Misschien herken je wel bij jezelf dat je een hoofd hebt dat nooit stilstaat en dat je ook veel in je hoofd zit. Altijd zijn er gedachten die zichzelf razendsnel opvolgen. Altijd zijn er 1.001 ideeën en mogelijkheden. Je ziet om je heen wat er allemaal nog gedaan moet of mag worden. Je ziet problemen aankomen die anderen niet zien en je denkt veel na over hoe het allemaal mooier, beter of efficiënter kan. Een hoofd dat nooit stilstaat brengt vaak genoeg ook veel onrust mee. Altijd maar denken en in je hoofd zitten brengt bovendien een enorme mentale druk mee en beïnvloedt daarmee de kwaliteit van jouw leven op een negatieve manier. In dit artikel ontdek je daarom hoe je meer rust in je hoofd kunt creëren.

Hoe ontstaat onrust in je hoofd?

Onrust in je hoofd kan worden veroorzaakt door verschillende factoren en jouw eigen bedrading speelt daarin mee. Sommige mensen ervaren bijvoorbeeld sneller onrust dan anderen. Als je herkenning vindt in hoogbegaafdheid, zul je herkennen dat jouw gedachten zich razendsnel opvolgen. Dit helpt je om snel te kunnen schakelen en verbanden te zien. Aan de andere kant kan het je onrustig maken wanneer jouw gedachten ook voor jezelf te snel gaan. Daarom is het voor jou als snelle denker extra belangrijk om jezelf regelmatig bewust te maken van je denken en je gedachten. Als hoogbegaafde kun je ook sneller stress en onrust ervaren vanwege de hoge eisen die je aan jezelf stelt en omdat je al snel ziet wat er gedaan moet worden of wat er mis kan gaan. Hierdoor ben je geneigd om jezelf meer werk op de hals te halen en zul je sneller het gevoel hebben dat je tijd tekortkomt. Grappig genoeg kun je ook gevoelens van onrust ervaren als je juist te weinig te doen hebt. Dit komt dan voort uit het gevoel dat je meer zou moeten doen dan dat je nu aan het doen bent. Vaak gecombineerd met het gevoel dat je jouw tijd aan het verspillen bent. Wanneer je onrust ervaart, is het in ieder geval wijs om bij jezelf na te gaan waar deze onrust vandaan komt. Zodra je dit weet kun je namelijk de rust in je hoofd gaan terugvinden. Verderop in dit artikel vind je hier extra tips voor.  

Oorzaken voor een opgejaagd gevoel

Een opgejaagd gevoel ligt dicht bij onrust, al is opgejaagdheid al iets meer een aandrijver voor actie. Je voelt dat je iets moet doen. Je voelt dat je in beweging moet komen. Het is echter niet altijd duidelijk wat je dan moet doen. Sterker nog, soms is er niet echt iets dat je moet doen, maar voel jij je nog steeds opgejaagd. Deze vorm van opgejaagdheid komt veelal voort uit onduidelijkheid over wat je prioriteiten zijn en door een gebrek aan overzicht. Als je niet duidelijk hebt wat je belangrijkste acties zijn voor vandaag, raakt jouw aandacht gemakkelijker versnippert. Je gaat met allerlei dingen bezig waarbij je het gevoel hebt dat ze allemaal nu gedaan moeten worden. En snel ook. Dat geeft een opgejaagd gevoel. Als je niet helder hebt wat jouw belangrijkste acties zijn voor vandaag of wat er dan precies gedaan moet worden, ben je gevoeliger voor afleiding. En zodra jij je laat afleiden door bijvoorbeeld op je telefoon te kijken, je mail te checken of social media bij te houden, weet je diep van binnen wel dat je niet de juiste dingen aan het doen bent, en dat je daardoor ook niet aan het doen bent wat je eigenlijk zou moeten doen. Dit kan naast een opgejaagd en onrustig gevoel ook schuldgevoelens meebrengen. Opgejaagdheid kan ook voortkomen uit je eigen overtuiging dat je niet genoeg doet. Je verwacht bijvoorbeeld van jezelf dat je vandaag vijf acties afwerkt en je bent nu pas bij nummer twee terwijl de dag al bijna om is. Opgejaagdheid kan daarnaast voortkomen uit bepaalde dingen die je doet. Denk bijvoorbeeld aan te laat je bed uitkomen waardoor je gevoelsmatig al meteen achterloopt in de dag. Als jij je opgejaagd voelt en je komt later dan 10 uur ’s ochtends uit bed, experimenteer dan een maand met eerder naar bed gaan en eerder opstaan om te zien hoe dat voor je is. Je hoeft niet gelijk 6 uur ’s ochtends op te staan. Begin gewoon met een uurtje vroeger. Ook te veel koffiedrinken kan gevoelens van opgejaagdheid meebrengen. Onderzoek daarom bij jezelf hoe jouw cafeïnegebruik is en experimenteer eens een week met een vermindering van je cafeïne inname om te zien wat dat met je doet.

