Ik vraag wel eens aan hoogbegaafden, vind je hoogbegaafdheid een last of een gave? Als ze aangeven dat ze het als last ervaren en ik vraag waarom, dan hoor ik vaak de volgende redenen:
- Ik word niet begrepen door de mensen om me heen
- Omdat ik me steeds aanpas en dat kost veel energie
- Ik denk te snel, loop vaak al 10 stappen voor
- Omdat ik relatief snel weer ergens op uitgekeken ben
- Ik word heel vaak ‘te’ genoemd
Als je je herkent in de bovenstaande dingen, zul je hoogbegaafdheid inderdaad eerder ervaren als een last. Het gevoel van onbegrepen worden, een beetje ‘te’ worden genoemd en te snel denken waardoor anderen je niet kunnen volgen, zorgt ervoor dat je regelmatig op de rem staat.
Maar de onderliggende kwaliteit van het anderszijn, het intens-zijn en het sneller denken is bijvoorbeeld juist dat je met andere oplossingen kunt komen. Dat je verbanden kunt leggen die veel waarde kunnen toevoegen aan de omgeving waar je bent. En ook dat je anderen in beweging kunt zetten met jouw enthousiasme.
Hoe ga je dan beter om met hoogbegaafdheid?
Wil je vooral de gaven van HB kunnen inzetten en minder last hebben van de lasten? Dan begint het bij het jezelf beter leren kennen. Dat is een proces wat overigens altijd doorgaat. Je bent nooit klaar met zelfonderzoek. En gelukkig ook maar, want het jezelf steeds beter leren kennen is vooral ook een leuk proces.
Vaak zien bij Gifted People echter dat in plaats van het beter leren kennen van zichzelf, veel hoogbegaafden energie en tijd stoppen in het vechten tegen bepaalde eigenschappen die hoogbegaafdheid met zich meebrengt.
Ze proberen hun werk vol te houden terwijl het niet (meer) past en ze al lang uitgeleerd zijn. Vaak vanuit de gedachte dat ‘ze toch niet de hele tijd van baan kunnen wisselen?’ Ze laten mensen toe in hun leven die hen niet helemaal begrijpen en vooral influisteren ‘doe maar gewoon’ en ‘leuk die grote dromen, maar er moet ook brood op de plank komen’. En ze nemen het zichzelf kwalijk dat ze soms te intens zijn, te gevoelig of hun geduld verliezen omdat ze ervaren dat alles zo verschrikkelijk traag gaat.
Daarom is het belangrijk dat je niet alleen jezelf beter leert kennen, maar dat je ook gaat accepteren wat je wel en niet bent. En dat je gaat leven in het verlengde daarvan. Dan worden de eigenschappen die horen bij hoogbegaafdheid geen last meer, maar juist een waardevolle aanvulling op de persoon die jij bent en de weg die jij te gaan hebt.
Wat kun je doen?
Investeer tijd, energie en geld in het proces van zelfonderzoek. Zoek steeds weer de verdieping op en wees nieuwsgierig naar alle dingen die je nog over jezelf te ontdekken hebt. En hoe beter jij jezelf kent, des te meer je ook weer het contact kunt maken met niet-gelijkgestemden. Lees hier bijvoorbeeld meer over omgaan met hoogbegaafdheid.
Bij alle problemen die je ervaart geldt dat de oplossing begint bij het jezelf beter leren kennen. Hoe beter jij jezelf kent, des te makkelijker je ziet voor welke valkuilen je gevoelig voor bent. Bovendien weet je steeds beter wat jij nodig hebt op gebied van werk en relaties. Daardoor kun je wat nu niet klopt passend maken.
Pas als je weet welk werk bij jou past, kun je het namelijk gaan zoeken en vinden. Als je weet welke relaties je wilt hebben met mensen, kun je jouw huidige relaties versterken. Je kunt daarnaast de mensen gaan vinden die bij jou passen. Meer gelijkgestemden gaan ontmoeten.
Door jezelf te kennen en je leven daarop in te richten, is het risico op burn-out’s, bore-out’s, overprikkeling en aanpassen een stuk kleiner. Deze ontstaan namelijk in de basis doordat je niet goed weet wat jij nodig hebt en wat de kaders zijn waarbinnen jij wilt bewegen. Je overschrijdt dan steeds je eigen grenzen en je geeft te weinig sturing aan je eigen leven. Dat zorgt er vroeg of laat voor dat je gaat vastlopen.
