Na de burn-out, die in mijn geval werd opgelost door andere prioriteiten stellen, meer rust nemen en mezelf wat minder hoge eisen stellen (wat overigens wel wat training vergde), kwam ik op een later moment wederom die oververmoeidheid tegen.

Ik begreep het niet, ik nam voldoende rust, ik deed niet te veel. Waar kwam dit dan vandaan? Ik nam nog meer rust en ik zorgde voor meer alleentijd. Maar ik werd er alleen maar meer moe van.

Het was in die periode dat ik de bore-out ontdekte. In zekere zin de andere kant van de balans. Daar waarbij de burn-out gaat om het te veel doen, is er bij de bore-out namelijk meer sprake van te weinig. Te weinig groei, te weinig inspiratie, te weinig uitdaging, te weinig intellectuele prikkeling.

Wat is een bore-out precies?

Een bore-out is vaak een gevolg van te lang onder je niveau te hebben gewerkt. Een gebrek aan uitdaging, prikkeling, inspiratie en persoonlijke groei. Emoties die je daarbij ervaart zijn bijvoorbeeld lusteloosheid, wanhoop, somberheid, nutteloosheid en je voelt je ook ongeïnspireerd. Het kan bovendien leiden tot een existentiële depressie (wat is de zin van dit alles?) en een gebrek aan voldoening. 

Een bore-out moet zeker niet worden onderschat en kan veel problemen opleveren. In je werkende leven heb je als hoogbegaafde voldoende uitdaging en persoonlijke groei nodig om voldoening te krijgen en je niet zo snel verveeld te voelen. Als je werk je té makkelijk afgaat en er niet voldoende uitdagende taken liggen, kan het verstandig zijn om beter en meer passend werk te zoeken. Initiatief nemen om je situatie te veranderen is dan van essentieel belang.

Symptomen van een bore out

• Gebrek aan interesse en motivatie: je voelt je niet meer uitgedaagd en je hebt moeite om gemotiveerd te blijven;
• Vermoeidheid: je voelt je constant vermoeid en uitgeput, ook na een goede nachtrust;
• Depressieve gevoelens: je voelt je down en hebt het gevoel dat je niets hebt om naar uit te kijken;
• Fysieke symptomen: je ervaart hoofdpijn, rugpijn, spijsverteringsproblemen en andere stress-gerelateerde symptomen;
• Veranderingen in eet- en slaapgewoonten: je ervaart minder eetlust en slaapt minder of juist meer dan normaal.

Heb je het idee last te hebben van een bore-out, dan is het belangrijk om dit bespreekbaar te maken en te zoeken naar oplossingen om de situatie te verbeteren.

Bore-out onder hoogbegaafden

Hoogbegaafdheid vergroot het risico op het krijgen een bore-out. Een bore-out komt vaak voor bij HB’ers die:

• weinig zelfvertrouwen hebben en daardoor geen intellectuele uitdagingen op hun niveau aan durven gaan, of uitdagingen die buiten de comfortzone liggen;
• veel van waar ze aan beginnen niet afmaken, steeds helemaal overnieuw beginnen zonder iets voor zichzelf op te bouwen en daardoor blijven hangen in de beginnersfase

Het is ontzettend belangrijk dat je intellectueel wordt uitgedaagd. In je werk en in je relaties. Wanneer je last hebt van het “imposter syndroom”, twijfelt aan jezelf en aan jouw kunnen, voelt het veiliger om dát te blijven doen waarvan je al weet dat je het kunt, en om uitdagingen aan te gaan waarvan je bijna zeker bent dat je er succesvol in gaat zijn. Maar daar ga je niet de groei in vinden die jij nodig hebt.

Dit leidt tot intellectuele armoede en uiteindelijk de bore-out. Deze bore-out voelt ook als een vermoeidheid. Veel willen slapen, ongeïnspireerd zijn en nergens zin in hebben, zijn kenmerkende signalen.

Wat kun je preventief doen aan een bore-out?

Wat je in ieder geval al kunt doen is voor jezelf op zoek gaan naar iets wat jou intellectueel prikkelt. Ook al heb je daar nog niet heel veel zin in.

Houd het klein voor jezelf. Begin dus niet gelijk aan een vierjarige opleiding of iets waarin je jezelf moet “bewijzen”. Kijk een interessante video. Lees een boek dat je aanspreekt. Wees kritisch met betrekking tot de mensen waar je mee afspreekt en zorg dat je klagers en negatievelingen ver bij je vandaan houdt.

Ga daarnaast oefenen met de volgende overtuigingen:

• Het is niet nodig dat ik alles goed doe. Ik mag fouten maken en dat zegt niets over de persoon die ik ben. Het zegt alleen dat ik aan het leren ben.
• Ik heb het nodig om uitgedaagd te worden en ik weet dat ik meer kan. Dat kan alleen tot uiting komen als ik nieuwe uitdagingen aan durf te gaan.
• Ik hoef mezelf aan niemand te bewijzen.

Er zijn uitdagingen waarbij je jezelf gaat tegenkomen en je gaat fouten maken. Dat is allemaal onderdeel van de levensreis. Gun het jezelf om te groeien als mens en realiseer je dat groei komt door wat je leert en door steeds een klein stapje buiten je huidige comfortzone te zetten. Gun jezelf een uitdagend leven.