Als je herkenning vindt in hoogbegaafdheid, is de kans groot dat je ook herkenning vindt in het snel ergens op uitgekeken te zijn. Dan begin je vol goede moed en enthousiasme aan een nieuwe baan. Dat is dan in het begin ook allemaal leuk. Nieuwe dingen leren en nieuwe mensen ontmoeten zorgt in ieder geval even voor voldoende uitdaging.

Het duurt alleen niet lang voordat je de meeste werkzaamheden goed in de vingers hebt. De uitdaging van het uitvinden van ‘hoe het hier werkt’ raakt er vanaf. Problemen op de werkvloer los je bovendien al op terwijl de rest nog in de ‘oh nee, wat nu’ fase verkeert. Zelf heb je daarnaast veel ideeën over hoe het beter kan en je ziet overal kansen en mogelijkheden.

Maar helaas lijkt wat jij ziet en de ideeën en oplossingen die jij aandraagt, bij de meeste collega’s en leidinggevenden niet helemaal te landen. Of ze begrijpen je niet, of ze vinden het allemaal niet zo nodig, want: ‘Het gaat toch goed zo?’, ‘Het werkt toch? Waarom zouden we het dan veranderen?’

Op z’n minst is dit al frustrerend en vermoeiend. Maar misschien nog wel het ergste is dat jij je intussen weer het grootste gedeelte van de dag zit te vervelen. Niet per se omdat je niets te doen hebt, maar omdat wat er op je lijstje staat gewoon niet meer uitdaagt of inspireert. Het wordt dan ook steeds moeilijker om jezelf ertoe aan te zetten.

Past jouw werkomgeving wel?

Of je in jouw baan plezierig kunt functioneren en jouw gaven kunt benutten, hangt sterk af van zowel de invulling van het werk als de werkomgeving.

Zelf weet je eigenlijk wel wanneer je niet meer de juiste dingen aan het doen bent. Je merkt het aan jouw energielevels en aan de emoties die je ervaart. Ben je vaker moe, somber, overprikkeld en ben je ineens wel heel veel aan het klagen? Weet dan dit allemaal signalen zijn van een omgeving die niet (meer) past, en als het niet past, gaat het uiteindelijk altijd knellen.

Hoogbegaafden staan erom bekend regelmatig te (moeten) wisselen van baan. Als je snel jezelf dingen eigen maakt, raak je logischerwijs ook sneller ergens uitgeleerd (lees hier in dit artikel meer over: Hoogbegaafd en Snel Verveeld).

Daarbij hebben we als mens allemaal een bepaald verlangen naar groei en ontwikkeling. Als je dit niet meer uit je werk kunt halen, is het nodig om een wijziging door te voeren. Soms kan dit binnen jouw huidige functie. Soms is het nodig om echt ander werk te gaan doen.

Het zetten van die volgende stap in de vorm van ander werk heeft natuurlijk wat voeten in de aarde. Daarom wordt deze nog te vaak uitgesteld. Soms vanuit de kenmerkende loyaliteit die je als hoogbegaafde bezit; omdat je jouw collega’s, de baas of klanten niet in de steek wilt laten. Soms omdat je niet meer weet wat dan wel. Of omdat je bang bent dat je in een volgende baan toch weer tegen hetzelfde gaat aanlopen. Dit gaat vaak gepaard met het bovengemiddeld aanpassen waardoor het lijkt alsof je de baan nog een tijd kunt volhouden. Vaak sluit de omgeving dan net genoeg aan omdat je bijvoorbeeld fijne collega’s hebt, of veel verantwoordelijkheden en vrijheden.

Als je anders bedraad bent, wat kenmerkend is voor hoogbegaafdheid, dan zie je om je heen bovendien vooral mensen die geen problemen lijken te hebben met het langdurig op eenzelfde werkplek te blijven. Daardoor ben je wellicht gaan geloven dat je dus meer je best moet doen om het ergens vol te houden. Je hebt wellicht ook geleerd om te accepteren dat wat je nu doet het beste is binnen jouw mogelijkheden.

Maar hoewel je superhard je best kunt doen om het ergens vol te houden, is dat geen duurzame strategie. Het gaat gepaard met vermoeidheid, gebrek aan levenslust en negatieve gedachten en emoties. Dit heeft vanzelfsprekend invloed op het contact met collega’s en leidinggevenden en zo wordt een neerwaartse spiraal gecreëerd waarbij je steeds minder energie en plezier hebt in je werk en je ook steeds minder kwaliteit kunt leveren. Je kunt dan ook niet voorkomen dat je uiteindelijk gaat vastlopen.  

Voorkom de burn out en depressie

Zolang je werk doet wat jou meer energie kost dan het oplevert, loop je uiteindelijk altijd leeg. Dat is gewoon een simpel rekensommetje. En als je leeg raakt, sombere, depressieve gevoelens ervaart, dan geven je lichaam en geest het signaal af dat jij je in een onwenselijke situatie bevindt en dat je van koers bent geraakt. Dat je niet meer de dingen doet die voor jou de bedoeling zijn.

Als je dan toch probeert vol te houden en door te zetten, kom je terecht in wat wij noemen: de overleef-stand. De misvatting is echter dat je dit oneindig lang kunt volhouden. Maar zelfs met de grootste wilskracht zul je vroeg of laat moeten opgeven. Dit komt dan in de vorm van bijvoorbeeld een burn-out of bore-out, of een ernstige depressie. Je wordt dan als het ware gedwongen om een ongewenste omgeving te verlaten. Want als je zelf die stappen niet zet, dan wordt het wel voor je gedaan.

