Gaven en valkuilen van het intens-zijn

Gaven en valkuilen van het intens-zijn

Adrienne | Gifted People Hoogbegaafdheid, Intens zijn 16 Comments

Ik geloof ontzettend in de kracht van humor. Voor mij voelt een dag niet gelachen ook echt als een dag niet geleefd. Wat ik alleen een lange tijd lastig heb gevonden, is dat ik mezelf totaal kan verliezen in mijn lach. Zodra ik iets vertel wat ik zelf heel grappig vind, begin ik soms zo hard te lachen, dat ik gewoon geen woord meer kan uitbrengen. Super onhandig voor de persoon die een gesprek met mij probeert te voeren en nog geen idee heeft waarom ik zo aan het lachen ben. Hij of zij moet dan wat geduld opbrengen en wachten tot ik weer in staat ben het gesprek verder op te pakken. Ik heb daarom regelmatig gehoord ‘Als je nu even ophoudt met lachen, dan kan ik je verstaan’.  

Ergens in mijn hoofd heeft daarom een lange tijd de gedachte rondgespookt dat mensen het maar vervelend en irritant vinden als ik mijn uitbundigheid toon. Maar juist in de uitbundigheid, in het mezelf verliezen in het moment, in de lach, vond en vind ik het grootste geluk.  

De unieke kwaliteiten van het intens-zijn 

Het intens-zijn, het intens voelen en het intens beleven, zijn eigenschappen die ervoor zorgen dat je bewust kunt zijn van ervaringen die anderen ontgaan. Je kunt de subtiliteiten in het dagelijks leven opmerken en opgaan in het moment. Wanneer je iets vindt wat jouw interesse heeft, kun je, zoals in de vorige blog beschreven, jezelf daar helemaal in verliezen. Daardoor kun je ook tot bijzondere prestaties komen die voor anderen niet mogelijk zijn omdat je net dat beetje extra levert. Omdat je doorgaat waar anderen stoppen. Hier speelt ook het leggen van een hoge lat en perfectionisme een rol in. Dat kan namelijk een prachtige kwaliteit zijn die bijdraagt aan wat jij te doen hebt, zolang je deze kunt inzetten zonder dat je jezelf daarin voorbijloopt.  

Het intens-zijn kan daarnaast ook een drive en enthousiasme tot stand brengen die het mogelijk maakt dat je anderen in beweging kunt zetten. Mensen haken aan op iets wat voor jou belangrijk en relevant is omdat jij hier zelf zo betrokken bij bent en gedrevenheid voor toont. Wanneer je iets wilt realiseren of bewerkstelligen, kan deze kwaliteit er dan ook voor zorgen dat je het niet in je eentje hoeft te doen. Je trekt namelijk mensen aan die met hun kwaliteiten en eigenschappen willen bijdragen. 

Het intens-zijn brengt bovendien een uitbundigheid in het karakter mee zoals we in het eerste deel van dit thema hebben gezien. Dat maakt ook dat de mate waarin jij jouw intens-zijn kunt benutten afhankelijk is van de omgeving waar jij je in bevindt. Een passende omgeving, haalt de kwaliteiten naar boven terwijl een niet-passende omgeving ervoor zorgt dat jij aan jezelf gaat twijfelen, jezelf gaat inhouden of juist voorbij gaat lopen. 

De valkuilen van het intens-zijn 

De kenmerkende “te’s” en de uitbundigheid die jou jouw maken, zal in een niet-passende omgeving door anderen vaker als vervelend bestempeld worden. Wanneer je daardoor al op jonge leeftijd signalen krijgt van jouw omgeving dat je niet zo druk moet zijn, niet zo enthousiast, niet zo gevoelig, niet zo perfectionistisch, niet zo uitbundig moet lachen, dan is de kans groot dat je jouw intens-zijn gaat verbloemen, net zoals we bij het anders-zijn hebben gezien. Niet alleen kost dat veel energie, je houdt er ook een onjuiste situatie mee in stand. Als jij namelijk probeert iemand te zijn die jij niet bent, of een ingehouden versie hiervan, dan zul je niet snel mensen vinden die juist jouw uitbundigheid kunnen waarderen. Mensen die passen bij jou worden namelijk aangetrokken als ze kunnen zien wie jij in de kern bent. Die mensen haken aan op jouw eigenaardigheden.  

