Als nieuwsgierige hoogbegaafde heb ik in mijn leven vaak genoeg gevraagd “waarom moet dit?” Antwoorden als “gewoon omdat het moet” en “omdat ik het zeg”, waren niet de antwoorden waar ik goed op ging. Ik kon er gewoon niets mee. “Hoezo omdat het moet?” “Hoezo omdat jij het zegt?” “Dat is toch geen antwoord!”
Ik kwam er al vroeg achter dat daarover in discussie gaan mij niet veel verder bracht. Het was vooral zonde van mijn tijd en energie. Soms fluisterde ik zachtjes nog wel een “ik moet helemaal niets” om vervolgens met frisse tegenzin te doen wat er gevraagd werd.
Hoewel ik tijden heb gekend waarin ik mij veel heb aangepast, had ik ook steeds nog een bepaalde dwarsheid waardoor ik vaak genoeg met m’n kont tegen de krib ging. Soms ook over super kleine dingen die nergens op sloegen. Zo heb ik ooit eens dagenlang ruzie gehad met mijn toenmalige vriend over een pyjamabroek. Omdat hij vond dat het tijd werd voor mij om een nieuwe pyjamabroek aan te schaffen. Mijn huidige pyamabroek werd uiteraard een instant onafhankelijkheidssymbool en ik weigerde zelfs alleen al na te denken over het wegdoen van deze pyjama en om het te vervangen met 1 die hij wel mooi vond. Want dacht ik “ik bepaal zelf wel wat ik aan doe ja”. Maar na een paar dagen realiseerde ik me dat deze ruzie echt niet nodig was en dat mijn pyjamabroek inderdaad wel toe was aan vervanging. Ik koos ervoor om samen met hem een nieuwe pyamabroek te gaan aanschaffen. Omdat het moest van hem? Nee, het was omdat ik het wilde.
Zelfs als het moet, heb je een keuze
Een gevoel van vrijheid, regie hebben over wat je wel en niet doet is belangrijk voor ieder mens. Al verschilt de mate waarin je zelf regie wilt hebben. Het woord moeten impliceert dat je er geen vrijheid in hebt. Dat jij niet mag beslissen wat er gaat gebeuren. Dat roept een emotie op. Hoe meer waarde jij hecht aan zelfsturing, autonomie en vrijheid, des te groter die emotionele reactie.
Iemand die het woord moeten gebruikt (of een verplichting impliceert), neemt voor je gevoel een stuk vrijheid van jou af. Omdat jij er geen zeggenschap in lijkt te hebben, geen keuze in te maken hebt. Dat kan ervoor zorgen dat iets je zo gaat tegenstaan, dat jij jezelf er niet toe kunt zetten. Zelfs als je weet dat het belangrijk voor je is. Zelfs als je het normaal gesproken graag had gedaan.
In dat geval is het belangrijk om het woord moeten minder te beladen. Want zelfs als het moet, heb je nog een keuze. Wanneer jou wordt verteld dat je iets moet doen, voor je werk, je baas, je partner, kun je weigeren uit principe (“ik moet helemaal niets”). Dat is een keuze. En wanneer je wel doet wat moet, heb je eigenlijk ook zelf gekozen. Door er op deze manier tegenaan te kijken, verliest het woord moeten z’n kracht en zit jij minder snel op de kast.
Soms is zelfsturing belangrijk. Soms is het belangrijk om jouw emotie los te koppelen van de actie die nodig is. Vraag jezelf af, wat wil deze emotie mij vertellen? Is het om mij te beschermen, of raakt het een gevoelige snaar? En welke actie past hierbij met in achthouding van wat belangrijk is voor mij en de eventuele relatie met de ander?
Wat kun je doen?
Realiseer je dat je een keuze hebt. Als iets moet, kun je kiezen om het te doen of je kunt het weigeren. Beide keuzes hebben hun eigen prijs. Maak jouw keuzes daarom op basis van wat het met zich meebrengt, wat voor jou belangrijk is en niet vanuit weerstand omdat iemand zegt dat het moet. Soms helpt het om even afstand te nemen voor je reageert.
Wees nieuwsgierig naar waarom het moet. In mijn ervaring krijg je als volwassene op de vraag waarom het moet over het algemeen een inhoudelijk duidelijker antwoord dan “omdat ik het zeg”. Meestal dan.
Ik ben benieuwd, herken je dit? Wat was recentelijk een “weerstand moment” voor jou? Laat je het me onder de blog weten?
Comments 14
Ik zou iedereen die op dit soort situaties direct reageert met ‘ik moet helemaal niets’ willen aanraden om het boek ‘The four tendencies’ te lezen van Gretchen Rubin. Dat gaat over hoe mensen omgaan met verwachtingen van buitenaf en verwachtingen van zichzelf. Het is een fantastische eigenschap om compleet je eigen weg te willen bepalen, maar er zullen ook momenten zijn waarbij dit je in de weg staat. In het boek van Gretchen Rubin vind je heel wat handvatten om hiermee om te gaan. Ook als je dit herkent bij bijv. je partner, kind, collega, etc dan zal dit boek zeer behulpzaam zijn.
