Inmiddels heb ik al vele gesprekken mogen voeren met mensen die zich herkennen in hoogbegaafdheid. En naast de overtuiging ‘ik ben niet slim genoeg’ of de gedachte ‘ik heb eerder het gevoel dat er iets mis is met mij’ hoor ik ook vaak de ‘ik weet dat ik meer kan, maar ik ben te lui’.
Als ik dan doorvraag op deze laatste, ‘waarom vind je dat dan?’ krijg ik vaak antwoorden als ‘ja, als ik iets niet nuttig vind, dan doe ik het niet’ of ‘soms kan ik me ergens gewoon echt niet toe aanzetten, ook al weet ik dat het gedaan moet worden.’ Grappig is wel dat als we het dan hebben over iets wat interesse oproept, dat er dan een dynamische, gedreven en aanpakkers-mentaliteit op tafel komt. Dan wordt ineens het vuur aangewakkerd. Dan is er geen sprake meer van luiheid. Eerder een energiebom die vrijkomt.
“Je kunt het wel, maar je doet het niet”
Rondom hoogbegaafdheid hangt nog vaak het “succesbeeld”. Oftewel, als HB’er ben je altijd(!) succesvol in alles(!) wat je doet, en je doet altijd(!) wat er gedaan moet worden. Wanneer je op jonge leeftijd al een bepaalde potentie hebt laten zien, kan het bovendien zijn dat je van jouw omgeving de vraag hebt gehad “Je kunt veel meer, we weten dat je het kunt, maar waarom doe je het niet?” Misschien heb je zelfs ook regelmatig het verwijt gehad dat je te lui bent. Of jezelf dat vooral verweten.
Deze overtuigingen en gedachten draag je vervolgens met je mee en gaandeweg wordt het een soort waarheid die je over jezelf communiceert. En, het kan ook een excuus worden waarom je bepaalde stappen niet in je leven zet ‘ja, weet je, ik ben daar gewoon te lui voor.’
Veel HB’ers die zich wel herkennen in kenmerken van hoogbegaafdheid, maar moeite hebben gehad met het in beweging komen en het laten zien van hun potentie, gaan bovendien twijfelen aan hun eigen HB zijn. Want ‘als ik HB was, dan zou ik dit toch gewoon kunnen doen?’
Niet in beweging komen is niet gelijk aan lui
Het is interessant om bij jezelf te onderzoeken waar dat vandaan komt, die luiheid, of eigenlijk het idee dat je lui bent. Meestal komt het namelijk voort uit een opgestapelde ervaring van het niet in beweging komen terwijl je weet dat je dat eigenlijk wel zou moeten doen. Maar wat ligt daar onder? Is het misschien dat je het niet als nuttig ervaart? Heeft het niet je interesse, heb je er geen drijfveer voor? Voelt het te groot, te onduidelijk of te onoverzichtelijk voor je? Is het niet belangrijk of urgent genoeg voor je?
Het niet in beweging komen kan verschillende oorzaken hebben. Dus voordat de conclusie op tafel komt van “ik ben te lui, en zo ben ik nou eenmaal”, geef jezelf eens het voordeel van de twijfel. Zie dat je niet lui bent, maar soms lui doet. Dat je meer moeite hebt om met bepaalde dingen in de actiemodus te komen. Want aan de andere kant, als je ernaar op zoek gaat, kun je ook genoeg voorbeelden vinden in jouw leven dat je niet lui was. Momenten waarop je hebt doorgezet, dat je iets wat op jouw bord lag hebt aangepakt.
En soms is lui zijn ook een hele efficiënte strategie. Ik ken genoeg hardwerkende succesvolle HB’ers die zichzelf ontzettend lui vinden, maar eigenlijk juist slim werken. Door met zo min mogelijk moeite zoveel mogelijk voor elkaar te krijgen. Of door dingen die ze niet graag doen aan anderen over te laten. Of door steeds uit te zoeken hoe dingen makkelijker kunnen.
Wat kun je doen?
Onderzoek waarom je vindt dat je lui bent en kijk wat daaronder zit. Wat is de oorzaak van deze “luiheid”? En is dat luiheid, of speelt er iets anders? Noem jezelf niet te snel lui want de kans is groot dat jij jezelf daarmee tekortdoet en het brengt een negatieve gedachte over jezelf wat niet echt bijdraagt aan jouw groei.
Weet ook dat als er iets gedaan moet worden, maar er ontbreekt helderheid over het hoe of wat, dat het moeilijk is om in beweging te komen. Vanuit helderheid over wat er precies gedaan moet worden en wat het gewenste resultaat is, kan pas beweging ontstaan. Als je grote dromen en plannen hebt, zorg er dan voor dat je dit in kleinere stukken kunt opdelen.
