Een experiment waar ik eens in de zoveel tijd aan moet denken is dat van Solomon Asch. Hij onderzocht namelijk conformiteit en dat vind ik ontzettend interessant. Om dit te onderzoeken, plaatste hij steeds één proefpersoon in een kamer samen met zeven acteurs die in het complot zaten. De proefpersonen dachten dat deze zeven acteurs mede-deelnemers waren.
Asch wilde zien of de proefpersoon zich zou conformeren aan de meerderheid, zelfs als het antwoord van de groep duidelijk onjuist was. Het experiment was vrij simpel. Ieder persoon in de kamer werd gevraagd een reeks vragen te beantwoorden waarbij ze hardop moesten zeggen welke lijn (A, B of C) even lang was als de getoonde lijn (X).
De acteurs gaven eerst allemaal het juiste antwoord, om te voorkomen dat de proefpersoon argwaan zou krijgen. Vervolgens gaven de acteurs enkel de vooraf besproken onjuiste antwoorden.
Het resultaat was dat 74% van de proefpersonen conformeerde op ten minste één vraag. De meeste van deze proefpersonen zeiden dat ze wel wisten dat hun antwoord fout was, maar ze gingen toch mee met de groep. Om erbij te horen of omdat ze dachten dat ze belachelijk zouden worden gemaakt.
Dat conformeren is mens-eigen. We zijn als mens bedraad om te verwachten dat de meerderheid het wel bij het rechte eind heeft.
Als hoogbegaafde zul je daarbij herkennen dat het soms lijkt alsof je omringd bent door mensen die roepen dat ‘B’ het juiste antwoord is en dat jij de enige bent die ziet dat ‘A’ het juiste antwoord is. Als hoogbegaafde ben je namelijk anders bedraad en daarom zie je dingen anders. Dat maakt de kans groot dat je dan aan jezelf gaat twijfelen. Je gaat je misschien zelfs dom voelen, ook al weet je diep van binnen wel dat je niet dom bent. Dit maakt ook dat veel hoogbegaafden twijfelen aan hun hoogbegaafd-zijn.
Een ander nadelig gevolg is dat je dat je daardoor jouw unieke zienswijze en mogelijkheden niet benut. Jij kunt, juist door het anders denken, tot oplossingen en antwoorden komen die voor anderen niet te bedenken zijn. En de meerderheid heeft het zeker niet altijd juist. Daarom is het belangrijk om je hiervan bewust te zijn en niet te snel mee te gaan met wat de mensen om je heen denken.
Daarvoor is het nodig dat je durft te vertrouwen op jezelf. Dat je durft af te wijken. Dat je durft op te staan voor antwoord ‘A’ als iedereen ‘B’ roept. Het gaat er dan niet eens om of je wel of niet gelijk hebt. Sterker nog, je hebt niet altijd gelijk. En anderen vinden het niet altijd leuk dat jij weer met iets anders komt. Het gaat erom dat er een klein moment plaatsvindt waarop er even wordt gekeken naar een mogelijkheid die de meerderheid nog niet gezien had. Want, soms voorkom je daarmee grote problemen in de toekomst. Soms zorg je daarmee dat iets gemakkelijker, fijner en goedkoper gaat verlopen. En dat is de moeite waard om even bij stil te staan.
Dat vertrouwen op jezelf wordt overigens een stuk makkelijker als je jezelf beter kent en als je genoeg gelijkgestemden om je heen hebt. Je hebt dan meer mensen die dingen ook anders zien en jou, op zowel bewust als onbewust niveau, het vertrouwen geven dat het oké is om anders te zijn, voelen en doen. Aan Insight heb ik daarom een aantal jaar geleden ook een online community en live meetups toegevoegd (zometeen hebben we er toevallig eentje in Zwolle waar ik al weer een paar weken naar uitkijk!). In het Insight netwerk vind je anderen die, net als jij, af en toe ook zien dat ‘A’ het goede antwoord is. Je zult merken dat het heel fijn is om mensen te treffen die snappen hoe dat voelt.
Insight is momenteel uitverkocht, maar schrijf jij je in voor de wachtlijst, dan hoor je als eerste wanneer Insight opent. Aanmelden voor de Insight wachtlijst kan hier.