“Uit je hoofd in het leven”

Ken Robinson zei ooit gekscherend de woorden: sommige mensen zien hun lichaam als een vervoersmiddel voor hun hoofd. En in alle eerlijkheid, zien we bij Gifted People regelmatig hoogbegaafden die vooral hoofd-gefocust zijn. Ons hoofd is ook een prachtige wereld om in te leven. Maar, er zijn ook ontzettend veel mooie dingen die je dan mist. Dingen die in je hoofd niet kunnen bestaan. Dingen die alleen leven in de wereld om je heen. In je hoofd leven draagt naast gevoelens van onrust en opgejaagdheid ook bij aan een gevoel van eenzaamheid. Als je in je hoofd leeft, maak je namelijk automatisch minder verbinding met de wereld en de mensen om je heen. Deze eenzaamheid kan vervolgens jouw onrustgevoelens weer versterken. Daarom is het goed om bij jezelf te onderzoeken hoe de balans bij jou nu is. Leef je veel, of te veel, in je hoofd? Als het antwoord ‘ja’ is, dan mag je meer uit je hoofd gaan en meer in het leven gaan staan.

Rust in je hoofd krijgen: mijn praktische handvaten

Om rust in je hoofd te krijgen en opgejaagdheid op te lossen, zijn er een aantal technieken die je kunt gaan toepassen. De technieken die wij bij Gifted People voor hoogbegaafden vaak aanraden zijn niet per se verschillend dan de technieken die voor niet-hoogbegaafden werken. Hoogbegaafden zijn alleen vaak wat eigenwijzer en willen eerder het nut al ergens van inzien voordat ze eraan beginnen. Het lastige daarvan is dat je het nut pas gaat zien en merken als je het daadwerkelijk gaat doen. Neem jezelf daarom voor om één van de technieken die we hier benoemen minimaal een maand te gaan proberen. Schrijf als je begint je intentie op en hoe je er nu voorstaat. Zo kun je aan het einde van de maand herkennen waar je misschien al een klein stapje in hebt gezet. Wees wel realistisch: in een maand zal niet je hele leven veranderen. Let op de kleine nuance verschillen. Aan deze verschillen kun je zien dat het werkt. En als iets werkt, blijf het dan ook doen. De technieken die je kunt proberen zijn:

1. Meditatie
2. Ademhaling
3. Beweging
4. Schrijven
5. Actie

Meditatie

De meditatie-techniek is een techniek waar nog veel misvattingen aan gekoppeld zijn en waarbij veel hoogbegaafden al meteen zeggen: ‘Dit gaat niet werken voor mij; ik kan niet even mijn gedachten uitzetten.’ Gelukkig is dat ook niet waar meditatie om draait. Het doel is niet dat je niet meer gaat denken. Het doel is dat je een betere relatie ontwikkelt met je denken. Mediteren is ook iets wat je kunt leren. Als je in je leven nog weinig of niet gemediteerd hebt, kies er dan voor om te starten met een geleide meditatie van 5 minuten. Je kunt kiezen voor een visuele meditatie, een ademhalingsmeditatie of een focusmeditatie waarbij je focust op bijvoorbeeld een lichaamsdeel. Probeer ook wat verschillende meditaties uit om te kijken wat werkt voor jou. En geef jezelf tijd om eraan te wennen. Wat is nu de kracht van meditatie? Meditatie vraagt je om bewust te zijn van het hier en nu. Onrust en andere vervelende emoties komen voort uit jouw gedachten aan en over de toekomst of het verleden. Vaak zijn we hier onbewust veel aandacht aan aan het geven en dat beïnvloedt onze gemoedstoestand. Met meditatie observeer je wat erin je speelt. Je ziet en voelt gedachten voorbijkomen en je kiest ervoor om ze te laten zijn en om ze weer voorbij te laten gaan. Je erkent je gedachten. Jouw gedachten zijn ook niet goed of fout, ze zijn van jou. Alleen, sommige gedachten dienen jou en andere gedachten niet. De truc is om dat sneller te herkennen. Tijdens meditatie geef je jezelf de tijd om te ervaren wat erin die bovenkamer van je speelt. Niet om het te veranderen op dat moment, maar in eerste instantie alleen om jezelf er bewust van te maken. Daarmee voorkom je dat jouw gedachten niet met jou aan de haal gaan. Opdracht Kies een meditatie uit van vijf minuten en bepaal op welk moment van de dag je dit de komende maand gaat doen. Koppel je meditatie moment aan een activiteit die je al dagelijks doet. Dit helpt je om gemakkelijker deze nieuwe activiteit toe te voegen aan je dagelijks leven.

