Een tijd lang heb ik niet goed begrepen wat hoogbegaafdheid voor mij betekende. En wat het betekende voor mijn levensinvulling. Ik wist niet hoe (of dat) de kenmerken van hoogbegaafdheid mijn werk beïnvloedden. Wat ik wel wist, is dat ik vaak tegen dezelfde soort dingen aan liep. Ik hield het niet lang ergens vol. Of ik was het al snel weer zat, of ik had “onenigheid” met mijn baas.
Ik had wel snel dingen in de vingers. Mijn werk was vaak bovengemiddeld goed. Ik bleef alleen nergens lang genoeg om er echt in uit te blinken. Ik dacht dat ik beter mijn best moest doen om een baan vast te houden. Wat ik tevergeefs probeerde om vervolgens weer teleurgesteld op zoek te gaan naar een nieuwe baan.
De gedachte dat ik hoogbegaafd zou kunnen zijn kwam toen niet echt bij mij op. Want hoogbegaafden zijn toch altijd succesvol? Zelfs toen iemand het voor het eerst tegen mij zei, leek het mij heel onwaarschijnlijk. Ik voelde me niet echt succesvol. Want dacht ik “iemand die succesvol is, kan toch wel langer dan 6 maanden een normale baan vasthouden?”
De potentie hebben
Begrijp me niet verkeerd. Er zijn zeker hoogbegaafden die hoge prestaties leveren en geroemd worden om hun snelle denken en creatieve oplossingen. Maar omdat hoogbegaafdheid zich kan uiten in verschillende vormen, is dat ook afhankelijk van de omgeving waar je in functioneert.
Om dit te verduidelijken, pakken we de definitie van de National Association for Gifted Children er bij. Deze definitie is als volgt: hoogbegaafdheid houdt in dat je de potentie hebt om tot de top 3-5% van de bevolking te behoren op één of meer van deze gebieden:
- algemeen intellectueel vermogen
- specifieke wetenschappelijke aanleg
- creatief denkvermogen
- talent voor visuele of uitvoerende kunsten
- aanleg voor leiderschap
Aan een aantal van deze gebieden schenken we in onderwijs- en werkomgevingen veel aandacht. Denk maar aan algemeen intellectueel vermogen, of aanleg voor leiderschap. Als je hierin uitblinkt, heb je al snel een streepje voor.
Potentie heeft water nodig
Omdat je als hoogbegaafde fundamenteel anders denkt, doet en voelt, kan het echter best zijn dat jij jouw talenten op een manier wilt inzetten en dat dit niet past bij de “normale” gang van zaken. Het vereist bovendien training, oefening en de ruimte om jouw natuurlijke talenten verder te ontwikkelen. Het moet kunnen groeien, je moet het water geven. Anders heb je wel de potentie om er in uit te blinken, maar komt het niet tot uiting. Daar zit je dan met je potentie.
Sommige gebieden komen daarnaast weinig of zelfs niet aan bod in het onderwijs of in jouw werk. Dat maakt het moeilijk om jouw potentie te herkennen en/of tot uiting te laten komen. Deze hoogbegaafden herkennen zich eerder in deze zin ‘ik voel me vooral vaak dom en raar’. Wat jij ziet, denkt of doet is anders dan de verwachting en daardoor ga je aan jezelf twijfelen. En waar jij goed in bent, komt helemaal niet aan bod, of je vindt het zo vanzelfsprekend dat je het zelf niet ziet als talent.
Tegelijkertijd zul je merken dat je niet overal even goed in bent. Liggen jouw talenten op het creatieve vlak, ben je goed in visuele of uitvoerende kunsten? Dan is een administratieve baan waarschijnlijk niet aan jou besteed. Ben je dat wel aan het doen, dan merk je één: dat het voor jou dodelijk saai is, en twee: dat je er ook niet echt goed in bent. Ja, je kunt het wel, want je pakt dingen snel op, maar het kost je vooral veel energie. En wanneer je iets minder sterk bent in bepaalde aspecten van je werk, ga je al snel denken dat je niet al te slim bent. Want, als je zo slim was, dan zou je dit toch makkelijker, beter of sneller moeten kunnen?