Ik ben benieuwd, herken je dit? Vind jij jezelf lui? Laat me weten onder de blog!
Veel herkenning. En bij mij soms ook de (vreemde) gedachte: als je niet echt je best doet, kun je ook niet falen (het mislukt dan omdat je niet je best deed, niet omdat je het niet kon..- wie volgt dit nog?)
Denk dat je niet perse lui bent maar eerder lui wordt maar dat lui worden heeft dan meer te maken met het feit dat je veel gewoon niet interessant vindt dus doe je weinig of steeds minder wat anderen van je verwachten en kom je daardoor lui over. Tenminste zo is het bij mij. Ik ben zelf altijd iemand geweest die als ik iets heel interessant/leuk vind ik er dan ook alles van wil weten. Als ik daarin dan in tegengewerkt wordt of niet mn enthousiasme kan delen dan verlies ik de interesse weer. De rest prikkelt mij helemaal niet zoals het anderen wel prikkelt en ja dus in die zin ben ik lui want ik heb er geen zin in. Het irriteert me het te moeten doen :). Lui is toch relatief en je bent eigenlijk lui als je datgene niet doet wat de meerderheid wel doet of jij of zij nou willen of niet.
Ook heb ik inderdaad altijd last gehad als iets niet duidelijk is. Wat voor anderen wel duidelijk is zit voor mij nog vol gaten en dus onduidelijkheden. Oftewel wat anderen duidelijk vinden is eigenlijk helemaal niet duidelijk anders zouden die variabele gaten er al niet zijn. Dat communicatie probleem heb ik altijd. Anderen lijken altijd eventuele mogelijkheden simpelweg maar over te slaan. Denken alleen tussen 2 punten.
Ook heb ik altijd moeite mij voor iets in te zetten als ik het waarom niet weet. Zo maar iets doen zonder dat ik het gehele plaatje begrijp heb ik grote moeite mee.
Sjonge, wat een herkenbaarheid. Ook in veel reacties. ‘Je bent niet lui, maar doet lui’ : Die moet ik onthouden. Sinds ik door omstandigheden en gezondheid wat tegenslagen heb gehad en noodgedwongen keuzes moest maken, gaat het lui doen me heel gemakkelijk af. Ik wil heel veel, start enthousiast en kom dan tot stilstand. Het doorzetten en afmaken is echt een probleem aan het worden.
Ik voel me er zelf ook steeds ongelukkiger door worden.
Hoe die cirkel te doorbreken, dat wordt een uitdaging.
Hey Sandra
Heb je dit ondertussen kunnen aanpakken? Ik herken me volledig in jouw reactie en vooral in dat problematische…
Liefs
Barbara
Op dit is op m’n lijf geschreven. Op ’t werk gedreven, thuis een bankzitter. In hoeverre is onduidelijkheid een oorzaak van ontbrekende motivatie? Anders halen we ‘Geef-me-de-5’ erbij, en tada: de motivatie komt ook.
Heel herkenbaar. Hoewel ik het niet erg vind om mezelf ‘lui’ te noemen, vind ik het wel lastig wanneer andere mensen dat van mij zeggen. Heeft inderdaad te maken met dat ik het zelf zie als precies genoeg doen en zaken delegeren die ik niet interessant vind.. De reactie van Frank hierboven zet mij ook aan het denken. In hoeverre speelt faalangst een rol bij het uit- en afstellen van plannen en taken?
Met minimale inspanningen een mavo-diploma verworven met allemaal 7ens. Boeken lezen doe ik graag, maar gaat het om lesstof dan slaap ik na een halve bladzijde. Examens oefenen gaat bij mij beter.
Iemand zei ooit tegen mij ‘je bent niet lui, jij bent gewoon erg goed in delegeren’.
Het verhaal hierboven is heel herkenbaar, ‘lui’ is de beschrijving die ik op de middelbare en daarna veel kreeg. Nu zien mensen mijn passie en inzet en kan ik open zijn dat sommige zaken niet aan mij besteed zijn.
Zeker herkenbaar. Lui, gemakzuchtig is ook wel een woord dat bij me opkomt.
En over zoveel dingen waar ik wel hele ideeën over heb, maar dan toch niet in actie kom. Ik denk omdat ik ook meteen overzie dat je dan heel heel veel kleine stapjes moet zetten om iets te veranderen, anderen mee te krijgen, iets te bereiken, terwijl het zo simpel is al iedereen even zo nadenken en meewerkt 😉
Heel herkenbaar!
