Fitter en gezonder leven, stoppen met slechte gewoontes, beter voor je omgeving zorgen, meer reizen, je dromen najagen, voor jezelf beginnen, gelukkiger worden en meer genieten. Even een “ander mens” worden, je huidige leven overhoop gooien en heerlijk dromen over het leven dat je zou kunnen hebben.
Je weet natuurlijk waarom jouw gewenste veranderingen belangrijk voor je zijn en op een positieve manier gaan bijdragen aan een beter leven. En nu je weet wat je wilt en gelooft dat het kan, hoef je dit alleen nog maar te realiseren.
Vol goede moed ga je aan de slag met het worden van een ander mens. En dan blijkt het toch lastiger te zijn dan je had gedacht. Want hoewel je gezonder wilt leven, kun je toch die snoepjes niet laten staan, en sporten komt er ook niet helemaal van. Eigenlijk zou je graag ander werk doen, iets wat je wel echt leuk vindt en waar je het gevoel van krijgt dat jouw potentieel wordt benut. Nu heb je het alleen te druk om daar iets aan te doen. Te druk met werk, te druk met het leven.
Vaak is veranderen in de praktijk een stuk lastiger dan van te voren gedacht. Maar, veranderen hoeft niet moeilijk te zijn, als je maar weet hoe je het moet aanpakken. Een aantal samenhangende redenen waarom een (blijvende) verandering inzetten moeilijk is:
- je weet niet hoe en waar te beginnen
- je wilt alles in 1 keer veranderen
- je bent bang dat het niet lukt
- je beloont jezelf niet tijdig
Je zult waarschijnlijk wel 1 of meerdere van deze redeneren hebben ervaren als een belemmering. Daarom hieronder 4 strategieën om hiermee om te gaan.
1. Weet wat je wilt veranderen: maak het concreet en actief
Je wilt iets veranderen omdat je nu ergens niet tevreden over bent. Een verandering is er immers op gericht om van een ongewenste situatie in een gewenste situatie te komen: je wilt je beter voelen, gelukkiger. Om iets te kunnen veranderen is het noodzakelijk dat je weet wat je precies wilt veranderen. Je moet het concreet en actief maken; wat wil je precies veranderen, hoe ziet jouw gewenste situatie er uit en wat moet je daarvoor doen? Als je gezonder wilt leven is de vraag, wat betekent gezonder leven voor jou, hoe ziet het er uit als jij een gezonder leven leidt? Bedoel je dat je wilt afvallen, of gezondere keuzes gaat maken, of ga je meer sporten?
Je kunt bijvoorbeeld als volgt jouw gewenste verandering weergeven:
- Optie 1: gezonder leven
- Optie 2: gezonder leven, wat voor mij concreet en actief betekent:
- 3x per week sporten op de dagen maandag, woensdag en vrijdag
- iedere dag minimaal 2 maaltijden met groentes en 2x per dag fruit eten
- dagelijks 5 minuten mindfulness beoefenen
- minimaal 7 uur slapen per nacht
Het belangrijkste verschil tussen deze twee opties is dat de eerste optie alleen het overkoepelende einddoel weergeeft, maar niet de acties die hierbij horen. Je weet dan wel wat je wilt, maar niet wat het inhoudt en wat je daarvoor moet doen. Bij optie 1 weet je niet waar je moet beginnen; je kunt de eerste stap niet helder maken. Deze onduidelijkheid belemmert jou vervolgens in het handelen. Je kunt niet de stappen zetten om jouw doel te bereiken waardoor je in jouw huidige situatie blijft.
Om een begin te kunnen maken met een verandering is het dus noodzakelijk om voor jezelf duidelijk te maken wat je precies wilt bereiken en veranderen. Wees zo specifiek mogelijk, want hoe specifieker je bent, hoe makkelijker het wordt om te weten wat je er voor moet doen.
2. Voer veranderingen beetje bij beetje door
Wellicht herken je jezelf in de situatie dat je wel hebt geprobeerd om iets in je leven te veranderen, maar dat je steeds weer terugvalt in jouw oude gewoontes. Als je er in geslaagd bent om jouw wensen concreet en actief te maken, is dat namelijk nog geen garantie voor succes. Als je het jezelf te moeilijk maakt en daardoor niet de juiste stappen kunt zetten, leidt dat tot teleurstelling. Hoe vaker je deze teleurstelling tegenkomt, hoe groter de kans is dat je gaat denken dat het beter is om maar niet meer iets te veranderen. Je maakt jezelf dan de overtuiging eigen “ik ben nou eenmaal zo” en “ik doe dit al zo lang op deze manier dat veranderen niet meer mogelijk is”, of “wat ik het liefste zou willen is niet voor mij weggelegd”. En dat is, naast dat het onwaar is, vooral heel zonde. Het weerhoudt jou namelijk bij het inzetten van een verandering die ten goede komt van jouw leven.