Wat kun je doen?
Ga op onderzoek naar jouw potentieel. Wat kun je en doe je graag? Vraag ook eens aan anderen wat zij waarderen aan jou, waar zij vinden dat je goed in bent. Soms zijn dat dingen waar je zelf nog helemaal niet aan gedacht hebt, omdat het voor jou “gewoon logisch” is.
Leg jezelf niet langs de maatstaf van een Einstein. Niet alles wat je aanraakt verandert in goud en je hoeft geen wereldveranderende ideeën te hebben om hoogbegaafd te kunnen zijn. Leer begrijpen wat het voor jou betekent en hoe het tot uiting komt in jouw leven.
Onthoud, op de eerste plaats ben je ook gewoon mens. Dat betekent dat je fouten maakt. Zegt niks over het wel of niet HB zijn.
Ik ben benieuwd, herken je dit? Laat je het me onder de blog weten?
Door mijn zoontje gaat er voor mij een hele wereld open en daardoor ook veel herkenning in je blog. Ik ben er bijvoorbeeld achter gekomen dat mijn eigen mindset niet klopt en dat ik die nu probeer te veranderen door er naar te handelen. Ik kom er eigenlijk nu pas achter dat de meeste mensen ergens goed in zijn geworden door het veel te doen of door te zetten. Ik dacht altijd dat als je iets snel kan of makkelijk dat je dan pas talent voor iets hebt, maar er blijken dus ook mensen te zijn die ergens getalenteerd in zijn doordat ze er gewoon veel tijd en aandacht aan hebben besteed!! Ik blijk nu ook ineens meer te kunnen (kleine dingetjes, waar ik voorheen gewoon niet aan begon). Zo’n eye opener! Ik probeer ook meer met m’n creatieve gedachtes te doen, zo zonde om dat te blijven negeren!
Herkennen doe ik me zeker in jouw blog, vooral het gevoel van machteloosheid en niet passen binnen het beeld dat ik heb gemaakt van normale mensen.
Dingen die voor anderen heel vanzelfsprekend zijn vind ik vaak moeilijk te bevatten en zaken die voor mij zo logisch zijn maar vervolgens niet onder woorden kan brengen… Zo frustrerend, sinds een aantal jaren bezig met het wennen aan het idee dat ik weleens HB zou kunnen zijn. Op het moment ben ik onderzoek aan het doen voor onze dochter van 6… onder ander jouw e -book. Op school loopt ze ook tegen van alles aan maar het proces duurt lang omdat wij haar anders meemaken dan de juf. Het lezen van alle kenmerken vond ik heel confronterend maar ook bevrijdend!
Het raakt me ook steeds weer als ik mezelf in jou boek en blogs zie staan. Jaren lang heb ik me afgevraagd wat er met me aan de hand was, het zwaarmoedig denken en de zin ervan niet inzien.
Ook door veel trauma’s heb ik mij als kind niet kunnen ontwikkelen als zou moeten, maar juist door het extreme aanpassings vermogen, wat ik ook herken in de HSP kant , heeft mij veel geholpen en mijn jeugd…. Alleen nu ben ik bezig met de zoektocht naar mijn eigen identiteit in deze wereld. Wat hoort bij mij en wat maakt mij blij en geeft mij energie. Altijd bezig geweest met, die ander…… Het is een soort van verslaving geweest, opzoek naar de goedkeuring van anderen en daar worstel ik nog steeds mee….. Gelukkig haal ik mijn zekerheid uit mijn geloof en ben ik nooit echt alleen. Maar de ene keer meer dan de andere keer voelt mijn ‘denkhoofd’ (uitspraak van mijn dochter) echt als een gevangenis….. en voelt het als een eenzame strijd… Met bergen die alleen ik beklimmen….