Ach ja, liever lui dan moe. 😉
Zeer herkenbaar. Heb mezelf altijd lui genoemd maar heeft zeker met interesse te maken, intrinsieke motivatie om iets te doen. Ben wel gepromoveerd bijvoorbeeld:) Liever energie steken in het echte (denk)werk dan de saaie administratie achteraf. Wat me ook mateloos opstandig maakt is dingen dubbel, drie, vier keer of vaker te moeten doen..!! Zonde van de tijd, en van mij.
Zeer herkenbaar.
Is het luiheid?? Nee, meer een gebrek aan motivatie.
Ik zit al een hele tijd met het volgende: op mijn werk werk ik geconcentreerd, doelbewust, efficiënt. Echter: als ik de voordeur dicht trek gebeurt er weinig meer: weinig in het huishouden, weinig administratie, belastingaangifte e.d. pas op t allerlaatste moment. Het huis moet nodig geschilderd worden, wil ik zelf doen, maar komt er maar niet van. Zo ook het onderhouden van de tuin. In mijn vrije tijd maak ik veel muziek. Daarvoor ga ik pas oefenen/studeren als de deadlines in zicht komen.
Naast andere zaken heb ik ook daar therapie voor (GGZ). Wellicht is het tijd om er eens anders naar te gaan kijken 🙂
Grappig om te lezen dat er iemand is die precies doet zoals ik!
Er was laatst een mooie uitzending van Tegenlicht over Bullshit Jobs. Het terugkijken waard.
Bedankt voor de tip! Ga ik doen.
Ik herken het heel goed! Toen ik 9 april was gevallen en mijn linker arm in gips ging regelde ik super snel alle nodige hulp, simpel 🙂 maar datgene wat nodig is om mentaal / psychisch me stabiel te gaan voelen dat doe ik steevast veel te weinig. Inderdaad ligt er een grote reden achter: ik weet dat ik mezelf prima kan helpen om te helen maar wat als ik net met verwerking bezig ben (dus me niet super voel en angstig ben) en iemand belt aan? En ‘de buitenwereld’ begrijpt mijn werk ook niet zioj vinden dat ik beslist hulp moet zoeken.
Er is nooit gezegd trouwens dat ik lui zou zijn, ik denk dat ook niet over mezelf. Maar wel wordt vaak gezegd dat ik ‘slordig’ ben, en dat dacht ik ook van mezelf. Ik kan gewoon niet…………
Maar wat blijkt: voor mij is het nodig om veel meer helderheid te hebben hoe ik een taak echt in zijn geheel kan doen.
En qua opruimen, het liefst wil ik alles super netjes maar als dat niet lukt – door fysieke beperking – doe ik het gewoon helemaal niet.
Groetjes Carolien-Sunshine
Ik herken vooral het belang van helderheid. Het huishouden heb ik vaak voor me uit geschoven, totdat ik ineens voor me kon zien hoe ik eerst een was ging draaien, en terwijl die draait kan ik wel alle spullen weer terug op hun plek leggen, dan nog even een vaatje en dan hoeft er alleen nog maar gestofzuigd en gedweild te worden, en dan krijg ik er zowaar opeens zin in!
Ik ben trots op m’n luiheid (lees: efficiëntie). Zoveel mogelijk gedaan krijgen meer zo weinig mogelijk moeite enzo.
Wordt wel een probleem als ik gedwongen wordt om onzinnige dingen te doen. Of vage opdrachten uit te voeren waarvan de opdrachtgever duidelijk ook niet weet wat ‘ie eigenlijk wil. Of moet werken met systemen die dusdanig rommelig en inefficiënt in elkaar zitten dat de moed mee bij voorbaat al in de schoenen zakt.
Een andere reden om dingen niet te doen of minder te doen of te doen alsof ik minder goed ben is om niet te sterk uit de toon te vallen met “de anderen”. Ergens buitenproportioneel goed in zijn is bedreigend voor hoger geplaatsten die het als hun taak hebben om er beter in te zijn. Dan levert “te snel te goed zijn” opeens enorm veel weerstand op van anderen. En wordt ik steeds banger en banger om m’n kwaliteiten te gebruiken.
Zeker herkenbaar. Maar in hoeverre kan faalangst hier een rol in spelen?
Jup. No interest, no motivation.
Ik vind ook dat ik lui ben, alleen zit er bij mij een andere reden achter…
Ik stel vooral uit omdat ik het toch wel afkrijg. En de adrenaline nodig heb om in beweging te komen. Anders wordt het saai. Niet altijd handig geeft nl ook wel stress….
Heel herkenbaar, vooral het deel over slimmere manieren zoeken om iets te doen en mezelf toch lui vinden