Tot nog maar een paar jaar terug speelde perfectionisme een grote rol in mijn leven. Zowel in de vorm van het perfect willen zijn, als het perfect willen doen. Ik hield mezelf continue aan de hoogst mogelijke standaarden. Er was altijd een stemmetje in mijn achterhoofd dat zei ‘kom op Adrienne, stel de mensen niet teleur’. Mijn eigen verwachtingen over mezelf waren daarbij soms zelfs bovengemiddeld te noemen door mensen met bovengemiddelde verwachtingen.
Om hulp vragen deed ik niet, want daarmee zou ik de illusie kunnen creëren dat ik het zelf niet kon. Dan zou ik toch behoorlijk door de mand vallen. Daarom maar de moeilijke weg van zelf het wiel proberen uit te vinden. Ik vond het ook maar vervelend als iemand onverwachts wilde langskomen. Want wat als ik nog in mijn pyjama zat, geen mascara op had? Of, zul je net zien, dat het een zooitje bij mij thuis is. Wat zullen de mensen dan wel niet denken?
Ik wilde dat mensen zagen wat ik wilde dat ze zagen: de perfecte versie van mij. De versie waar niets op aan te merken valt. Wat ik toen nog niet wist is dat andere mensen niet op zoek zijn naar de perfectie bij anderen, maar naar de menselijkheid.
Afgerekend worden
In onze samenleving heerst best een resultaatgerichte cultuur. We worden afgerekend op resultaten en ook op onze tekortkomingen. Afgerekend worden, een vorm van afwijzing, is iets wat we zo veel mogelijk willen voorkomen. Want we willen graag ergens bij horen. We zijn sociale wezens die bedraad zijn om altijd onderdeel van een groep te willen zijn. Dat komt voort uit een overlevingsmechanisme wat vroeger van levensbelang was.
Als HB’er merk je op jonge leeftijd al dat er iets “anders” is aan jou. Tegelijkertijd ben je heel goed in het inschatten van wat er van je verwacht wordt en kun je snel zien wat de andere mensen om je heen doen. Dat gecombineerd met het (gevoel) afgerekend te worden op resultaten, kan ertoe leiden dat er een bovengemiddeld perfectionisme ontstaat. Zelfs al op hele jonge leeftijd. Dit wordt versterkt als bij de ouders ook een hoge mate van perfectionisme aanwezig is. Als ouder geef je immers bewust en onbewust het voorbeeld door hoe je zelf omgaat met je eigen verwachtingen, fouten en overtuigingen over falen.
Kwetsbaar durven zijn
Als hoogbegaafde is het daarbij voor mij lange tijd vanzelfsprekend geweest om de lat hoog te leggen voor mezelf. Maar hoe meer ik streefde naar perfectie, des te harder ik werd en des te eenzamer ik werd.
Met mijn verlangen naar perfectie, creëerde ik namelijk een steeds groter wordende afstand met de mensen om mij heen. Want op de achtergrond maakte ik natuurlijk genoeg missers en fouten. Net als alle andere mensen in deze wereld. Het verschil is dat ik zo hard probeerde om alleen de goede dingen te laten zien, dat ik ook niet van andere mensen hoorde waar zij mee rondliepen. Wat zij moeilijk vonden. Waar zij fouten in maakte. Als gevolg ging ik steeds meer geloven dat ik de enige was.
Omdat ik mezelf niet open en kwetsbaar durfde op te stellen, deden anderen dat ook niet bij mij. En het is juist in die kwetsbaarheid dat we een diepe connectie met elkaar kunnen maken. Mijn perfectionisme zat dat in de weg.
Wat kun je doen?
Voor mij gaf het streven naar perfectie vaak ook een voldaan gevoel. Zeker als ik iets perfect had afgeleverd. Maar op sommige vlakken bracht het me ook veel verdriet en ongeluk. Het was vermoeiend om altijd de perfecte versie van jezelf te moeten zijn en om altijd alles perfect te willen doen. Vraag jezelf daarom steeds af, wat levert dit me op en wat kost het me? En maak op basis daarvan de beslissing om of een tandje terug te schroeven, of vol gas te gaan.