Ik heb veel aan jouw eerlijke blogs en mooie omschrijving van jouw zoektocht naar jezelf!!
Zeker herkenbaar,
Op school een laag niveau gehad bij gebrek aan uitdaging besef ik nu.
Snel verveeld, en altijd weer op zoek naar nieuwe dingen. Vooral de machteloosheid bij het zien van oplossingen, maar het niet direct kunnen noemen is iets wat veel energie vraagt.
Ik heb al zoveel banen gehad en mezelf zo vaak afgevraagd waarom ik me steeds zo ga vervelen in een baan. Er wordt tegen mij gezegd dat ze het zo knap vinden dat ik snel een nieuwe baan eigen maak. Voor mij is er al snel geen uitdaging meer aan. Dan maar een nieuwe opleiding…. Ik word soms moe van mezelf. Dus heel herkenbaar. Als kind had ik last van onderpresteren. Ik was totaal niet geboeid door de stof op school. Vandaar dat mensen mij vroeger nooit als echt slim zagen.
Wat herken ik dit goed. Alleen heb ik mijn hele leven wel gedaan wat van mij verwacht werd. Ik voelde me dom, en dacht dankbaar te moeten zijn dat ‘ze’ mij aan het werk hielden. Ik was als de dood dat ik ontslagen zou kunnen worden. Toen ik eens werd getest voor mijn werk bleek dat ik zeer intelligent was. In het presentatiegesprek heeft de onderzoeker mij niet kunnen overtuigen. Ik was er zo van overtuigd dat ze de resultaten met die van een ander hadden verwisseld, dat ik ze verscheurd heb. En wat waren die mensen dom, dat ze niet zagen dat dit nooit over mij kon gaan!
Uiteindelijk ben ik bij een psycholoog terechtgekomen. Die wilde mijn intelligentie testen. Dat bleek hoog. De psycholoog was een beetje van haar stuk: ‘Dit heb ik nog nooit meegemaakt.’
Ik was toen 59 jaar!
Dat waren 59 jaren van eenzaamheid, domheid, ‘ik ben abnormaal’, onbegrepen zijn.
Daarna jaren van rouw, verdriet om wat niet was, om gemiste kansen. Pas nu, na 6 jaar, begin ik door te krijgen waar mijn kracht ligt, waar ik blij van word.
Ik ben blij dat tegenwoordig HB veel eerder onderkend wordt en dat er meer aandacht voor is. Al is er nog een wereld te winnen.
Wat Bas hierboven schrijft over rouw, daar zit ik nu middenin. Ik had me nooit gerealiseerd wat voor soorten impact HB kan hebben op je leven, maar sinds een jaar is me dat duidelijk aan het worden. Ik ben nu halverwege de 50, als ik dit 40 jaar geleden had geweten… maar goed, ik weet ht nu, en ben veel aan het ontdekken. 😀
Ik herken mezelf goed in wat Bas en Rick zeggen. Ik ben nu 41 en heb nooit beseft hoe groot de impact kan zijn van HB op een mensenleven en hoeveel ellende mij bespaard had kunnen blijven als ik hier 30 jaar eerder van had geweten.
Wat een fijn artikel! Deze sla ik op om terug te kunnen lezen als ik me weer eens teleurgesteld of gefrustreerd voel over mijn werkende leven. Herkenbaar en hoopgevend 🙂
Super herkenbaar totaal op leeggelopen meerdere malen en dan terug op de plek van anders, afwijkend en niet veel aan kunnen.
Ja de meeste punten wel maar leiderschap nog niet zo.
Ik herken dit zeker.
Daarnaast ben ik een echte dromer wat concentreren lastig maakt. Door mijn afwezige indruk werd ik vaak als “dom” bestempeld.
Mensen kijken vaak niet verder, dit kost zo veel energie!
Bedankt!