Het was rond de herfst en de helft van de afdeling waar ik destijds werkte was verkouden. Op alle bureaus stond dan ook een grote tissue doos. In die periode kregen we een nieuwe leidinggevende. Deze vertelde een tijd later dat de eerste keer dat hij de afdeling was opgelopen, hij de tissuedozen had zien staan en gedacht had ‘oh shit, ik ben terecht gekomen op een jankafdeling’.
Hij bedoelde het een beetje gekscherend, maar het is wel tekenend voor de manier waarop we met emoties omgaan. Emoties zijn in ons land nog best een beetje ‘not done’. We mogen ze wel hebben, maar ze liever niet te veel laten zien. Dat maakt de ander immers ongemakkelijk. Er hangt nog veel schaamte heen om het hebben van emoties. Huilen doe je daarom maar op het toilet. Boos zijn doe je thuis. En dat enthousiasme mag wel iets minder.
Emoties zijn een belangrijk onderdeel van ons zijn en we hebben het nodig om deze tot uiting te laten komen. Opgekropte en ongeleefde emoties zijn een bron van ongeluk. We zijn als mens nou eenmaal emotionele wezens. En wanneer je je herkent in de emotionele overprikkelbaarheid van Dabrowski, dan zijn deze emoties nog net iets intenser.
Emotionele overprikkelbaarheid
Naast de psychomotorische overprikkelbaarheid, herkennen veel hoogbegaafden (en ook HSP’ers) zich in de emotionele overprikkelbaarheid. Kenmerken daarvan zijn: extreme, complexe en intense emoties. Je hebt een verhoogde belangstelling voor, en reactie op je omgeving. Je hecht je sterk aan mensen, plaatsen en dingen en je wordt regelmatig beschuldigd van “overreageren” en “aanstellen”. Op jonge leeftijd had je veel driftbuien en kon je in woede uitbarsten als je bijvoorbeeld een spelletje verloor, je buitengesloten voelde of als dingen niet gingen zoals jij dat wilde. Als volwassene ben je vaak betrokken bij sociale kwesties waarbij je vanuit idealisme iets wilt betekenen.
Trek het je niet zo aan joh!
Wanneer je je herkent in de kenmerken die passen bij deze overprikkelbaarheid, zul je ook ongetwijfeld hebben gehoord ‘trek het je niet zo aan joh’ of ‘je kunt ook overdrijven’. Maar voor jou voelt het niet als overdrijven en het is makkelijker gezegd dan gedaan om het je niet zo aan te trekken. Je kunt namelijk intens verdriet ervaren als de school parkiet is overleden of als je terug naar huis moet na een bijzondere vakantie. Je kunt intens boos worden als iemand je oneerlijk behandelt, of als je onrechtvaardigheid ziet gebeuren. De emoties die je voelt, gaan diep door alle lagen van wie jij bent heen.
Deze sterke, intense emoties zijn een belangrijk onderdeel van wie jij bent. En alle emoties die je hebt, mogen er ook zijn. Adviezen als ‘trek het je niet zo aan’, kun je dus gewoon naast je neerleggen. Maar, belangrijk is wel dat je niet ten onder gaat aan je eigen emoties.
Naast dat je intens je eigen emoties kunt ervaren, kun je ook de emoties van anderen intens ervaren. In omgevingen met mensen die last hebben van negatieve emoties, kun je daarom bijvoorbeeld blij binnen stappen en verdrietig vertrekken. Je kunt er zelfs uitgeput van raken zonder dat je precies kunt benoemen waarom. Wanneer je merkt dat je vaak vrolijk van huis gaat en minder goed gestemd terugkomt, is het goed om de omgevingen waar je in functioneert eens onder de loep te nemen.
Wat kun je doen?
Heb je vaak intense negatieve emoties? Onderzoek waar deze vandaan komen. Wat of wie maakt jou steeds verdrietig of boos? En wat zegt dat over wat je te doen hebt? Onderzoek ook waar jouw positieve emoties vandaan komen. Hoe kun je dat vergroten? En kijk of er omgevingen zijn die je beter kunt mijden omdat ze je emotioneel uit balans halen.
Wanneer je weet dat je intense emoties kunt ervaren, dat je bovengemiddeld gevoelig bent en jezelf dingen snel aantrekt, leer jezelf dan ook aan om hiermee om te gaan. Leer jezelf steeds beter kennen, wat werkt voor jou? Misschien werkt het voor jou om jezelf van bepaalde dingen af te schermen. Misschien werkt het voor jou om een kwartier lang uitbundig te huilen. Of om even heel boos te zijn. Doe dat dan ook. Je gaat merken dat het heel bevrijdend is als je jouw emoties de ruimte geeft. En nee, dat hoeft niet in het openbaar. Vaak is het juist heel fijn om dat in je alleen tijd te doen. Maar schaam je er niet voor.
Ik ben benieuwd, herken je dit? En hoe ga jij er mee om? Laat je het me onder de blog weten?
