Als hoogbegaafde was ik een lange tijd een fantastische kameleon. Ik was in iedere omgeving de meest passende versie van mezelf. Ik keek bij binnenkomst hoe anderen op elkaar reageerden, wat de sfeer was en stelde daarmee instinctief vast wat er van mij verwacht werd en hoe ik me moest gedragen. Ik werd mijn omgeving, ik voegde me naar mijn omgeving. Ik dacht ook dat dit zo hoorde. Dat je dit moest doen om vrienden te maken. Om ergens bij te kunnen horen.
Iemand vroeg in die tijd aan mij ‘ik zie zo veel verschillende Adrienne’s, maar wie is nou de echte?’. Eerst vond ik dat een rare vraag. Ik voelde me ergens ook wel een beetje betrapt. Maar erger nog, ik wist oprecht het antwoord niet. Ik wist niet meer wie de “echte” Adrienne was.
Tot dat moment had ik me altijd veilig kunnen verschuilen achter mijn maskers. Het nadeel was alleen dat ik me nergens echt thuis voelde. Overal waar ik een onderdeel van was, was op basis van de rol die ik speelde. Niet op basis van de persoon die ik echt was. Eigenlijk, realiseerde ik me, dat dit nog vervelender was dan eventueel afgewezen worden voor de persoon die ik echt was.
Een kast vol met maskers
Ik schrijf wel vaker over het menselijk verlangen om onderdeel te zijn van een groep. En de pijn die het meebrengt als je het gevoel hebt afgewezen te worden. Iets wat we als mens zoveel mogelijk proberen te voorkomen. Als HB’er heb je op jonge leeftijd al door dat jij net iets anders bent dan de rest. Je leert daarom (vaak onbewust al) dat het handig is om snel te kunnen inschatten wat de groep van jou verwacht en om daar op in te spelen. Je leert de juiste maskers te creëren. Als je in meerdere verschillende omgevingen functioneert, zul je wellicht zelfs een hele kast vol aan maskers hebben. En de hoop dat mensen uit die verschillende omgevingen niet ooit samen met jou in één kamer staan.
Het kunnen inspelen op wat nodig is en past per omgeving is enerzijds een mooie gave. Een gave die ervoor zorgt dat je met verschillende mensen uit verschillende lagen in de samenleving kunt connecten. Maar de keerzijde is het risico op identiteitsverlies. Want hoe vaker je functioneert in een omgeving waarin je een masker nodig hebt, des te verder je afraakt van de persoon die jij in de kern bent. Hoe meer maskers je hebt, des te moeilijker het wordt om te herkennen wie nou de echte jij is, de originele versie. Als gevolg raak je uit verbinding met jezelf en ontstaan identiteitsvraagstukken: ‘wie ben ik eigenlijk?’ ‘Wat vind ik eigenlijk nou echt leuk?’ En er ontstaan zingevingsvraagstukken ‘waar doe ik dit nou eigenlijk voor’? ‘Wat heeft het eigenlijk voor zin?’
Het opzetten van een masker geeft bovendien een vals gevoel van veiligheid. Omdat je denkt jezelf te kunnen beschermen voor afwijzing. Maar de waarheid is dat je daardoor juist jezelf steeds afwijst. En omdat je een masker draagt, maak je het onmogelijk voor gelijkgestemden om jou te herkennen als gelijkgestemde waardoor je een omgeving in stand houdt die helemaal niet bij jou past.
Wat kun je doen?
Realiseer je dat het een gave is om je te kunnen vormen naar wat nodig is, maar dat het ook een valkuil meebrengt. Voorkom dat je jezelf altijd maar achter een masker verschuilt door helder te maken wie jij bent, waar je voor staat (onderdelen van jouw blauwdruk) en daar ook voor te gaan staan (in de volgende blog daarover meer).
Onthoud dat de wereld niet zit te wachten op kopieën van andere mensen. De wereld zit te wachten op jou. Op de originele versie van wie jij bent. Want juist daarmee kun jij iets wat niemand anders kan.
Ik ben benieuwd, herken je dit? Draag jij veel verschillende maskers? Laat je het me onder de blog weten?