De burn out, bore-out en depressie hebben dan ook een belangrijke rol; je wordt er door stilgezet. Letterlijk. Ook al wil je nog van alles, ook al moet je nog van alles, het kan niet meer. Het is op. Je wordt opgeroepen om eerst weer te leren luisteren naar jezelf en je lichaam. Je krijgt de kans opnieuw koers te varen. Om jezelf af te vragen wat nu voor jou weer de bedoeling is.

Sommige mensen zien de burn-out/bore-out in die zin als een cadeautje. Omdat het hen de kans gaf weer tot zichzelf te komen. Maar je hoeft niet eerst vast te lopen om andere keuzes te kunnen gaan maken. Om meer te gaan doen van wat klopt voor jou.  Je kunt elke dag besluiten om bij te sturen.

Werk hoort wél leuk te zijn

In onze samenleving vertellen we onszelf helaas nog behoorlijk wat verhaaltjes over mogelijkheden en onmogelijkheden en hoe deze ons in de weg staan om te doen wat we het liefste doen. Er heersen overtuigingen over dat werk niet altijd leuk hoort te zijn, dat je niet steeds maar van baan kunt wisselenen en dat doen wat je het liefste zou willen, niet voor iedereen is weggelegd.

Er moet brood op de plank komen. Hypotheken, kinderen, partners en baanzekerheid worden ingezet als argument om te blijven zitten. We praten onszelf behoorlijk wat aan om te rechtvaardigen dat we werk doen waar we geen interesse (meer) in hebben, geen bezieling voor voelen. Maar hoe goed we ook zijn in het onszelf overtuigen, onze lichaam en geest prikken daar uiteindelijk altijd doorheen. Je kunt niet eindeloos blijven volhouden wat niet de bedoeling is voor jou.

Bovendien, als we echt naar onszelf zouden luisteren en ons leven zouden invullen op basis van wat wel bij ons past en waar we plezier in ervaren, zouden we veel minder last hebben van negatieve emoties. Nog belangrijker is dat we beter worden in het werk dat we wel graag doen, wat (zelf)vertrouwen meebrengt en ook de skills om meer voor de omgeving te kunnen betekenen. We begeven ons dan in de opwaartse spiraal.

De vraag die dan nu gesteld moet worden is: Wat past echt bij jou? Wat geeft jou energie, voldoening, plezier? 

Het is niet makkelijk, maar ook weer niet zó moeilijk

Erachter komen wat jij te doen hebt en wat je wilt, zeker als je veel leuk vindt, is geen vraag die je in een middagje kunt beantwoorden. Maar het is wel een vraag die je kunt beantwoorden als je investeert in het proces van zelfkennis. Als je tijd, geld en energie stopt in het jezelf beter leren kennen.

Doe je dit aan de hand van een proces, een methode, dan hoeft het bovendien niet supermoeilijk te zijn. Wanneer je aan de hand wordt genomen in dit proces, kun je namelijk steeds weer een verdiepende stap zetten. Ook als je al vaker aan coaching hebt gedaan. Het gaat erom dat je steeds meer tot jouw eigen essentie gaat komen. Bovendien voorkom je dat je eindeloos naar een leeg A4 zit te staren en tot weinig komt.

Daarnaast is het niet altijd makkelijk om veranderingen door te voeren in jouw (werkende) leven, maar het kan wel makkelijker gemaakt worden door te werken met kleine stappen per keer. Je hoeft niet gelijk je baan op te zeggen. Begin met inventariseren wat er nu is in jouw baan en wat er te veranderen is om het beter te laten passen. Daarvoor is het uiteraard wel nodig dat je eerst stappen hebt gezet in het zelfonderzoek. Dat je helder hebt wat jouw blauwdruk is (wie je bent, wat je wilt en wat past bij jou).

Door steeds een klein beetje te veranderen in jouw huidige baan, kun je laagdrempelig meer werkplezier creëren in jouw leven. En als je echt uitgeleerd bent in wat je doet, kun je ook in kaart gaan brengen wat dan beter bij je past. Je kunt alvast gaan onderzoeken en hier en daar een balletje opgooien. 

Voorkom dat je in dezelfde patronen blijft hangen

Nog een laatste tip voor we dit artikel afsluiten. Als je vooral herkenning vindt in het hebben van een CV van tien kantjes, kan het verleidelijk zijn om het patroon van ongericht jobhoppen in stand te houden. Dit patroon ziet er als volgt uit:

Nieuwe baan >> ingewerkt >> verveling >> Nieuwe baan >> ingewerkt >> verveling >> Nieuwe baan >> …

Vaak wordt namelijk gedacht dat de uitdaging in het nieuwe ligt. Maar dat brengt eerder een tijdelijke verlichting mee dan dat het jou echt verder brengt. Bovendien voorkomt het dat je verder bouwt op expertise en de dingen doet die bijdragen aan jouw weg. Als gevolg blijf je hierdoor in basisvaardigheden hangen en raak je op nieuwe plekken steeds sneller uitgeleerd.

Als jij hier in herkenning vindt, dan is het artikel Hoogbegaafd en Verveeld een aanrader. Daar gaan we uitgebreider in op hoe je uit dit patroon kunt komen.

Meer ontdekken over hoogbegaafdheid? 

Meld je dan aan voor de gratis masterclass: Yes, ik doe mee met de masterclass.