Ook onderdeel van het intens-zijn, is het leggen van een bovengemiddeld hoge lat. In een omgeving zonder duidelijke grenzen kan dit ervoor zorgen dat jij jezelf voorbijloopt. Dat is ook afhankelijk van de mate waarin je weet wat past bij jou en jouw blauwdruk zodat je kunt selecteren wat wel en niet belangrijk is. Sommige dingen vragen namelijk die extra moeite en aandacht van je en anderen dingen zijn simpelweg minder belangrijk. Als je daar ook de lat voor jezelf heel hoog legt, ben je jouw energie en tijd niet heel efficiënt aan het besteden. Beter is het om selectief te zijn op de dingen waar je de lat hoog legt voor jezelf.   

Als laatste in deze kan ook een bovengemiddeld gevoeligheid valkuilen meebrengen. Wanneer je anderen namelijk goed kunt aanvoelen, kun je soms niet goed meer voelen wat van jou is en wat van die ander is. Daarom is het bijvoorbeeld zo belangrijk om het proces van zelfonderzoek te doorlopen in jouw alleen-tijd, in de momenten dat je uit contact bent met een ander. Dan kun je namelijk pas naar binnen gaan keren om te kijken en te voelen wat echt klopt voor jou. Om te gaan ontdekken wat voor jou de bedoeling is, wat jouw weg is en wat jou blij maakt.   

Wat kun je doen? 

Om vooral de gaven te kunnen inzetten en de valkuilen te voorkomen, is het in de basis nodig dat jij leert herkennen hoe jij bedraad bent en in welke omgevingen dat het beste tot uiting komt. Waar kun jij gevoelsmatig zoveel mogelijk jezelf zijn? Waar waarderen mensen de persoon die jij bent en jouw unieke kwaliteiten? Wat zijn de omgevingen waarin jij je fijn voelt? En als je die omgevingen nu nog niet hebt, ga dan onderzoeken hoe je die vaker kunt gaan opzoeken. 

Naast het weten hoe je bedraad bent, is het nodig dat je weet wat echt belangrijk voor jou is en wat klopt voor jou; wat past in jouw blauwdruk. Dan kun je namelijk hier jouw focus opleggen en daar jezelf extra voor inzetten. Daarbij is het wel nodig om grenzen voor jezelf te gaan aanbrengen. Zowel in je werk als in de leuke dingen die je daar omheen doet. Bepaal bijvoorbeeld van tevoren wanneer iets goed genoeg is en welk resultaat je wilt nastreven. Bepaal ook wanneer je rust en tijd neemt om op te laden zodat je jezelf niet voorbijloopt. 

Het ontdekken van jouw blauwdruk is daarnaast een proces wat je vooral doet in jouw alleen-tijd, maar dat betekent niet dat je het alleen moet doen. Het alles maar zelf uitzoeken en het wiel opnieuw uitvinden, is zonde van jouw kostbare tijd. Durf om hulp te vragen, maak gebruik van coaching waar een goed proces onderligt zodat jij gefaciliteerd wordt in jouw zoektocht, zonder dat je beïnvloed wordt in jouw proces door de emoties en uitingen van een ander. Weet ook, wij helpen je graag. Kijk bijvoorbeeld eens hier voor de mogelijkheden. 

Zet jij vooral de gaven in van het intens-zijn, of loop je eerder tegen de valkuilen aan? Laat je het weten onder deze blog? 

