Toen iemand mij voor het eerst wees op hoogbegaafdheid dacht ik bij mezelf, ‘Nou nee, dat lijkt me niet’. Ik vond mezelf daar helemaal niet slim genoeg voor. Niet omdat ik mezelf dom vond, maar eerder omdat ik bij hoogbegaafdheid dat beeld had van die mensen die drie klassen hadden overgeslagen en overal de slimste in de ruimte zijn. Tegelijkertijd zag ik bij mezelf het harde werk wat ik moest leveren voor de resultaten die ik behaalde. En hoe moeilijk ik bepaalde ogenschijnlijk simpele dingen vond.  

Heel simpel gezegd, ik vond mezelf niet slim genoeg om hoogbegaafd te kunnen zijn. Ik had een vertekend beeld van wat hoogbegaafdheid is en vergeleek mezelf met dat beeld. Logischerwijs zette ik dan ook mijn hakken in het zand toen iemand mij hoogbegaafd noemde. Maar het zette wel iets in gang. Ik werd nieuwsgierig en ging meer ontdekken en leren over hoogbegaafdheid. Pas toen kwam ik erachter wat de rol van intelligentie is en waarom het niet het makkelijkste kenmerk is om je in te herkennen.  

De rol van intelligentie bij hoogbegaafdheid 

In de thema’s van de vorige twee maanden hebben we de kenmerken ‘anders’ en ‘intens’ uitgelicht. Samen met het kenmerk ‘snel’, vormen deze het totaal van hoogbegaafdheid (lees ook verder in dit artikel over de drie hoofdkenmerken). In het verlengde van het kenmerk ‘snel’ kan ook de bovengemiddelde intelligentie en potentie benoemd worden. Dat is overigens niet hetzelfde als het behalen van hoge resultaten op school of in een werkomgeving. Dat is namelijk mede afhankelijk van de omgeving en de mate waarin de omgeving aansluit.  

Hoewel intelligentie alleen nog niet hoogbegaafd maakt, is het wel een belangrijk onderdeel van hoogbegaafdheid. Deze intelligentie kan daarbij tot uiting komen in verschillende vormen. De theorie van Howard Gardner benoemt dat als Meervoudige Intelligentie waarbij hij intelligentie ziet als het vermogen om problemen op te lossen. Volgens hem beschikt iedereen over een aantal specifieke vaardigheden op gebieden van wiskunde, taal of muziek die daarbij gebruikt kunnen worden.  

Niet hoog scoren op een intelligentietest, wil dan ook niet zeggen dat je niet begaafd bent. Intelligentietesten meten namelijk maar enkele dimensies van begaafdheid terwijl er ook andere intelligentiegebieden zijn  waarop je begaafd kunt zijn. Gardner benoemt zelf negen soorten intelligentie. In dit artikel kun je daar meer over lezen: De rol van intelligentie. 

Slim genoeg om hoogbegaafd te zijn? 

Het intelligentiecomponent is waar de meeste hoogbegaafden het eerst van zeggen, ‘dat geldt niet voor mij’. Onder andere omdat we intelligentie nog vaak verwarren met nooit fouten maken, altijd alle antwoorden weten, hoge resultaten behalen en succesvol zijn. Zeker als je het gewend bent om dingen anders te zien en de vreemde eend in de bijt te zijn, is de kans groot dat je aan jezelf en jouw eigen intelligentie bent gaan twijfelen. Dat kan het lastig maken om jezelf hoogbegaafd te vinden, te noemen en het over jezelf te zeggen.  

Soms is de oplossing daarvoor het doen van een IQ-test. Deze test kan uitsluitsel geven over de mate waarin een bovengemiddelde intelligentie aanwezig is. Maar het is wel belangrijk om je te realiseren dat een bovengemiddelde intelligentie niet per definitie op een IQ-test naar boven zal komen. Naast dat je op meerdere gebieden intelligent kunt zijn die niet allemaal gemeten worden, is de IQ-test ook een momentopname. Dat betekent dat de IQ-test beïnvloed kan worden door factoren als spanning, motivatie, vermoeidheid, afleidende factoren, onderpresteren en faalangst.   

Wanneer uit de IQ-test een bovengemiddelde score komt, kan hoogbegaafdheid wel bevestigd worden. Maar een score onder de 130 (wat de ondergrens is van hoogbegaafdheid) sluit hoofdbegaafdheid niet per se uit. De vraag is in hoeverre jij het voor jezelf noodzakelijk vindt om die externe bevestiging te gaan halen, en of het je niet meer oplevert als je jouw tijd en energie stopt in het vinden van de interne bevestiging. 

Wat kun je doen? 

Heb je herkenning gevonden in bepaalde kenmerken? Verdiep jezelf dan meer in hoogbegaafdheid. Ga er meer over lezen en leren. Wees nieuwsgierig en ga ontdekken wat klopt met wie jij bent. Onderzoek vervolgens wat hoogbegaafdheid dan precies voor jou betekent.  

Weet ook dat het uiteindelijk niet zozeer om het labeltje gaat en dat je aan niemand iets hoeft te bewijzen. Het gaat erom dat jij jezelf beter leert kennen. Dat je begrijpt hoe jij bedraad bent, wat jij nodig hebt en wat jouw unieke gaven zijn. Dat is waar de grootste waarde voor jou ligt. Vanuit daar kun je jouw plek in deze wereld beter gaan vinden of creëren zodat jouw gaven ook het meest tot hun recht komen.  

Wanneer je besluit om je te laten testen op hoogbegaafdheid, zorg er dan in ieder geval voor dat je dat laat doen bij een specialist op gebied van hoogbegaafdheid. 

— 

In de komende blogs zullen we het kenmerk van snel-zijn verder uitlichten. Voor nu een vraag aan jou, vind jij het moeilijk om jezelf hoogbegaafd te noemen vanwege de bovengemiddelde intelligentie die er onderdeel van is? Laat je het weten onder deze blog? 

Heb jij het e-book over hoogbegaafdheid al gelezen?
Dat kun je gewoon gratis aanvragen:

Yes, ik wil graag dat e-book! Je ontvangt dan ook de wekelijkse HB updates gemakkelijk in je mail