We krijgen regelmatig van hoogbegaafden de vraag: ‘Hoe houd ik meer focus?’ Meestal gepaard met een lichte frustratie omdat ze wel weten dat ze moeten focussen, maar niet hoe. Wat nog vaak vergeten wordt, is dat focus volgt en dat het een vaardigheid is die getraind moet worden.  

Je kunt focus vergelijken met een aanhangwagen. Achter een auto komt die gemakkelijk mee. Maar zet je de aanhangwagen los neer, dan blijft deze staan. Dat betekent ook dat wie er in de auto zit bepaalt waar de aanhangwagen naartoe gaat. Hoe beter jij weet waar je naar op weg bent, des te makkelijker je de aanhangwagen kunt sturen. Als je moeite hebt met focus houden, kan het dus simpelweg zijn dat er te veel onduidelijk is voor je rondom wat je wilt, wat er nodig is en wat de concrete acties zijn die je daarvoor te doen hebt. 

Het kan ook zijn, en dat zien we zeker bij hoogbegaafden veel, dat je moeite hebt met focus houden omdat er zoveel is dat je interessant en leuk vindt. Dat is namelijk het tweede deel van de puzzel: afleiding voorkomen. Je kunt de focusformule dus eigenlijk als volgt zien:  

Focus = Weten wat je te doen hebt + Afleiding voorkomen. 

Focus kun je trainen 

Naast weten wat je wilt en wat je te doen hebt, is focus houden ook nog een kwestie van oefenen. Hoe vaker je focus nodig hebt gehad en hebt gebruikt, des te beter je erin bent.  

Een tijd geleden las ik het boek ‘Deep Work’ van Cal Newport waarin een mooie tip stond om te oefenen. De tip ging over jezelf bepaalde restricties opleggen. Wat er namelijk vaak gebeurt in het dagelijks leven is dat we een impuls krijgen en daar meteen op handelen. Hoe vaker we handelen op onze impulsen, des te meer we ons brein afleren om focus te houden.  

Denk bijvoorbeeld aan het volgende scenario. Je bent iets aan het schrijven voor je wekelijkse blog over vuurvliegjes. En ineens bedenk je je dat er nog een speciaal soort vuurvliegjes is die heel zeldzaam is. Je opent je internetpagina en gaat op zoek naar welke dat ook alweer is. Je struint wat pagina’s af en na twintig minuten heb je het gevonden. Dat lijkt dan succesvol, maar je brein heeft veel moeite met switchen tussen verschillende zaken. Dat betekent dat zodra je weer verder gaat met schrijven je brein tijd nodig heeft om te schakelen naar deze activiteit. Daarmee heb je waardevolle focustijd verloren. Bovendien leer je jezelf aan dat afleiding positief is en het je een prettig gevoel geeft. Daarbovenop komt ook nog het risico dat je nog even snel social media checkt omdat je toch op het internet zit. 

Het handelen op impulsen is funest voor het aanleren voor focus. Cal geeft daarom als tip om jezelf de restrictie op te leggen dat je bijvoorbeeld vijftig minuten gaat schrijven en daarna pas weer op het internet ‘mag’. Deze periode kan korter of langer zijn, waar het om gaat is dat je niet handelt op impuls, maar op de afspraak met jezelf. Als je veel op het internet moet zijn voor je werk, kun je de periodes dat je niet op het internet zit verkleinen. Je legt jezelf dus bepaalde kaders op. Of het nu om internetgebruik gaat, telefoongebruik of het klaarmaken van je lunch, train jezelf om dit te doen op geplande momenten in plaats van op impulsmomenten. 

In het begin zul je dit misschien vervelend vinden omdat je het niet gewend bent. Je zult misschien juist meer moeite hebben met focus omdat je vooral bezig bent wanneer je dan het internet op mag of iets tussendoor mag doen. Dat komt dan omdat je die focus-spier nog niet genoeg hebt getraind. Juist door dit soort oefeningen ga je hier beter in worden en wordt de kwaliteit van je focus een stuk hoger. Je gaat dan merken in tijden dat je focus nodig hebt dat dit je makkelijker afgaat en dat geeft dan weer plezier. 

Wat kun je doen?  

Zorg dat je op de eerste plaats weet waar je focus voor nodig hebt. Wat is het dat je wilt doen of bereiken? Welk resultaat beoog je? Wat zijn de acties die daarbij horen? Hoe duidelijker je dit hebt, des te makkelijker het wordt om focus te houden. 

Blijf jezelf erin trainen om je focus te houden. Ook als je al best goed bent in focus houden is het waardevol om dit te doen. Zo kun je bovendien de staat van Deep Work bereiken zoals Cal Newport beschrijft. En in die staat kun je productiever werken en mooiere resultaten bereiken. 

— 

Vind jij het moeilijk om focus te houden? Wat zijn jouw focustips? Laat je het weten onder deze blog? 

Heb jij het e-book over hoogbegaafdheid al gelezen?
Dat kun je gewoon gratis aanvragen:

Yes, ik wil graag dat e-book! Je ontvangt dan ook de wekelijkse HB updates gemakkelijk in je mail