Heb jij het e-book over hoogbegaafdheid al gelezen?
Dat kun je gewoon gratis aanvragen:

Yes, ik wil graag dat e-book! Je ontvangt dan ook de wekelijkse HB updates gemakkelijk in je mail

Vorige blogVolgende blog

Comments 16

  1. Zo grappig, het eerste stukje. Sinds kort heb ik me meer verdiept in het zijn van een beelddenker, wat ook bij HB zijn komt kijken. Ik zit hier dus ontzettend te grinniken bij jouw stukje, omdat ik precies weet wat je bedoelt. Je bent dan gewoon echt weer in dat moment en beleeft het opnieuw met al je zintuigen, inclusief bijbehorend enthousiasme. Voor je gesprekspartner niet altijd even fijn nee ?

    Die bovengemiddelde gevoeligheid kan ik echt afwisselend als zegen en als vloek ervaren. Maar bij dat stukje over dan niet meer weten welke gevoelens bij jou horen en welke bij de ander, dacht ik juist “Echt? Maar dat is juist het enige in en aan mij waarover ik (heel zachtjes) een heel klein beetje durf te zeggen dat ik het misschien wel mijn gave mag noemen. En dat realiseer ik me zelf pas echt sinds kort, terwijl mijn meest dierbare vrienden en familieleden, los van elkaar, al heel wat jaren en ook meerdere malen hebben geuit hoe onvoorstelbaar goed ik in moeilijke gesprekken (vooral wanneer mijn gesprekspartner oneerlijk, onredelijk, negatief manipulerend is of machtsmisbruik in zet) onderscheid kan maken tussen wat de feiten zijn, welke emoties bij mij en welke bij de ander horen, wie welke meningen heeft en in wat voor mate deze gevormd zijn door het huidige ‘conflict’ of door andere ervaringen die eigenlijk niet mee zouden mogen wegen in het vormen van mijn/de ander zijn mening.

    Maar door jouw woorden, bedenk ik me nu dat ik me dat waarschijnlijk zelf eigen heb gemaakt, omdat ik als kind en jongvolwassene juist standaard in tranen uitbarstte wanneer ik voelde dat de ander (leraar, leidinggevende ?) op een subtiele, maar oneerlijke manier het gesprek zo wist te draaien dat ik er als de zwakste uit kwam.
    Als ik jouw zelfde woorden namelijk nog een keer lees/anders lees, dan weet ik dat je daarmee perfect omschrijft hoe datzelfde filter, bij vrijwel alle andere situaties, volledig verstek laat gaan..

  2. Dank allen voor de waardevolle reacties. Hier kan ik zeker mee verder. Erg fijn.
    Ik heb 1 keer een masterclass gevolgd Adrienne. Dank je. Ik twijfelde toen nog erg of ik mezelf kon herkennen in HB. Maar dat wordt gaandeweg wel steeds duidelijker.

    1. Post
      Author
  3. Dag Adrienne,

    Net als andere schrijvers van reacties op je blog, herken ik een samengaan van intens zijn en introvert. Lange tijd vond men mij stil, ik beleefde mijn wereld in mezelf. Pas veel later leerde ik wat voor mijzelf belangrijk was en hoe dat te uiten. Het bleek dat ik ook heel outgoing kon zijn, hoewel ik nog meestal beschouwend ben. Maar het komt wel voor dat men mij als intens ervaart. Laatst nog, in een werkoverleg in een groep die ik niet kende en die mij niet kende. Ik ben iemand die eerst luistert en vraagt en in kaart wil brengen hoe of wat. Waar zijn we mee bezig? Dan kan ik het gaan visualiseren. Vervolgens begin ik, inmiddels hardop, met samenvatten, duiden, vragen stellen en open plekken verwoorden. Omdat ik zowel in details als in grote lijnen denk, verwoord ik eea dan vrij leidend. Ik heb er behoefte aan om alle aspecten van een vraagstuk helder te krijgen, om vervolgens het team mee te krijgen in verder nadenken over oplossingen. Ik sta hierbij graag open voor een ieders mening en inzicht. Maar de tijd dat ik een dergelijk proces op zijn beloop laat, ligt allang achter me, hoewel ik soms lang de tijd neem om eerst te luisteren. Ik weet inmiddels dat als mensen me beter leren kennen, dat analytische juist gaan waarderen en weten dat een mening van mij niet is bedoeld om iemand anders mening af te wijzen. In zowel het introverte luisteren en beschouwen, als het intense sturing geven aan een proces. Ik ben dan alleen intens bezig met zo goed mogelijk bezig zijn met een project. Ik heb van dat laatste project geleerd dergelijke inbreng van mij iets meer te doseren. Niet er meteen bovenop, dominant, maar eea rustig naar voren brengen, op een goed moment. Hoe beter je dat leert, hoe beter jouw inzichten ingebed kunnen worden in een groepsproces en uiteindelijk zal jouw mening onderdeel zijn van de oplossing. Zoiets.