Als we kijken naar hoe we als mens bedraad zijn; hoe onze hersenen functioneren, is het belangrijk om te benoemen dat de mens een gewoonte dier is. En dat is maar goed ook, anders zouden we onszelf de hele dag vragen stellen over wat we gaan doen en wanneer. Stel je maar eens voor dat je vanaf het moment dat je opstaat alleen maar aan het bedenken bent of en wanneer je gaat ontbijten, douchen, aankleden, aan het werk gaat, etc. Dat is behoorlijk tijdrovend en zou zoveel hersencapaciteit van ons vragen, dat we verder nergens anders meer mee bezig kunnen zijn. Ons leven is daarom zo ingericht dat we een gedeelte van onze activiteiten automatisch doen, routinematig. We richten daarnaast ons leven op een bepaalde manier in omdat deze (schijn)voorspelbaarheid ons rust en gevoelens van zekerheid en veiligheid brengt. Je weet waar je aan toe bent.
Als er (te) veel tegelijkertijd in je leven verandert, ervaar je dat als vervelend en ongemakkelijk. Als mens ben je geneigd om zoveel mogelijk vervelende gevoelens te voorkomen, zelfs meer dan dat je geneigd bent op zoek te gaan naar positieve gevoelens. De vertaling hiervan is dat je op de eerste plaats je best zult doen om ongemak te voorkomen. En ook al leid je dan een leven wat net niet past bij jouw wensen, je loopt niet het risico op een eventuele teleurstelling als je niet bereikt wat je wilt bereiken.
Grote veranderingen ervaren we als eng en onvoorspelbaar. Ook al willen we iets heel graag veranderen, hoe groter de verandering is en hoe groter de impact op ons leven, hoe meer dit ons beangstigt, zeker als we denken dat we er iets mee gaan verliezen. Als je bijvoorbeeld hebt bedacht dat je gezonder wilt gaan leven en denkt dat je dan niets ongezonds meer mag eten, iedere dag intensief moet sporten en een uur aan mindfulness moet doen, dan is het gelijk zo groot en zo veel, dat je dit vrijwel onmogelijk op lange termijn kunt volhouden. Bovendien lijkt het alsof je alles wat je nu graag doet en graag eet, moet opgeven, en dat voelt als een verlies.
Als je iets in jouw leven wilt veranderen, dan ligt het geheim in kleine beetjes die je dagelijks invoert. Beetje bij beetje, dat is de enige manier waarop je een blijvende verandering kan inzetten. Wil je gezonder leven, kijk dan wat de allerkleinste stap is die je vandaag kunt zetten. Bijvoorbeeld een extra appel eten als tussendoortje. Schrijf het voor jezelf op, bepaal op welk moment van de dag je het gaat doen, koppel het aan een activiteit die je al dagelijks doet en blijf dit herhalen tot het automatisch gaat. Kijk daarnaast wat jouw volgende stappen zijn; hoe ga je van een appel extra komen tot jouw uiteindelijke gewenste verandering: een gezonder leven.
3. Geloof dat het kan en gaat lukken, wacht niet op het juiste moment
Veranderen is voor iedereen mogelijk en je kunt op ieder moment beginnen met veranderen. Maar, uit het voorgaande blijkt al dat je als mens vooral probeert om negatieve ervaringen en gevoelens te voorkomen. Als je iets heel graag wilt en het lukt niet, dan zou dat ons een hele hoop teleurstelling (pijn) brengen. Onze hersenen zullen ons daarom door middel van (belemmerende) gedachten proberen te overtuigen om vooral te blijven doen wat we nu al doen.