Toevallig dat ik van jou de HB update ”Ik moet helemaal niks!” ontving op het moment in m’n leven dat ik die zin het meeste uitsprak:p Ik kan me helemaal vinden in je visie in dit stuk, ik vind zelf nog steeds dat ik niks moet maar dat is toch het prachtige er aan! Alles is een keuze 🙂
Ik vind dat als iemand zegt dat iets moet er een dwang ontstaat.
Moeten is dwingen, dwingen is dwang. En dan voel ik me vaal onderdanig, want je moet iets.
En dwang doet me denken aan slavenbehandeling en zo werk ik niet.
Leuke bevestiging van een “spel” dat ik al lang met mezelf speel. Probeer in je zin het woord “moeten” te veranderen in “mogen” of “willen”. Al helemaal als het “moet” van jezelf, dat staat namelijk gelijk aan “willen”. Interessant om te beseffen dat dit voor mij zo belangrijk is omdat ik op jonge leeftijd erg gefrustreerd werd met volwassenen die niet beseften dat ik al klaar was voor de complexe discussie van het waarom. Gelukkig wordt ik nu gezien als volwassen en verantwoordelijk en wordt de vraag “Waarom dan? Zijn er alternatieven?” EIN-DE-LIJK serieus genomen.
Whaaaaaaaa!!!
Wat heerlijk om na 53 levensjaren deze opening te krijgen !
Het woord weigeren komt niet eens in mijn woordenboek voor( want het is geen “verzoek”)
En dan zie ik anderen dat gewoon doen en vind het dan not done …. dubbele frustratie bij mij ….
Dan kun je alleen maar hoofdschuddend rondsjouwen …wat helemaal NIETS oplevert ..
Ik lijst m in …ook voor mijn puberende zoon !????????????????????????????????????????
Author
Haha prachtige reactie Anita!
Zeer herkenbaar. Zeker de weerstand regen “Omdat ik het zeg.” Dat vond ik inderdaad zo stom als kind. En nog trouwens. Heb het zelf dus zo weinig mogelijk gebruikt bij het opvoeden. Maar deze manier van ertegenaan kijken is heel mooi. Helpt inderdaad!
Ohh, alweer herkenbaar…nooit aan gedacht dat ik zoveel kenmerken van hb zou hebben en dat dit er ook een zou zijn. Zelfsturing en vrijheid zijn voor mij heel belangrijk om dingen van de grond te krijgen. En inderdaad, omdat een ander het zegt iets juist niet doen!
Goh… hoe herkenbaar nu met mijn 11-jarige dochter die 2 weken geleden is begonnen op een HB middelbare school. De afgelopen 3 jaar zat ze op een democratische lagere school. Enórme verandering en wát een weerstand! ????
Mijn “moet-allergie” treed het snelste op bij instanties die vanalles “zouden moeten” doen, volgens hun eigen regels, protocollen en voorschriften, en zich daar vervolgens niet aan houden….. en die mij er vervolgens er op aanspreken dat ik iets vergeten ben…..
Is iets waar ik moeite mee heb, maar ik begin het “spelletje” te snappen 🙂
Haha, herkenbaar………..de belastingdienst toevallig????? Die maakt ondernemen zo leuk.
Hoe herkenbaar, instanties (vooral hulpverlenende) zijn er vooral om mensen die niets kunnen aan een goedbetaalde baan te helpen.
Wat ik vooral geconstateerd heb, is dat als je volgens de regels leeft en plotseling in de problemen komt buiten je eigen schuld,
(ik werd dakloos nadat ik na een scheiding geen eigen woonruimte kreeg en particulier een kamer huurde, en opeens te horen kreeg
per vandaag woon je hier niet meer, en ik na een bezoek aan mijn ouders niet meer binnen kwam) er geen enkele instantie is die je helpt.
Ik was op dat moment herstellende van een totale inzinking, vooral geestelijk maar ook lichamelijk, tijdens mijn therapie kwam ik
er achter dat ik al zo’n 30 jaar depressief was.
De reden hiervoor was dat ik een beelddenker ben, ik had hier nog nooit van gehoord en heb me er toen in verdiept.
Toen begreep ik pas waarom men vaker problemen had om mij te begrijpen/volgen, ik denk anders.
Ik vind het alleen jammer dat ik dat niet 40 jaar eerder wist.
Misschien had ik dan niet zoveel gezopen om het leven draaglijk te houden.
Wederom zo herkenbaar: ik stuiter alle kanten op als iemand (en zeker mijn moeder) mij zegt dat ik iets moet doen. Ook al weet ik dat het inderdaad toch wel beter is als ik het toch doe.
Aan de hand van dit stuk, ga ik (proberen) er op een andere manier tegen aan te kijken: dank je wel!
Hahahaha! Die pyamabroek, het had mijn verhaal kunnen zijn! Maar heb nooit de link gelegd met hoogbegaafdheid en zelfsturing. Zoals jij het nu verwoord, maakt dat heel duidelijk. Dank je wel hiervoor, ik ga de emotie weerstand losmaken van “het moeten”. Dat zal bevrijdend en energie verrijkend werken voor mij!