    1. Post
      Author
  4. Dit stukje vond ik erg mooi: “Daarom is het bijvoorbeeld zo belangrijk om het proces van zelfonderzoek te doorlopen in jouw alleen-tijd, in de momenten dat je uit contact bent met een ander. Dan kun je namelijk pas naar binnen gaan keren om te kijken en te voelen wat echt klopt voor jou.“

    Nu ik veel beter weet wie ik ben en wat ik wil (mede dankzij het Insight-traject), kan ik veel beter keuzes maken door te ‘overleggen’ met mezelf. Wel grappig, want ‘vroeger’ dacht ik altijd een sparringpartner nodig te hebben. Dat is nu dus niet meer zo, met een ander overleggen brengt me juist vaak van de wijs… ik weet namelijk prima wat ik wil.

    Inderdaad, gewoon alleentijd nemen en luisteren naar wat mijn eigen hart me ingeeft ??

    1. Post
      Author
  5. Dank voor je blog Adrienne!

    Te-uitbundig en mezelf voorbijlopen herken ik al te goed. Als ik je samenvat: blijf bij je blauwdruk/bedrading, let op valkuilen (lat, voorbijlopen), zoek een omgeving op die bij je past (uitbundigheid, gevoeligheid).

    Ik reageer (weer) met een kritische reflectie, dat helpt me om na te denken over mezelf en mensen in mijn omgeving. Ik snap je enorm positieve insteek én ik denk dat ik kan, moet werken aan mijn bedrading, houding en gedrag.

    Want, wat als er in mijn blauwdruk/bedrading ook neigingen tot ’te intens’ gedrag zitten die in te veel omgevingen en relaties te snel leiden tot misverstanden/aanvaringen/verlies-van-verbinding? Bijvoorbeeld te snel en vasthoudend oordelen, te veel en aanvallend waarom-vragen blijven stellen als daar geen gelegenheid voor is, te hoge lat leggen voor anderen, te uitbundig-ongeacht-de-stemming/energie-van-anderen, te eenzijdig vanuit één ideaal of waarde. Als ik goede relaties wil, dan moet ik toch ook naar mijn eigen houding en gedrag kijken en niet alleen van omgeving (blijven) veranderen?

    Wat als ik iets wil doen of bereiken waarvoor ik vaak in een andere, niet-ideale omgeving moet werken? Bijvoorbeeld in een grote organisatie of met mensen die nog niet direct op mijn energie/denkniveau zitten?

    In beide gevallen wil, moet ik ook naar mezelf kijken, naar mijn gedrag en mijn houding ten opzichte van mijn omgeving en de wereld. Ik zoek naar signalen bij mezelf en anderen die me helpen: wanneer oordelen/conclusies uitstellen? Wanneer denk ik misschien te eenzijdig? Wanneer kan ik een vraag of idee beter parkeren? Wanneer de ander meer ruimte geven? Wanneer ben ik wel met de ander verbonden op waarde-niveau en hebben we gewoon een misverstand of hebben we het over een ander niveau van de werkelijkheid? Wanneer stoppen met voor de ander de lat te leggen, de maat te nemen? Wanneer eerst verbinden met mensen voordat ik ’te direct’ uitbundig ben, misschien mijn uitbundigheid toch even aanpassen aan waar die ander nu iets mee kan? Zonder mijn persoonlijkheid aan te passen, in verbinding, vanuit gelijkwaardigheid met anderen, ruimte gevend, in een dans met anderen. Daar ga ik weer lekker verder mee aan de slag!