Als je jouw belemmerende overtuigingen kritisch zou bekijken, zouden deze echter vrijwel zeker geen stand houden. Waar een wil is, is een weg. Als jij je begeeft in een ongewenste situatie voelt het logischerwijs alsof er weinig ruimte is voor verandering. Maar, door te denken dat nu niet het moment is om te veranderen omdat er sprake is van een ongewenste situatie, houd je deze situatie juist in stand. Als je bijvoorbeeld van baan wilt veranderen omdat je er eigenlijk diep ongelukkig van wordt, kun je of in kaart gaan brengen wat je dan wilt gaan veranderen, of jezelf de overtuigingen eigen maken dat nu niet het moment is omdat de arbeidsmarkt ongunstig is, je net verhuist bent of omdat je niet weet wat je dan wel zou willen. Er zijn altijd genoeg redenen om iets niet te doen, maar die zijn helemaal niet belangrijk. Deze belemmerende redenen houden jou in een ongewenste situatie in plaats van dat ze je vooruit helpen. Het is nooit het juiste moment om te veranderen, maar dat betekent niet dat het niet kan. Natuurlijk is het eng en zou het vervelend zijn als het niet lukt, maar als je niet begint, lukt het in ieder geval al niet. Bovendien zul je merken dat als je een mindset hebt die erop gericht is om jouw doelen te bereiken, er weinig echt onmogelijk is.
4. Beloon jezelf
In onze hedendaagse samenleving is de term ‘instant gratification’ een belangrijke motivator voor ons dagelijks gedrag. Als we iets willen, dan willen we dat nu. Hebben we trek, dan willen we nu eten. We zijn steeds meer gewend dat onze behoeftes vrijwel meteen vervuld kunnen worden, en hierdoor zijn we ook meer gericht op de korte termijn. Gecombineerd met het gegeven dat we vervelende gevoelens proberen te voorkomen, zijn we op dagelijkse basis vooral bezig met wat ons nu plezier geeft. Hier ligt ook de reden dat we veel dingen uitstellen en dat we het moeilijker vinden om iets te doen wat pas op de langere termijn positieve effecten meebrengt.
Als je bijvoorbeeld werk wilt gaan doen wat bij je past, dan weet je dat dit jou op termijn plezier en geluk gaat brengen. Je weet ook dat je hiervoor een aantal stappen moet ondernemen die misschien wat minder leuk zijn, en dat je een vertrouwde situatie los moet laten wat gevoelens van onzekerheid mee kan brengen. Simpel gezegd, op de korte termijn levert het ongemak op, maar op de langere termijn levert het dubbel zoveel plezier op. Om te voorkomen dat jouw hersenen sturen op instant gratification is het belangrijk dat je mechanismen in je leven aanbrengt waardoor je minder ongemak ervaart en jezelf meer beloont. Stel dat je ergens heel erg tegenop ziet, zoals een netwerkevenement waarvoor je veel moet reizen, en het is koud buiten en je bent moe. Je weet dat je op dat event mensen tegen kan komen die belangrijk zijn voor jouw werk of levensdoelen. Zonder mechanismen zul je waarschijnlijk thuisblijven, want het ongemak op korte termijn voelt zwaarder dan wat het oplevert op de lange termijn. Bovendien is het niet zeker dat het ook echt wat gaat opleveren, je weet immers nog niet wie je tegen gaat komen.
Als je echter weet hoe je jezelf kunt belonen na ieder klein stapje, zul je tegemoet komen aan de instant gratification. Zo kun je met jezelf afspreken dat je, als je onderweg bent naar het event, jezelf een beloning geeft. Je hebt dan de zekerheid dat je iets krijgt wat voor jou belangrijk is. Door slimme mechanismen in jouw leven te implementeren zorg je ervoor dat je makkelijker om kunt gaan met ongemak en jezelf minder in de weg zit.
Begin nu
Het allerbelangrijkste is dat jij je realiseert, dat als je een verandering in jouw leven wenst, jij de enige bent die daar voor kan zorgen (weliswaar met hulp). Veranderen is altijd een risico en het voelt zeker in het begin ongemakkelijk. Het uitgangspunt is dat je in een betere situatie terecht komt die jou gelukkiger maakt, maar onderweg zul je ongetwijfeld teleurstellingen en tegenslagen moeten verwerken. Dat is onderdeel van de reis en ook daar leer je van en word je sterker door. Vrijwel niets in het leven verloopt immers in een rechte lijn. Uiteindelijk gaat het er om dat jij doet wat jou gelukkig maakt, wat het ook is. Geloof in jezelf en in jouw dromen en weet dat er altijd genoeg mensen zijn die jou kunnen en willen helpen. De wereld is immers vol met kansen en mogelijkheden. Last but not least, geniet van het proces en niet alleen het eindresultaat, beloon jezelf onderweg en bovenal, begin nu.
Heb jij mijn E-book over hoogbegaafdheid al gelezen?
Die kun je hier gratis aanvragen!