Deel iets wat jou dwars zit met iemand die jou dierbaar is en die je vertrouwt. Bijvoorbeeld een fout die je hebt gemaakt, of iets waar jij je voor schaamt. Zie hoe het oplucht als je het hebt gedeeld en wat het doet met jullie onderlinge relatie.
Herken je dit? Staat perfectionisme jou in de weg van het jezelf kwetsbaar opstellen? Laat me weten onder de blog
Comments 5
Erg herkenbaar..ik ben me er steeds meer bewust van dat ik daardoor vaak de connectie mis en me eenzaam kan voelen..
Ik wil graag meer die kwetsbare kant delen maar ik merk ook bij mezelf dat ik dan steeds een enorme drempel over moet..ik ben er nog niet helemaal uit hoe ik daar overheen kom..ik verbaas me er over hoe eng ik het vind en hoe het me in de weg staat om de verbinding aan te gaan met mensen..stuk veiligheid speelt daarin ook een rol,en het vertrouwen in mensen..;)
Poeh, dit is wel even confronterend. Zelf heb ik hier ook heel erg last van. Het stomme is dat ik merk dat ik andere mensen ook probeer te behoeden voor fouten, omdat ik – helaas – zo ben opgevoed. En als mensen niet ‘luisteren’ als ik ze probeer te waarschuwen voor iets, vind ik dat heel erg moeilijk. Ik probeer nog te ontdekken wat ik er tegen kan doen. Laatst wel op snowboardles geweest, omdat het een uitdaging was voor mij dat ik iets gewoon echt niet kon en dus wel fouten móest maken om vooruit te komen. Dat voelt wel anders dan op je werk, met mensen die je veertig uur per week ziet. Dan wil je gewoon alles goed doen- zeker als je net aan een nieuwe baan begint. Het klinkt heel makkelijk om je perfectionisme los te laten, maar hoe…
Mooi artikel Adrienne, ik zit in het proces om mijzelf meer te accepteren en mijzelf meer kwetsbaar op te durven stellen. Ik ben goed genoeg zoals ik ben (al zeggen stemmetjes in mijn hoofd wel eens wat anders). Perfectie bestaat niet. De natuur is ook niet perfect en daarom bestaat er evolutie. Ik zit in het proces om perfectie loslaten door mijzelf meer lief te hebben. Ik wil minder met anderen bezig te zijn en wat zij van mij vinden (pleasen). Kost te veel energie. Mooi boek over kwetsbaarheid is van Brene Brown (de kracht van kwetsbaarheid). Ze is ook te vinden op Youtube en Netflix. Groetjes Olivier
Dank voor het delen.
Waar ik mezelf vaak op betrap is dat ik altijd stapje voor op de ander wil zijn.
Doordat ik gemiddeld sneller doorheb wat er moet gebeuren in situaties of wat anderen denken, vinden, willen of nodig hebben, wil ik ze vaak voor zijn.
Dit past bij het werk dat ik doe en schiet daarom vaak door in dit perfect willen doen.
De dingen perfect door willen hebben…
Dit is erg vermoeiend..
Zit beetje tussen pleasen en perfect willen zijn in.
Gelukkig lukt het me steeds beter om de dingen te laten voor wat ze zijn. Door iets te zien betekent niet dat ik er verantwoordelijk voor ben om het op te lossen. Dat ik iets of iemand niet in de steek laat door niet even snel een oplossing te bedenken.
Alleen doen wat binnen handbereik ligt en niet meer overstrekken. Dat is het beeld dat ik dan voor me hou.
Mijn perfectionisme had in mijn jeugd ook te maken met een stukje “overleven”. Dat is de grootste verandering die ik moe(s)t overwinnen. In mijn eigen relatie/gezin voel ik me volledig op mijn gemak en dat is heerlijk, maar qua werk en in sommige sociale contacten moet ik er nog steeds om denken..”ongoing process” denk ik.