbegaafde is de andere niet. 

Wees nieuwsgierig. Onderzoek wat hoogbegaafdheid voor jou betekent en gebruik dat om jouw leven zo in te richten dat het past voor jou (en bij jouw blauwdruk). Dan kun je leven naar jouw potentie en mogelijkheden. Dan kun je groeien als mens en echt van betekenis zijn met wat je doet. En dat gun ik jou. Hopelijk jij jezelf ook. 

Vind je het moeilijk jezelf hoogbegaafd te noemen? Laat me weten onder de blog! 

 — 

Yes, ik wil graag dat e-book! Je ontvangt dan ook de wekelijkse HB updates gemakkelijk in je mail.
Heb je de masterclass over hoogbegaafdheid al gevolgd? Je kunt gratis deelnemen en je hier aanmelden voor de eerstvolgende.