Ademhaling

Als je focust op je ademhaling ben je altijd in het nu, want de adem die je nu voelt bestaat niet in de toekomst. Je weet inmiddels dat onrust en opgejaagdheid vooral voortkomt uit gedachten over de toekomst. Daarom is een ademhalingsoefening een goede techniek om jezelf weer naar het nu te halen. Daarnaast heeft jouw ademhaling invloed op je stressbeleving. Als je snel ademt geef je jouw brein het signaal dat er iets aan de hand is. Daardoor ga je nog sneller ademen en wordt je brein door je lichaam weer bevestigd dat er iets aan de hand is terwijl je brein maar niet kan ontdekken wat er dan aan de hand is. Dit kan ook leiden tot een paniekaanval. Dit proces kan ongedaan gemaakt worden door je ademhaling te vertragen. Wanneer je langzaam en rustig ademhaalt geef je jouw brein het signaal dat alles goed is. Daarmee creëer je automatisch al meer rust in je hoofd. In het dagelijks leven heb je overigens vaak niet door dat je te snel en oppervlakkig ademhaalt, zeker als het druk is. Het loont daarom om elke dag even een moment, of misschien wel twee of drie momenten te nemen waarop je focust op je ademhaling. Opdracht Een mooie ademhalingsoefening om dagelijks te doen is de ‘vier keer vier’-techniek. Dit werkt als volgt: Je gaat ergens op een rustige plek ontspannen zitten. Je ademt een keer goed in via je buik en vervolgens weer goed uit. Daarna start je met de volgende ademhalingscirkel:

• Je ademt vier seconden langzaam in;
• Vervolgens houd je jouw adem vier seconden vast;
• Daarna blaas je jouw adem in vier seconden uit;
• Je wacht vier seconden voordat je weer opnieuw ademhaalt.

Doe deze ademhalingscirkel vier keer achter elkaar.

Bewegen

Onrust ontstaat in je hoofd. En de beste manier om uit je hoofd te komen, is door in beweging te komen. Het helpt je om jouw focus te veranderen van je interne wereld naar je externe wereld. En de externe wereld is er alleen in het nu. Bewegen kan in de vorm van een dagelijkse wandeling of een intensieve sportsessie. Het gaat erom dat je jouw lichaam gebruikt. Je kunt er daarnaast voor kiezen om pas te gaan bewegen als je al onrust of opgejaagdheid ervaart, maar het beste is het om elke dag iets te doen. Regelmatig bewegen helpt namelijk heel goed in het voorkomen van gevoelens van onrust. Opdracht Geef jezelf dagelijks de ruimte voor een wandeling van 15 minuten. Dit kan zo simpel zijn als naar de supermarkt lopen in plaats van met de auto gaan. Als je een bepaalde onrust ervaart, stel jezelf dan tijdens je wandeling de vraag: ‘Wat geeft mij onrust?’, en vervolgens: ‘Wat zou mij rust geven?’ Als je dat fijn vindt, neem dan pen en papier mee, zodat je jouw antwoord meteen kunt opschrijven.

