Iemand zei ooit tegen mij ‘jij bent een burn-out waiting to happen’. Ik vond dat destijds een vreemde opmerking, want “ik kon heus wel voor mezelf zorgen hoor”. Dacht ik. Als iemand aan mij vroeg wat ik allemaal aan het doen was, dan kon ik een waslijst van dingen opnoemen die ik “er nog even bij deed”. ‘Gaaf’ zeiden dan de meeste mensen. ‘Ja’ zei ik dan ‘gaaf’.

Op mijn werk vond ik het belangrijk om alles goed te doen. Nee, ik bedoel eigenlijk te zeggen, perfect. Naast mijn werk deed ik nog onbetaalde projecten waar ook steeds meer aandacht en tijd naar toe ging. Ik voelde vooral bij die onbetaalde projecten veel voldoening. Maar het kostte me ook veel.

Na verloop van tijd begon ik te merken dat ik mezelf steeds moeilijker kon aanzetten tot dingen. Dat past helemaal niet bij mij, ik ben een aanpakker, een doener. Zeg me waar ik moet gaan, en ik ga. En ik was zo enthousiast over de dingen die ik deed.

Maar toch lukte het steeds minder. Ik moest afspraken afzeggen omdat ik na het opstaan al weer naar bed wilde en de gedachte aan een treinreis van een uur deed me bijna huilen. Ik begon deadlines te missen en dat nam ik mezelf natuurlijk extreem kwalijk. Ik durfde de telefoon niet meer op te nemen. Bang dat het iemand was die boos was. Bang dat het iemand was die iets van mij wilde.

Ik wist eigenlijk niet zo goed wat mij overkwam of waarom het mij overkwam. Ik begon wel te voelen hoe moe ik eigenlijk was.

De burn-out

Als hoogbegaafde heb je de gave om “all-in” te gaan, 200 % te geven en te eisen van jezelf, om door te zetten ook al kost het je meer energie dan het oplevert. Daardoor kun je ook bovengemiddelde resultaten behalen, uitblinken en het ogenschijnlijke onmogelijke voor elkaar krijgen.

Veel hoogbegaafden kunnen lange tijd hun eigen grenzen overgaan en doorzetten op momenten dat ze eigenlijk wat rustiger aan moeten doen. Het doorzettingsvermogen wordt dan ineens een valkuil. Je kunt niet altijd op 200 % gaan. Bij inspanning raak je namelijk mentaal en lichamelijk vermoeid.

Zie jouw lichaam en geest als een batterij. Deze batterij heeft een bepaalde levensduur en hoe meer je de batterij gebruikt, des te sneller het opraakt. Hoe leger jouw batterij, des te langer je de tijd nodig hebt om op te laden. Daarom is het nodig dat je jouw batterij tussendoor oplaadt, dat je rust neemt, dat je niet alles koste wat kost doorzet zonder aan jezelf te denken en dat je jouw grenzen herkent en bewaakt.

Wanneer je geen of te weinig rust inbouwt en maar blijft geven, ervaar je steeds meer vermoeidheid. Vervolgens word je oververmoeid en als je dan nog steeds blijft doorduwen, kom je in een burn-out terecht.

Deze burn-out is vaak zowel mentaal als lichamelijk en kan ernstige vormen aannemen. Denk bijvoorbeeld aan uitval in de benen of armen en het niet meer uit bed kunnen komen. Een burn-out komt overigens niet ineens aanwaaien. Het is een proces wat zich gedurende een langere tijd van inspanning opbouwt.

Wat kun je doen?

Om een burn-out te voorkomen is het nodig dat jij jezelf regelmatig afvraagt wat het doel of resultaat is waar je naar op weg bent en of dat de inspanning waard is. Bouw voldoende rust in voor jezelf.

Wees daarnaast kritisch op waar jij je energie aan besteedt, doe wat bij jou past en wat jij wilt. Weet wat voor jou en jouw weg belangrijk is. Durf nee te zeggen en neem de regie over hoe jij je leven en werk inricht. En als laatste, stop met wat jou meer kost dan oplevert en doe meer van wat jou energie geeft.

Klinkt allemaal heel makkelijk, maar ik weet uit ervaring dat er allerlei stemmetjes gaan protesteren ‘nee, ik moet eerst nog…’ of ‘nee zeggen is egoïstisch’, maar niemand heeft er wat aan als jij te moe bent om je afspraken na te komen. Zorg goed voor jezelf, dat is voor alle mensen om je heen ook belangrijk. 

Wil je meer ontdekken over de burn-out en waarom je er als hoogbegaafde gevoeliger voor bent? Vraag dan hier het gratis e-book ‘Nooit meer een burn-out’ aan.