    Groet, Jeroen

    1. Jeroen,
      Ik zou graag op jouw post willen reageren. Veel van wat jij noemt loop ik nu op mijn werk tegenaan. Hierdoor loop ik nu met het proces wel of niet hoogbegaafd zijn. Ik vind je insteek heel positief en krachtig. Toch voelt het op dit moment heel erg als een continue gevecht voor mijn plekje in de organisatie. Ik merk dat ik het vermoeiend en eenzaam vind. Waarom ben ik steeds bezig met zelfreflectie en hoe ik om moet gaan met anderen terwijl zij alleen maar vinden dat ik moeilijk doe en me niet begrijpen. Bijv: soms worden dingen gezegd waar ik op later moment op terugkom omdat ik dan eerst tijd nodig heb gehad om dingen te verwerken en voor mezelf te bepalen of ik vind dat ik er iets van mag zeggen. De focus ligt er nu op dat ik dit moet veranderen want zij vinden het vertragend werken als ik terug kijk. Ze vragen mij in het moment zelf te reageren en aan te geven dat ik iets niet prettig vind. Dit voelt voor mij als het mes op de keel zetten want die processen lopen bij mij anders. In het moment reageren is niet iets wat ik zomaar kan. Ik moet me aanpassen aan de norm. Terwijl ik denk, jullie kunnen ook zien dat dit een kwaliteit kan zijn. Hebben jullie tips hoe ik dit kan omdraaien naar iets positiefs waardoor ik in mijn kracht kom te staan in plaats van gezien te worden als iemand die alleen maar gevoelig is en niet zoveel kan?

      1. Soms kan helpen om iets aan ‘metacommunicatie’ te doen, misschien doe je dat al maar dat kan ik niet zo goed lezen in je reactie. Dus zeggen dat je er even over moet nadenken. Dat je constructief wil meedenken maar daar even tijd voor nodig hebt, bijv. doordat je je het onderwerp nog meer moet eigenmaken. Zou er ruimte zijn voor een reactietermijn? Dan kan de ander daarop rekenen…

        1. Dank jullie wel voor het meedenken! Wanneer ik aangeef in het team dat ik tijd nodig heb om na te denken wordt dat als vertragend ervaren. Maar ik zou dit misschien nog wat krachtiger aan kunnen geven . Het wordt nu niet als kracht gezien maar als last. Zij willen dat het soms gewoon even stormt in het team om door een fase heen te gaan maar ik heb een hekel aan stormen en wordt nu geacht daar wel moeite voor te gaan doen. Zo is het tenminste zoals het nu voor mij voelt. Inderdaad heb ik analyses en observaties die anderen niet zien en ik heb sterk het idee dat mijn team dat als bedreigend ervaart. Ik heb ook al overwogen om iets anders te zoeken maar qua functie zit ik compleet op mijn plek en heb ik voor deze baan hard gewerkt om er te komen. Ik vind het onrechtvaardig als ik dit nu moet opgeven omdat ik met collega’s zit die sterk ik gericht zijn en mij lastig vinden. Anyway, met jullie tips en opmerkingen kan ik wel weer verder in de zelfreflectie en proberen mijn weg en kracht te vinden.