Schrijven

Wanneer je onrust of opgejaagdheid ervaart, probeert jouw lichaam en geest je iets te vertellen. Iets is blijkbaar belangrijk of urgent in jouw hoofd. Dat betekent echter niet dat jij altijd meteen helder hebt wat dat dan is. Vaak heb je op die momenten ook allerlei to-do’s in je hoofd, maar geen overzicht waardoor er chaos is in je hoofd. Deze chaos geeft je het gevoel dat je van alles bent of gaat vergeten wat onrustig maakt. Het opschrijven van alles wat je in je hoofd hebt brengt aan de oppervlakte wat jou onrustig of opgejaagd maakt. Bovendien geeft het opschrijven je overzicht wat de chaos in je hoofd helpt verminderen en jou meteen ook inzicht geeft in wat nu echt belangrijk en urgent is. Je zult merken dat alleen al het opschrijven al veel rust geeft. Opdracht Neem voor deze schrijfopdracht 20 minuten de tijd. Zet hiervoor een timer, zodat je niet tussendoor op je telefoon hoeft te kijken hoe laat het is en daarmee uit je proces stapt. Zorg dat je pen en papier bij de hand hebt en je ongestoord ergens kunt gaan zitten. Stel jezelf vervolgens de vraag: ‘Wat heb ik allemaal in mijn hoofd?’ en schrijf alles op wat er in je opkomt. Het hoeft niet geordend te zijn. Er hoeft geen structuur in te zitten en je hoeft ook niet alles te doen wat je opschrijft. Je gaat nu alleen ontdekken wat erin je hoofd speelt.

Actie

Naast de technieken die je helpen je te richten op het hier en nu en die je helpen in kaart te brengen wat er in die mooie bovenkamer van je gebeurt, is het ook belangrijk om te herkennen wanneer je simpelweg iets te doen hebt. De oplossing voor onrust en opgejaagdheid is namelijk in veel gevallen ook gewoon actie. Opgejaagdheid wil jou vertellen dat je iets te doen hebt wat je nu nog niet aan het doen bent. Het helpt daarom om actiemomenten aan je dag toe te voegen. Opdracht Maak een lijst met alle dingen die je te doen hebt. Bepaal vervolgens welke activiteiten je deze week gaat doen en wanneer. Plan niet te veel per dag in om onrust te voorkomen en om jezelf niet te veel onder druk te zetten. Dat werkt alleen maar averechts.

Omgaan met een hoofd dat nooit stilstaat

Een hoofd dat nooit stilstaat kan een vloek of een zegen zijn. Doorslaggevend daarin is de mate waarin jij tijd neemt voor het leven dat zich afspeelt buiten jouw denken om. Je zult namelijk geen momenten gaan creëren waarop je hoofd helemaal stilstaat en je gedachten verdwijnen, maar je kunt wel een betere relatie ontwikkelen met die bovenkamer van je, zodat deze geen eigen leven gaan leiden. Ons brein wil ons vaak laten geloven dat wat erin ons brein gebeurt het allerbelangrijkste is. Daardoor is het zo goed om af en toe ook de wereld om je heen te betreden. In de externe wereld ontdek je dan dat je doemscenario’s niet zo realistisch zijn. Dat er tijd genoeg is, dat niet alles vandaag hoeft en dat anderen helemaal niet die hoge verwachtingen van jou hebben. Investeer daarnaast in je brein zoals je investeert in je lichaam. Kies bewust voor wat je tot je neemt, want hoe meer zooi er naar binnen gaat, des te meer zooi erin jou leeft. Dat betekent soms ook dat je de keuze maakt om bepaalde dingen niet meer te doen. Zoals het nieuws kijken als je daar altijd onrustig voor wordt. Zeker als sensitieve hoogbegaafde kan het nieuws namelijk veel bij je losmaken. Je hiervan afsluiten is niet hetzelfde als je kop in het zand steken, het is vooral bewust kiezen voor de informatie die jou dient en waar jij ook daadwerkelijk iets mee kan. Samenvattend. Om rust in je hoofd te krijgen en te houden, is het slim kritisch te zijn op waar jouw focus naartoe gaat en om regelmatig de tijd te nemen voor meditatie, ademhalen, bewegen, schrijven en actie.  Je gaat merken dat die bovenkamer dan veel meer een vriend dan een vijand gaat worden.

Meer ontdekken over hoogbegaafdheid