In alle opzichten loont het daarom om tijd en energie te steken in het zelfonderzoek. Dit is ook iets wat je je hele leven mag blijven doen. Je komt namelijk steeds een laagje dieper, steeds meer tot essentie van wie jij echt bent en wat jij echt wilt. Hierdoor wordt het makkelijker om jouw leven passend in te richten. Het wordt bovendien steeds leuker om jezelf te kennen en te weten wat jij voor jezelf wenst. Daardoor kun je in beweging komen om het te realiseren en zo een nog mooier leven voor jezelf creëren.
Onthoud dat door jezelf steeds beter te leren kennen, je ook beter gaat begrijpen hoe jij in elkaar zit. En vanuit daar komen antwoorden over in welke omgevingen jij tot je recht komt en wat is het waar jij naar op weg wilt zijn.
Hoe zie jij hoogbegaafdheid? Als een last of als een gave? Laat het weten onder deze blog! Wil je hier wat ondersteuning bij? Kijk dan bij onze programma’s: Gifted People Programma’s. Of neem een kijkje in onze hoogbegaafheid kennisbank.
Comments 17
Pingback: De impact van hoogbegaafdheid begrijpen - Gifted People | Hoogbegaafdheid
Hallo Adrienne,
Het lezen van je artikelen zijn een feest van herkenning. Al vanaf de basisschool heb ik het gevoel anders te zijn als de mensen om me heen. Inmiddels ben ik midden 30 en valt er veel op zijn plek. Ik heb een leuke baan met heel veel verdiepings- en verbredingsmogelijkheden en een aantal collega’s die ook ‘snelle denkers’ zijn. In dat opzicht vind ik HB een gave.
Waar ik nog niet veel over gelezen heb is hoe met HB om te gaan in de privé situatie. Zo lang ik aan het werk ben (uitdaging, zingeving) voel ik me prima. Thuis is dit echter een heel ander verhaal. Denk aan een partner, vriendinnen en kennissen zonder HB. Persoonlijke contacten zijn een soort ‘projecten’ geworden: als ik me A’ gedraag is ‘B’ de logische reactie. Dit werkt natuurlijk niet zo, maar mijn hoofd staat nu eenmaal ingesteld op logica en nut en het is soms moeilijk te begrijpen dat niet iedereen so denkt. Wat zou het fijn zijn om ook hier een betere manier voor te vinden die meer geluk en ontspanning in plaats van frustratie oplevert. Afleiding in de vorm van sporten en poetsen is op dit moment mijn manier om ermee om te gaan…
Bedankt voor je waardevolle stukken, hopelijk volgen er nog veel!
Een last was (en is het vooral geweest) toen ik zelf nog niet zeker wist dat ik HB ben en toen ik het eenmaal wist in die lange periode dat ik aan het gegeven HB te zijn voorbij ging, te doen alsof het geen verschil maakte en ik hard mijn best deed mijn leven te leven min of meer als niet-HB’er. Ik deed teveel mijn best te zijn als al die anderen, wat gewoonweg onmogelijk is.
Stukje bij beetje ontdek ik meer wie, wat en hoe ik zelf ben en ik eigenlijk natuurlijk altijd al geweest ben. Ik ga steeds meer mijn eigen gang op mijn eigen wijze, maak keuzes door te luisteren naar mezelf en wat mijn gevoel me vertelt. En daarnaast heb ik de afgelopen jaren verschillende malen ervaren hoe fijn het is om bepaalde dingen aan andere over te laten, Dingen waar ik me eerder druk om kon maken en waar ik helemaal geen zin in had, maar “ik wist en ik zag en merkte en ik deed” terwijl ik daar zelf last van had en anderen ook. Nu laat ik het steeds vaker lekker bij anderen, die het leuk vinden, ervoor betaald worden soms, ervoor geleerd hebben, er voor aangesteld zijn, er een leuke uitdaging voor zichzelf in vinden. En ik kan het bij hen laten en mijn tijd en energie steken in dingen waar ik lol in heb, waar mijn interesse ligt, waar ik me in wil uit laten dagen en vooral waar ik blij van wordt.
Ik ben er nog niet, maar jee, ik ben onderweg en dat voelt goed! Tuurlijk baal ik vaak genoeg, gaat het lang niet altijd lekker, maak ik bloopers of vergeet ik weer eens dat ik sommige dingen bij anderen wilde laten. Of zijn er dingen die ik domweg best zelf kan doen, ook al vind ik het een rotklus en ben ik er niet goed in. Maar dan komt weer dat moment dat ik denk: “Ohja, slimpie, hulp vragen is toegestaan, je hoeft niet alles alleen te fiksen,” en dan maak ik weer een stapje die een sprong wordt. Het kan even duren soms, maar hé, als het moment dan weer daar is.
En lekker rustig in mijn upje of fijn samen met gelijkgestemde HB’ers of virtuozen op bepaalde gebieden en een fijne vlotte HB-like humor, kan het heerlijk genieten zijn.
Ik heb bij sommige van mijn eigenschappen in eerste instantie alleen de nadelen gezien, me niet gerealiseerd dat ook die andere, positieve kant bestond. De eigenschap bleek niet negatief te zijn, het was alleen dat ik niet wist hoe ik het positief kon inzetten.
Gaat het nu allemaal soepeltjes bij me? Nee hoor, het is work in progress. Ik ben echter wel enorm blij met een ander blik op mijn leven: als er iets niet lekker gaat, is het gewoon omdat ik de goede weg nog niet gevonden heb en er is altijd een oplossing.
En dank zijn positieve mensen zoals Adrienne maar ook Marisa Peer (I am enough program), Emily Fletcher (Ziva meditatie, stress less, accomplish more) word ik steeds weer gestimuleerd in deze denkwijze, dank!
Zijn er testen/opdrachten/instrumenten die geschikt zijn voor HB-ers waarmee ze meer inzicht in zichzelf kunnen krijgen. Ik kan me voorstellen dat HB-ers ook hierin een stukje maatwerk nodig hebben.
Author
Hi Esther, je kunt even kijken bij mijn coachingsaanbod daarvoor
Last.
Maar ook nog niet zo lang bekend dat ik HB ben. Inmiddels ben ik net gestart met existentiële psychotherapie, dus dat écht mezelf leren kennen kan gaan beginnen. ????
Bovendien heb ik de tijd, want ik verstop me nog enigszins voor de wereld, aangezien ik nog last heb van de burn-out van mijn vrijwilligerswerk waar ik veel te lang ben gebleven. ????
Altijd zo fijn je blogs te lezen! ❤
Author
Fijn dat je ze leest 🙂
Soms eens fijne eigenschap, als ik gewoon mijn eigen ding mag doen. Vaak een last. Mensen zijn snel jaloers, terwijl ik niet zie dat ik iets speciaals doe/kan. Ik wil niet dat mensen jaloers zijn, want dan gaan ze vervelende dingen doen. Daar heb ik helaas heel erg veel last van gehad. Dus pas ik me aan. Daar word ik dan weer ongelukkig van. Het is een cirkel waar moeilijk uit te komen is.
Wat ik als last ervaar, is het gevoel dat anderen je geven, dat ze jou als last ervaren. En dan is het dus tevergeefs weer proberen je aan te passen. Waar is toch die omgeving waar je je ding kunt doen, nuttig kunt zijn voor het universum, lekker ‘shinen’ zonder je te hoeven schamen of excuses te maken? Gaan we daar met z’n allen werken!????
Anderen geven jou dat rotgevoel, om hun eigen onzekerheid en angst te kunnen ontkennen, want op die manier zeggen ze ‘het ligt aan jou, en niet aan mij’. Externaliseren is dat. Ik heb er ook m’n leven lang last van gehad; me klein houden om de ander maar niet onzeker te maken. Nu kan ik het uitleggen. Toen snapte ik er geen moer van, waarom anderen zo tegen me deden. Ze vinden dat wij ons ’te groot’ maken, terwijl ze eigenlijk zichzelf ’te klein’ maken. En onze motivatie waarom we doen wat we doen, is niet om die ander onzeker te maken of een rotgevoel te geven, maar zo wordt het wel uitgelegd. Afgelopen 1,5 jaar er op een prettige manier ‘schijt’ aan gekregen en doe ik wat ik doe. En als een ander me daardoor afzeikt of een steek onder water geeft, glijdt dat volledig van m’n rug af. Ik word niet boos of onzeker. Ik negeer het gewoon compleet. Wat een ander doet of zegt, is zijn/haar verantwoordelijkheid. Ik ben ermee gestopt het tot de mijne te maken, en het leeft fantastisch.
Hoe verder je je ontwikkelt, des te minder trek je het aan wat een ander van je vindt. Een ander projecteert zijn onzekerheid,angst en onvrede op jou en zegt in feite dat hij/zij ongelukkig is door jouw gedrag. Maar zijn/haar geluk is zijn/haar verantwoordelijkheid. Jij bent daar niet verantwoordelijk voor. Wat die ander er wel of niet mee doet, is zijn/haar pakkie an. Het aparte is dat we, uit angst de ander te kwetsen, ons in allerlei bochten gaan wringen. Uiteindelijk help je jezelf als die ander er niet mee, want jij gedraagt je anders dan je bent wat je ongelukkig maakt en die ander heeft jou als oorzaak van zijn onvrede, waardoor er geen motivatie/reden voor ontwikkeling in zelfreflectie is (even daar gelaten of dat bij die persoon er ooit van komt. wederom: zijn/haar ‘probleem’). Ongemerkt trek je juist daardoor de azijnpissers en energiezuigers in je leven aan, want je geeft ruimte aan een ander om jou de schuld te geven. En zulke mensen ruiken dat op kilometers afstand. Door te weten wat jij wilt en wat jouw koers is, ga je grenzen stellen. Dat betekent ook dat je mensen niet meer die ruimte geeft. Gevolg: alleen mensen die je respecteren en accepteren, blijven over of trek je aan. En dat heeft niets met bot of lomp gedrag te maken. Je hoeft niet met ruzie uit elkaar. Het is gewoon assertief gedrag waarbij logischerwijs ‘oorzaak en gevolg’ ontstaat; oorzaak = jij stelt grenzen, natuurlijk gevolg = de omgeving verandert automatisch in jouw voordeel.
Zo is het precies Els, jij omschrijft het heel goed in je 2 postings. Je hebt er zelf ook een rol in, en zo gauw je een ander die ruimte zelf niet meer gééft, kan die persoon hem ook niet innemen. Zo gauw je zelf je houding verandert zal die ander mee moeten veranderen.
Ik ken ook zulke mensen en het is een verademing als je op een gegeven moment in de gaten krijgt dat het niet aan jou ligt, maar aan hun jaloezie, of onvrede met zichzelf.
Problemen laten bij degene van wie ze zijn, is er ook zo eentje. Je kan niet het geluk, de voorspoed van de hele wereld op je schouders nemen want daar ga je aan onderdoor. Anderen hebben ook hun verantwoordelijkheid alleen nemen ze die niet altijd. Maar dat is HUN probleem.
Het is gewoon beide: een last en een gave. Op het moment dat je beseft, dat dát nu eenmaal zo is, is het ok.
“De ander” blijft zoals “de ander” is, en de hoogbegaafde blijft HB… maar de hoogbegaafde is degene die het zal moeten doen: voelen en beseffen wat het verschil is. Voorts blijf je het verschil dan tegenkomen, herken je het steeds sneller, totdat je het al van te voren weet (ha, de gave dus) en er rustig naar kunt kijken en mee kunt omgaan ????…
Als ik al hb ben dan is het voor nu nog een last! Alhoewel ik diep van binnen wel een enorme rust voel sinds ik jou heb leren kennen en met het traject bezig ben, omdat ik voel dat dit is wat ik nodig heb!
Ik kan alleen maar zeggen, ik hoop dat ik over een half jaar kan zeggen dat het een zegen is!
Wat je zegt: in een niet passende omgeving is het een last. In een passende omgeving voelt het geweldig!
Hoi Adrienne,
Ik ervaar het meestal als een last; bijna als een vloek. Als maatschappelijk werker werk ik veel met verstandelijk beperkten, en dat gaat me beter af dan omgaan met collega’s die zogenaamd ‘normaal begaafd’ zijn, maar (in mijn optiek) geen benul hebben waar ze mee bezig zijn. Er wordt in de zorg veel aandacht besteed aan de zogenaamde werkdruk als gevolg van de ‘zware’ doelgroep, maar die doelgroep is helemaal niet zwaar. Wij maken het zwaar door de maatschappij steeds ingewikkelder te maken waardoor er steeds meer mensen afhaken. Kortom: ik brandt altijd af op collega’s en leidinggevenden die mij raar vinden omdat ik geen moeite heb met mijn cliënten, maar wel met de organisatie die zich vooral bezig houdt met navelstaren.
Bedankt voor het luisteren; nu gaat het wel weer even ????.