      2. Dag Marmijar,
        Ik begrijp wat je zegt en het blijft niet evident ook als je een heel proces doorloopt. Ofwel maak je de keuze een andere omgeving te zoeken (maar ook dat is niet altijd met een vingerknip) of je kan proberen verbindend te communiceren. Wat mij ook helpt, is in vergaderingen achteruit te leunen en alles gewoon te laten gebeuren. Op een bepaald moment kan je dan zeggen: “ik stel vast dat….” en dan kan je vragen wat ze zelf voorstellen of wat jij als mogelijke oplossingen ziet.
        Het is de moeite waard om het eens te proberen. En lukt het niet dan is een andere omgeving misschien toch het beste. Veel succes!

      3. Hoi Marmijar,
        Je kan het ook bekijken vanuit de teamrollen van Belbin. Het zou kunnen dat jij (als HB’r) een Monitor bent; dan ben je een analytische, kritische, wat introverte denker. Vaak ben je dan wat secundair: je hebt inderdaad tijd nodig om zaken te overdenken, maar komt dan wel met een vlijmscherpe analyse en kunt daarmee het team helpen om de juiste keuzes te maken. Dat is dan dus jouw bijdrage aan het team. Ieder mens heeft meerdere teamrollen en als je die van jezelf en van de anderen leert herkennen en waarderen, kan je anders met elkaar omgaan en juist je secundair zijn inzetten als kracht.

      4. Dag Marmijar,
        Wat ideeën aanvullend op metacommunicatie en achteroverleunen en teamrollen! Misschien kan je bewust een rol kiezen en die een naam geven, dat jij degene bent die kritisch luistert en soms nog achteraf een reflectie geeft, de toetser, de advocaat van de duivel, de nar, de wat-als-denker, degene die altijd even extra denkt namens klant/burger/patient/…

        Misschien kan je meer vragen: Wat als? Wat is jullie gevoel bij …? Wat zien jullie als risico’s? Hoe zouden we dit anders kunnen doen? Misschien delen anderen jouw gedachte/zorg en kan je daar gelegenheid voor geven.

        Misschien kan je de vorm waarin een gesprek wordt gevoerd veranderen, bijvoorbeeld door voor te stellen de nieuwe situatie te tekenen, risico’s op te schrijven op plakbriefjes, mogelijke zorgen van stakeholders op te schrijven, tijd vragen om samen radicaal andere oplossingen te bedenken/tekenen.

        Misschien kan je iets veranderen aan de manier waarop je achteraf op iets terugkomt, bijvoorbeeld eerst je gedachten of zorg 1-op-1 toetsen/testen bij koffiemachine of in wandelgang; meer vragen stellen dan mening/oordeel geven; meer mondeling dan in e-mail.

        Mocht je angst krijgen om te communiceren omdat “zij alleen maar vinden dat ik moeilijk doe en me niet begrijpen”: humor, relativering, zelfspot, erkennen dat je het niet direct weet, kan soms ook helpen. En door meebewegen en bevestigen waar je het mee eens bent, wat goed voelt, kan je deel van het team blijven. Blijf in jezelf geloven en houd moed!

      5. Misschien nog een andere suggestie: waarom stel je niet voor om na elke bespreking degene te zijn die alles na afloop even samenvat/uitwerkt/etc? Dan heb je zelf de ruimte om erop te reflecteren terwijl je ook waarde toevoegt voor de rest. Ik denk niet dat het zaak is om jezelf teveel aan te passen, maar om te kijken hoe jouw kwaliteiten in deze situatie het beste tot uiting komen.

    2. Post
      Author

      Waar kun jij gevoelsmatig zoveel mogelijk jezelf zijn? Waar waarderen mensen de persoon die jij bent en jouw unieke kwaliteiten? Wat zijn de omgevingen waarin jij je fijn voelt? En als je die omgevingen nu nog niet hebt, ga dan onderzoeken hoe je die vaker kunt gaan opzoeken. De persoon die je wilt zijn vorm geven is ook een onderdeel van het insight traject. Is dat waar je nu het meeste naar op zoek bent? Heb je al eens een gratis online masterclass gevolgd? Je kunt je aanmelden via de onderstaande link. https://giftedpeople.eu/gratis-masterclass/

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *